HABERTÜRK-Öğretmen de, doktor da, özel de çalışamaz….

21 Temmuz 2010

Öğretmen de, doktor da, özel de çalışamaz….

Bazı yazarlar, Anayasa Mahkemesi eski Genel Sekreteri Bülent SERİM’in görüşlerini dayanak yaparak, başlık atmış, “Öğretmen de doktor gibi çalışabilir” . Ancak yazının içine girip baktığında, yasal olarak çalışamazlar ama çalışsalar iyi olur der gibiler.

Üstelik, bahsi geçen Bülent SERİM, Anayasa Mahkemesi yerine geçip karar verir görünüyor, kendi derslerinde kendisine ait görüşleri sanki Anayasa Mahkemesinin görüşleri de bu diye göstermeye çabalıyor. O zaman eski  1978 yılında çıkarılan TAM GÜN Yasası’yla ilgili Anayasa Mahkemesinin 1978 yılındaki kararlarını ne yapacağız.

 

***Konuyu yasal çevresi ile açıklamak gerekirse

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Ticaret ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunma yasağı” başlıklı 28 inci maddesine göre;

 “Madde 28 -Memurlar Türk Ticaret Kanununa göre (Tacir) veya (Esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz, ticaret ve sanayi müesseselerinde görev alamaz, ticari mümessil veya ticari vekil veya kollektif şirketlerde ortak veya komandit şirkette komandite ortak olamazlar. (Görevli oldukları kurumların iştiraklerinde kurumlarını temsilen alacakları görevler hariç).

Memurların üyesi oldukları yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri ile kanunla kurulmuş yardım sandıklarının yönetim ve denetim kurulları üyelikleri görevleri ve özel kanunlarda belirtilen görevler bu yasaklamanın dışındadır.

Eşleri, reşit olmayan veya mahcur olan çocukları, yasaklanan faaliyetlerde bulunan memurlar bu durumu 15 gün içinde bağlı oldukları kuruma bildirmekle yükümlüdürler”.

 

Memuriyet kamu görevi demektir ve kamusal alanda çalışma anlamını taşır. Bu sebeple memurlar kamu adına karar alma, uygulama yetkilerine sahiptirler. Memurların, başka iş ve işyerlerinde çalışması serbesttir, kendileri de mesai sonrası çalışabilir demek, ilerde çalıştıkları veya kendilerine ait işyerleri ile kamu alış verişe girdiğinde tarafsızlıkları konusunda şüphe uyandıracağı gibi zan altında da bırakır.

 

Konuyu bazı mesleklere ve memurların sınıflarına yönelik incelemek gerekirse;

 

Memurlar;Vergi memuru, adliye mübaşiri, müfettiş gibi 657 DMK’ya göre Genel İdari Hizmet sınıfında yer alan memurlar 657/28 gereğince vergi mükellefiyeti gerektirecek faaliyetleri yerine getiremeyecekleri gibi bir başka kurum ve kuruluşta da görev alamazlar. Bu tür bir yasak yok diyenlere basit bir sorum var? Bir idarenin yetkilisi bir şirkette görev alıp veya kendisi

 

Öğretmenler;

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu gereğince öğretmenler evlerinde özel ders veremezler, özel okullarda görev alamazlar, özel dershanelerde görev alamazlar ama 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nun 8 inci maddesine göre;

“…İhtiyaç halinde, resmi okullarda görevli öğretmenlere asıl görevlerini aksatmamak ve aylık karşılığı okutmakla yükümlü bulunduğu haftalık ders saati sayısını doldurmaları kaydı ve çalıştıkları kurumların izni ile sadece okullarda, aylık karşılığı okutmakla yükümlü bulunduğu haftalık ders saati sayısının yarısı kadar ücretli ders verilebilir. Öğretmenlerin toplam ders saati sayısı haftada otuz saati geçemez…”

denildiğinden, devlet öğretmenleri çalıştıkları Milli Eğitim İl Müdürlüklerinden yazılı izin alarak özel öğretim kurumlarında ders karşılığı görev yapabilirler.

Sağlık personeli;

Memurların çalışmasını yasaklayan 657 sayılı DMK genel Kanun olmakla birlikte daha özel bir Kanun olan 31.12.1980 tarih ve 2368 sayılı Sağlık Personelinin Tazminat ve Çalışma Esaslarına Dair Kanunun 4 üncü maddesi ile doktorlar ve diş hekimlerine hem kamuda çalışma hem de kendi adlarına mesleklerini muayenehanelerinde çalışma hakkı vermişti ama bu Kanun Tam Gün Yasası ile 30 Temmuz 2010 günü mülga oluyor. Bu sebeple doktorlar 30 Temmuz 2010 gününden sonra mesai sonrası serbest çalışma haklarını kaybediyorlar.

 

Veteriner Doktorlar;

 

Veteriner Hekimliği Mesleğinin İcrasına, Türk Veteriner Hekimleri Birliği ile Odalarının Teşekkül Tarzına ve Göreceği İşlere Dair Kanun’un 8 inci maddesi ile 18.06.2001 günü Resmi Gazetede yayınlanan, Veteriner Hekim Muayenehane ve Poliklinik Yönetmeliği’nin 5 inci maddesine göre kamuda çalışan veteriner hekimler mesai sonrasında özel muayenehanelerinde ÇALIŞABİLİRLER.

 

 

“Madde 8-Her veteriner hekim hayvanların muayene ve tedavisi için bir muayenehane açabilir. Muayenehane açmak istiyen (Veteriner hekim) bir istida ile mahallin en büyük mülkiye amirine müracaat eder. ..”

 

“Madde 5 – Kamu kurum ve kuruluşları ile kamu iktisadi teşebbüslerinde asli ve sürekli görevlerde çalışan veteriner hekimler ile sadece serbest olarak mesleğini icra etmek isteyen veteriner hekimler 6343 sayılı Kanunun 8 inci maddesi hükümlerini yerine getirmeden muayenehane açamazlar.”

 

Kimyager ve Kimya Mühendisler;

20.02.1954 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 6269 sayılı Kimyagerlik ve Kimya Mühendisliği Hakkında Kanun’un 5 inci maddesine göre;

“Madde 5 – 1 inci maddede yazılı unvanları almış olanlardan Devlet ve müesseseleriyle yarı resmi teşekküllerde vazife almış olanlar mesai saatleri dışında mesleki sahada serbest çalışabilirler.”  denildiğinden bu özel  düzenleme  ile kamudaki kimyager ve kimya mühendisleri büro açabilirler.

 

Sonuç;

Başlığı ile birlikte değerlendirildiğinde, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi olan personel haklarında özel bir düzenleme yoksa vergi mükellefi olmasını gerektirecek faaliyetlerde bulunamazlar. Basına da yansıyan olaylarda görüldüğü gibi kafa karışıklığı yok mu elbette var bunun esas sebebi 657/28 in çok açık olmaması.

Öte yandan tartışmalar böyle devam ederse Sağlık Bakanlığı’nın TBMM’den tıpkı 1978 yılında yasalaşan eski Tam Gün Kanunu olan 29.6.1978 günlü, 2162 sayılı “Sağlık Personelinin Tam Süre Çalışma Esaslarına Dair Kanun”daki var olan aşağıdaki ibareyi getirmesi ile son bulur diye düşünüyorum.

Zira ESKİ TAM GÜN Kanunu’nun 7 inci maddesi aşağıdaki ibareyi içermekteydi.

“Madde 7.- Bu Kanun kapsamında çalışan personel, hariçte serbest olarak sanat ve mesleklerini icra edemezler, resmi ve özel herhangi bir müessesede maaşlı, ücretli veya sözleşmeli olarak mesleki görev alamazlar, çalıştıkları kurumun gelirlerinden veya hizmet verdikleri kişilerden bu kanunda yazılı olanlardan ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun gerektirdiği ödemelerden (ilgili üniversite personeli için 1765 sayılı Kanunun 16 ncı maddesinin l inci fıkrasında belirtilenden) başka mesleki ek gelir sağlayamazlar”

Yukarıdaki ibare için 1961 Anayasası’na göre başvuru hakkı bulunan ve Anayasa Mahkemesine başvuran bir çok Üniversite’nin başvurusunu da Anayasa Mahkemesi 1978/62 esas sayılı Ankara Üniversitesi’nin başvurusunda olduğu gibi reddetmişti.