İş kazası geçiren işçinin emeklilik alternatifleri

24 Eylül 2015

"Merhaba Ali Bey. Ağabeyim bir sene önce bir iş seyahatinden dönerken trafik kazası geçirdi. Bu durum SGK’ya da ‘iş kazası’ olarak bildirildi. Şu anda sol tarafı tamamen felçli, gözünde kayma var ve konuşması düzgün değil. Ağabeyimin 20 senelik hizmeti vardı. Kısmetse emeklilik işlemlerini başlatmak istiyorum. Ağabeyim için iki tip emeklilik olduğu söyleniyor. Malûlen emeklilik ve vergi indirimli emeklilik. Şirketteki arkadaşları malûlen emeklilik de daha sonra çalışma şansı olmadığını ve emekli maaşının düşük olduğunu söylediler. Biz de bu yüzden vergi indirimli emeklilik için başvurmak istiyoruz. Acaba bunun şartları nelerdir? Nereye başvurmak gerekir? Ne gibi aşamalardan geçiliyor?”
EMEKLİLİK ŞARTLARI
Sevgili Okurum,
Maalesef aldığınız bilgilerin önemli kısmı yanlış. Ağabeyinizin çalışma gücü kaybı iş kazası sonucu meydana gelmişse sürekli işgöremezlik geliri hakkı var. Bunun için SGK’ya başvurarak iş kazası sonucu meydana gelen çalışma gücü kaybını tespit ettirerek, bu orana göre sürekli iş göremezlik geliri bağlatabilirsiniz. Bağlanacak bu gelir SGK tarafından ağabeyinizin işverenine ve trafik kazasındaki suçu ve kusuru görülenlere olaydaki kusurları ölçüsünde rücu ettirilecek.
Öte yandan ağabeyinizin iki emeklilik türünden birisinden emekli olabileceği doğrudur. Ancak bu konuda edindiğiniz bilgiler doğru değildir. Malûlen emekli aylığı 9 bin günü varmış gibi, vergi indirim hakkı ile emeklilik ise gün sayısı 5 bin 400 günden az ise 5 bin 400 gün varmış gibi hesaplama yapılacağından malûlen emekli aylığı daha yüksek olacaktır.
Ancak malûlen emekli olmak için çalışma gücü kayıp derecesinin en az yüzde 60 olduğunun Malûliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliğine göre heyetçe tespit edilmiş olması şart. Bunun için de tıpkı sürekli iş göremezlik derecesi tespiti için SGK’ya başvurmanız gerekiyor.  Başvurulacak SGK birimi ağabeyinizin en son çalıştığı işyerinin bağlı olduğu SGK birimi olmalıdır.
SGK birimi sizi bir hastaneye sevk edecektir. Hastanenin düzenleyeceği rapor sonucunda SGK Bölge Sağlık Kurulunda yapılacak değerlendirmede ağabeyinizin çalışma gücü kaybının en az yüzde 60 oranında olduğu tespit edilmeli. Aksi halde ağabeyiniz malûlen emekli olamaz. Bu karara itiraz ve akabinde dava açma yoluna gidebilirsiniz. İtiraz etmezseniz malûlen emekliliği unutup engelli vergi indirim hakkı ile emekliliği düşünebilirsiniz.
BİR DİĞER YOLDA… 
Bunun için ağabeyinizin yeniden bir işe girmesi ve çalışıyorken vergi dairesine başvurup engelli, vergi indirim hakkı için sevk istemesi gerekiyor. Vergi Dairesince sevk edileceği hastaneden “Engellilere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmeliğe” göre alacağı rapor eğer en az yüzde 40 oranında çalışma gücü kaybını gösteriyor ise ağabeyiniz vergi indirim hakkı ile yaşı ve 25 yıl şartını beklemeden hemen emekli olabilir.“Malûlen emekli aylığı” bağlatanlar adı üzerinde çalışamaz durumda olduklarını tespit ettirmiş olduklarından yeniden çalışmaya başlarlarsa malullük aylıkları kesilir.  Vergi indirim hakkı ile engelli emekliliğinden faydalananlar ise emekli aylığı alırken çalışabilirler ve maaşları kesilmez.

Malulen SSK aylığı veya engelli statüsünde SSK aylığı hangisini bağlatırsanız bağlatın ağabeyinizin iş kazasından dolayı aylık gibi her ay sürekli alacağı sürekli işgöremezlik geliri ile birlikte bu aylıkları alabilir. Şu kadar ki aylık ile gelirden hangisi yüksek ise onun tamamını, düşük olanın yarısını alacak. Sürekli işgöremezlik gelirini aylık bağlanmadan önce de hatta çalışıyor durumdayken bile alabilecek.  

ASKERLİK VE ERKEN EMEKLİLİK

Soru: 1961 doğumluyum. 04.10.2000 de sigortam başladı. 19 aylık askerlik borçlanmamı ödediğim takdirde 58 yaşında emekli olabilir miyim? (Mehmet Arkın)
 
Cevap: Sayın okurum,  belirtmemişsiniz ama sigorta başlangıcınızdan Bağ-Kur'lu olduğunuzu ve hala devam ettiğinizi anlıyorum. Halen Bağ-Kur'dan emeklilik bakımından 9 bin günle 60 yaşa, 5 bin 400 günle 62 yaşa tabi bulunuyorsunuz. Eğer 19 aylık askerliğinizi borçlanırsanız sigorta başlangıcınız itibariyle eski düzenlemeye göre 58 yaşa tabi olacaksınız.
Gün sayınız 5 bin 400 gün dolmuş ise 2019 yılında emekli olabilirsiniz. Eğer daha sonra SSK sigortalılığına geçmiş ve en az 3.5 yıldır SSK'lı olarak çalışıyorsanız da askerlik borçlanması yoluyla 2023 yılında 5975 günle emekli olabileceğinizden Bağ-Kur emekliliği daha avantajlı gözüküyor.
Ayrıca siz sormuyorsunuz ama 04.10.2000 tarihi itibariyle yapılmış Bağ-Kur tescilinizin fiilen işlendiği tarihe göre dava ile ticari faaliyetinizin fiilen ve (Vergi kaydı, ticaret sicili v.b.) kayden başladığı tarihe kadar Bağ-Kur tescilini geriye çekmeniz de mümkün…