HABERTÜRK-Taşaron İşçilerinin Kıdemini Hastaneler-Belediyeler-Okullar ödeyecek?

3 Haziran 2009

Taşaron İşçilerinin Kıdemini Hastaneler-Belediyeler-Okullar ödeyecek?

Ali bey, 8 yıldır Haydarpaşa Numune Hastanesinde taşaron işçisi olarak çalışıyorum her yıl firma değişiyor ve bize kimse tazminat ödemiyor. Her yıl girdi-çıktı yapıyorlar. İlerde bizim halimiz ne olacak, herkesin kıdem tazminatı hakkını yazıyorsunuz bizimkisini de ele alır mısınız? Bu arada asgari ücretten para alıyorum ama yine de işimi kaybetmekten korkuyorum, ismimi gizli tutar mısınız? İsmi Mahfuz

 

Sayın okurum, siz ve sizin gibi her yıl taşaronu (alt işvereni) değişen ama asıl işvereni değişmeyenlerin en büyük derdi kıdem tazminatları idi ve bugüne kadar Yargıtay bu konularda değişik kararlar vermekteydi. Ancak, artık son aylarda Yargıtay’ın kararları kararlılık kazanmaya başladı. Mesela sizin kıdem tazminatınızı en sonunda çalıştığınız Haydarpaşa Numune Hastanesi verecek.

Konuya ilişkin Yargıtay 9 uncu Hukuk Dairesinin 2007/33369 esas ve 2008/35307 karar sayılı Kararına göre;

“…Süresi sona eren alt işverenle yeni ihaleyi alan alt işveren arasında açık biçimde işyeri devrini öngören bir sözleşme yapılması da imkan dahilindedir. Uygulamada işyerinde çalışmaya devam edecek olan işçilerin de kararlaştırıldığı görülmektedir. Listede isimleri yer alan işçiler bakımından iş sözleşmelerinin devralan işveren geçtiği tartışmasızdır. Ancak isimleri bulunmayan ve başka bir işyerinde çalıştırılmak üzere bildirimde bulunulmayan işçilerin iş sözleşmelerinin devreden alt işveren tarafından feshedildiğini kabul etmek gerekir.

Alt işverenlerin değişmesi en yaygın biçimde, süresi sona eren alt işverenin işyerinden ayrılması ve işçilerin yeni alt işverene nezdinde çalışmaya devam etmeleri şeklinde gerçekleşmektedir. Beklenen süreç, süresi sona eren alt işverenin işyerinden ayrılması anında işçilerini de beraberinde başka işyerlerine götürme şeklinde gerçekleşmesidir. Bunun tersine alt işveren işçilerinin, alt işverenin işyerinden ayrılmasına rağmen yeni alt işveren yanında aynı şekilde çalışmayı sürdürmeleri, alt işverenler arasında 4857 sayılı İş Kanununun 6. maddesi anlamında bir işyeri devrinin kabulünü gerektirir. Devralan işverenin devam eden hizmet akitlerini devraldığı 4857 sayılı İş Kanununun 6. maddesinde açıklanmıştır.

Alt işverenlerin aralarında herhangi bir hukuki işleme bağlı olmaksızın değişmesini işyeri devri olarak kabul etmediğimiz taktirde, her bir alt işverenin kendi dönemiyle ilgili olarak işçilik haklarından sorumluğu söz konusu olacağından ve asıl işverenin sorumluluğu yasa gereği alt işverenin sorumluluğunu aşamayacağından hak kaybına neden olabilecektir. Örneğin işyerinde periyodik olarak 11’er aylık sürelerle işçi çalıştıran alt işverenler yönünden hiçbir zaman kıdem tazminatı ile izin ücreti ödeme yükümlülüğü doğmaz ve buna rağmen asıl işverenin bu işçilik haklarından sorumluluğu gündeme gelir. Oysa asıl işverenin sorumluluğunun alt işveren veya işverenlerin sorumluluğunu aşması düşünülemez.

İşçinin asıl işverenden alınan iş kapsamında ve değişen alt işverenlere ait işyerinde ara vermeden çalışması halinde işyeri devri kurallarına göre çözüme gidilmesi yerinde olur. Bu durumda değişen alt işverenler, işçinin iş sözleşmesini ve doğmuş bulunan işçilik haklarını devralmış sayılır. İş sözleşmesinin tarafi olan işçi ya da alt işveren tarafindan bir fesih bildirimi yapılmadığı sürece iş sözleşmeleri değişen alt işverenle devam edeceğinden, işyerinde çalışması devam eden işçinin feshe bağlı haklar olan ihbar ve kıdem tazminatı ile izin ücreti talep koşulları gerçekleşmiş sayılmaz. Buna karşın iş sözleşmesinin feshi yönünde bir irade açıklamasının kanıtlanması durumunda iş sözleşmesi bildirimin karşı tarafa ulaşması ile sona ereceğinden, işçinin daha sonraki çalışmaları yeni bir iş sözleşmesi niteliğindedir. Bu ihtimalde feshe bağlı hakların talep koşulları gerçekleşeceğinden, feshin niteliğine göre hak kazanma durumunun incelenmesi gerekir…” diyerek yerel mahkemenin kararını bozmuştur.

 

İşte bu nedenle, ilerde emekli olduğunuzda ya da alt işveren (taşaron) sizi işten çıkardığından Numune Hastanesinden kıdem tazminatınızı isteyiniz vermezlerse iş mahkemesinde dava açarak alabilirsiniz. 

Her yıl yıllık izin hakkınız da var

Bu arada 8 yıllık işçi olarak her yıl girdi çıktı yaptılarsa 8 yıldır tek bir gün bile yıllık izin kullanamadığınız ortaya çıkar. Gerçekten bu doğru ise hiç yıllık izin kullanamamışsanız ilerde işten ayrıldığınızda size 8 yıllık izin parası da vermek zorundalar. Yıllık izin bir yıllık çalışma sonrası insanın dinlenmesi yeni çalışma dönemi için enerji toplaması için verilir ama siz 8 yıldır izinsiz devam ediyorsunuz bu ne insan haklarına sığar ne de hukuka sığar. Bir çalışanın hiç dinlendirilmeden 8 yıl çalıştırılması eziyettir. Bu arada isterseniz her yıl yıllık izninizi Numune Hastanesi yönetiminden talep edebilirsiniz (yasal olarak da kullanmanız gerekir) tabi işten atmakla tehdit de edebilirler sizi işte bu nedenle ilerde yıllık izin parası alabilirsiniz dedim.

Başka Mahkeme kararları da var;

Bu arada yine İzmir 9 uncu İş Mahkemesinin 2008/412 esas ve 2009/20 karar sayılı 21 Mayıs 2009 tarihli kararındaki olay;

Bornova Belediyesi’nin alt işvereni olan güvenlik şirketine l/09/2005 günü işe başlayan kişinin çalıştığı şirket ile Belediye arasındaki sözleşme 02/10/2006 tarihinde sona ermiş ve davacı güvenlik görevlisi Belediyeden yeni iş alan şirketle çalışmaya devam etmiştir. Ancak, ihaleyi kaybeden şirket aleyhine 1 yıllık çalışmasına karşın kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti talebiyle dava açmıştır.

Mahkeme, davalı güvenlik şirketinin Bornova belediyesi iş yerinden ayrıldığını, davacı dahil diğer çalışanların yeni alt işveren firma bünyesinde aynı iş yerinde aynı işde ve aynı şekilde çalışmalarına ara vermeksizin devam ettikleri bunun da 4857 sayılı iş kanunun 6.maddesi kapsamında bir iş yeri devri niteliğinde olduğu değişen alt iş veren firmanın davacı ve diğer işçilerin iş sözleşmelerini ve doğmuş bulunan işçilik haklarını devralmış olduğu taraflarca açıklanmış fesih bildirimi bulunmadığından ve akit (asıl işveren yönünden) devam ettiğinden akdin feshine bağlı ihbar, ve kıdem tazminatı ile izin ücreti talep koşullarının gerçekleşmediği anlaşılmış olduğundan, güvenlik görevlisinin taleplerini reddetmiştir.