Özel İstihdam Büroları da dahil iş arayanlardan kimse para isteyemez

İş ve işçi bulmak esasen İŞKUR’un tekelindedir ama usulüne göre kurulmuş Özel İstihdam Büroları da emek piyasasında, ücretini işverenlerden almak kaydıyla iş ve işçi bulmaya aracılık yapabilirler. Ancak, bazı iş ve meslekler hariç olmak üzere işsizlerden para isteyemezler…

Celal Bayar Üniversitesi’nden yeni mezun olmuş, ilgili, kültürlü, araştırmacı yasalara saygılı bir gencim ancak başımdan gecen bir olayı sizinle paylaşmak ve fikrinize danışmak istemekteyim umarım ricamı kırmazsınız.
Gecenlerde köklü bir şirkete iş başvurusunda bulmak istedim ancak benden ücret talebinde bulundular bende cevap olarak 4904 sayılı Kanuna göre benden ücret talep edemezsiniz dedim. Yaptıgınız çalışmalara ve başvurumun sizin bilgi havuzunuzda bekletilip bekletilmeyeceğine karar vermeniz kurumsal kültürünüzün bir gereğidir dedim, bana bir kereye mahsus olup 15 tl vermek zorunda oldugumu ve bir sene boyunca her türlü başvuruyu ücretsiz yapcagımı söyleyip pişkin pişkin kontenjan pazarlamaya çalıştılar ve buna karşılık bir mülakat garantisi bile sunmuyorlar.
Sizce böyle bir durum yasal mıdır? Yani tamamen özel sektör yönetimindeki bir şirketin böyle davranması ne kadar etiktir, haksız kazanç olmaz mı? Kötü emsal teşkil etmez mi? Türkiyede bir işçi 597 lira asgari ücretle çalışmakta, açlık sınırı 1300 lira ve işsizlik sigortasının da 200 lira oldugu bir ülkede bu kötü örnek yüzünden bütün özel sektörler para talebinde bulunursa, yeni mezun genc arkadaşlarımız iş bulabilmek için para kazanmak zorunda kalmaz mı? Ortalama 50 yere iş başvurusunda bulunan bir kişi 750 lira masraf yapmak zorunda kalmaz mı?  4904 sayılı kanun pekde açıklayıcı değil çünkü ben bir hukukcu değilim, ve tam anlamıyla kavramış değilim. Konuyu İş-Kur’a ve SGK’ya taşıdım ancak kendileri şirketle görüşüp bana verdikleri bilgiler şöyledir;
“Şirket kendi bünyesinde çalıştırmak üzere eleman aradığından iş bulmaya aracılık etmemektedir bu nedele bizim yapabileceğimiz birşey yok.” Erdal Çayırcı

Sayın okurum, 4904 sayılı İŞKUR Kanunu’nun 19 uncu maddesine göre, işsizler ile işçi arayanları karşı karşıya getirmek amacıyla kurulan Özel İstihdam Büroları da dahil olmak üzere hiç kimse iş arayanlardan para isteyemez.

İlgili maddeye göre; “Madde 19 – Özel istihdam büroları, iş arayanlara ve açık işlere ilişkin bilgileri sadece iş ve işçi bulma faaliyeti için gerekli olması halinde toplayabilir, işleme tabi tutabilir veya bunlardan yararlanabilir.

Özel istihdam büroları iş arayanlardan her ne ad altında olursa olsun menfaat temin edemez ve ücret alamazlar. İşe yerleştirme faaliyeti karşılığı ücret sadece işverenden alınır. Ancak, yönetmelikle belirlenecek meslekler ve üst düzey yöneticiler için işe yerleştirilenlerden ücret alınmasına izin verilebilir…”

Özel İstihdam Büroları Yönetmeliği’nin 13 üncü maddesine göre ise;

“Madde 13 – (1) Özel istihdam büroları; profesyonel sporcu, teknik direktör, antrenör, manken, fotomodel ve sanatçı meslek guruplarında yer alanlar ile genel müdür veya bu göreve eş ya da daha üst düzey yöneticilerden ücret alabilir.”

***Sizin başvurduğunuz şirket suç işlemiş

Siz, Özel İstihdam Bürosuna değil, ilan veren veya vermeyen bir şirkete gidip iş başvurusunda bulunmuşsunuz, bu durumda da esasen ücret talep edilemez. Çünkü, kendi şirketinin işçi ihtiyacı için bile olsa, iş ve işçi bulma işlerinden kazanç elde edilemez. Yani, başvurular esnasında işsizlerden başvuranlardan ücret talep edemezler. Bu durumda yetkileri olmadığı halde kendi şirketlerine dahi olsa Özel İstihdam Bürosu gibi davranıyor ve iş ve işçi bulma faaliyetinden para kazanıyorlar demektir. Bu da suçtur ve 4904 sayılı Kanun’un 20 inci maddesi ve ilgili Tebliğe göre;

“b) Kurumdan izin almadan iş ve işçi bulmaya aracılık faaliyeti yapan gerçek ve tüzel kişilerden;

i) 4904 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin birinci fıkrasına ve 4857 sayılı İş Kanununun 90 ıncı maddesine aykırı olarak, Kurumdan izin belgesi almadan iş ve işçi bulmaya aracılık faaliyetinin bir işyerinde veya 9/6/2004 tarihli ve 5187 sayılı Basın Kanununda yazılı araçlarla ya da radyo, televizyon, video, İnternet, kablolu yayın veya elektronik bilgi iletişim araçları ve benzer yayın araçlarından biri ile işleyenlere 4857 sayılı Kanunun 106 ncı maddesi ve 4904 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (h) bendi gereği on bin Türk Lirası idari para cezası; bu fiilin her bir tekrarında yirmibin Türk Lirası,

ii) İş arayanlardan ücret alan veya menfaat temin edenlere aynı 4904 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (d) bendi gereği on bin Türk Lirası idari para cezası uygulanacaktır. Ayrıca, Kuruma onaylatılmayan her bir yurtdışı hizmet akdi için üçyüz Türk Lirası,idari para cezası uygulanacaktır.”

Şimdi yapmanız gereken, telefon ve söz ile değil yazılı bir dilekçe ile bahsi geçen şirketi hem Cumhuriyet Savcılığı’na hem de İŞKUR’a şikayet ediniz ve takipçisi olunuz.