İŞÇİ VE ESNAFIN ÖLÜMÜNDE CENAZE ÖDENEĞİ VERİLME ESASLARI NEDİR?
15 Ekim 2011
İŞÇİ VE ESNAFIN ÖLÜMÜNDE CENAZE ÖDENEĞİ VERİLME ESASLARI NEDİR?
Sosyal Güvenlik Hukuku yaşayan bir hukuk olduğu gibi,ölen sigortalının vefatı halinde cenazesi ortada kalmaması adına yada geri de kalanlara yük olmaması için bu ödeme yapılmaktadır.Biz buna kayıt altında olanlara ödenen Primli Sosyal Yardım deriz.
Bu ödenek de Primli Bir Sosyal Yardım olduğu için Sigortalı olmanın önemini bir kez daha Sigortalı öldüğünde ortaya çıkmaktadır.
5510 sayılı SS ve GSSK 37.Maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkrasında Cenaze Ödeneği Ele Alınmıştır:
İş kazası veya meslek hastalığı sonucu veya sürekli iş göremezlik geliri, malûllük, vazife malûllüğü veya yaşlılık aylığı almakta iken veya kendisi için en az 360 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olup da ölen sigortalının hak sahiplerine Kurum Yönetim Kurulunca belirlenip Bakan tarafından onaylanan tarife üzerinden cenaze ödeneği ödenir. Cenaze ödeneği, sırasıyla sigortalının eşine, yoksa çocuklarına, o da yoksa ana babasına, o da yoksa kardeşlerine verilir.
Cenaze ödeneğinin üçüncü fıkrada sayılanlara ödenememesi ve sigortalının cenazesinin gerçek veya tüzel kişiler tarafından kaldırılması durumunda, üçüncü fıkrada belirtilen tutarı geçmemek üzere belgelere dayanan masraflar, masrafı yapan gerçek veya tüzel kişilere ödenir.(5510/37.md 3.üncü ve 4.üncü fıkrası)
SSİY 43 ve 65 Maddelerinde Cenaze Ödeneğine Yer Verilmiştir:
Yönetmeliğin 65’inci Maddesi Ölen sigortalıdan dolayı ilgililere yapılacak olan cenaze ödeneği,hakkında da uygulanır.(SSİY/Md.43-(b))
Cenaze ödeneği Kanunun 37 nci maddesinde belirtilenlere verilir. Cenaze ödeneğinin ödenmesi için, hak sahiplerince bir dilekçe ile Kuruma başvurulması yeterlidir. Sigortalının ölümü ve ölüm tarihi nüfus kütüğüne kaydedilmemişse dilekçeyle birlikte sigortalının ölüm tarihini belirten ilgili makamlarca usulüne göre düzenlenen bir belgenin de Kuruma verilmesi gerekir.(SSİY/Md.65)
Cenaze Ödeneği Verilmesinde Gerekli Olan Şartlar Nelerdir?
1.) İş kazası veya meslek hastalığı sonucu,
2.) Sürekli iş göremezlik geliri, malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı almakta iken,
3.) Kendisi için en az 360 gün malullük yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş iken,ölen sigortalının hak sahiplerine verilecektir.
Ölüm Tarihinde Sigortalı Olma Şartı Aranmayacaktır:
360 gün malullük, yaşlılık ve ölüm primi bildirilmiş olanların hak sahiplerine cenaze ödeneği verilmesi için ölüm tarihinde sigortalı olma şartı aranmayacaktır.
Ölüm Ödeneği Kimlere Ödenir:
Cenaze ödeneği sigortalının sırasıyla
1.) Eşine
2.)Eşi yoksa çocuklarına,
3.)Eş ve çocuğu yoksa ana veya babasına,
4.)Eş,çocuk,ana yada baba yok ise kardeşlerine verilecektir.
Akrabası Olmayan Sigortalı İçin Ne Yapılacak:
Cenazeyi yukarıda saydığımız kişilerden kimse sahiplenmemiş yada kimsesi yok ise,cenazenin gerçek veya tüzel kişiler tarafından kaldırıldığının belgelenmesi durumunda, cenaze ödeneği tutarını geçmemek üzere belgelere dayanan tutar, masrafı yapan gerçek veya tüzel kişilere ödenecektir.
Cenaze Ödeneği SGK Nasıl Alınacaktır?
Cenaze ödeneği için, hak sahiplerince ölüm tarihini belirten bir dilekçe ile Kuruma başvurulması şarttır. Sigortalının ölüm tarihi nüfus kütüğüne kaydedilmemişse, dilekçeyle birlikte sigortalının ölüm tarihini belirten ilgili makamlarca usulüne göre düzenlenen bir belgenin (defin ruhsatı, ölüm tutanağı …vs.) Kuruma verilmesi gerekmektedir.Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt ile Müracaat edenlere 5 gün içinde ödenek veriliyor.Cenaze ödeneği, Kurum Yönetim Kurulunca belirlenip Bakan tarafından onaylanan tarife üzerinden ödenecektir.
Yıllar İtibari İle Cenaze Ödenekleri:
2008/EKİM AYI SONRASI CENAZE ÖDENEKLERİ MİKTARI YILLAR MİKTAR 2008 257,24 TL 2009 289,00 TL 2010 308,00 TL 2011 328,00 TL
Ödenek Nereden Ödeniyor:
1.)Kanunun 4/1-(a) bendi kapsamındaki(Eski adıyla SSK’lı İşçiler için) sigortalılarının hak sahiplerine yapılacak cenaze ödenekleri PTT şubeleri aracılığı ile ödeniyor.
2.)4/1-(b) kapsamındaki(Eski adıyla Bağ-Kur’lu Esnaflara) sigortalıların hak sahiplerine yapılacak cenaze ödenekleri ise Ziraat Bankası şubeleri aracılığıyla ödeniyor.
Hak Düşürücü Süre Uygulaması:
Kısa vadeli sigorta kollarından ve ölüm sigortasından kazanılan diğer haklar (geçici iş göremezlik ödeneği, evlenme ve cenaze ödenekleri ile ölüm toptan ödemeleri), hakkın doğduğu tarihten itibaren beş yıl içinde istenmezse düşmektedir. Burada hak düşürücü süre işlediğinden, söz konusu haklar beş yıl içinde istenilmezse, bir daha ödenmeyecektir.
Örnek : 4/1-(b) sigortalısı 08.09.2009 tarihinde vefat etmiş olup, hak sahipleri 17.12.2013 tarihinde cenaze ödeneği talebinde bulunmuştur. Bu durumda;
8 | 9 | 2009 |
| ||
– | 5 |
| |||
8 | 9 | 2014 | Hak düşürücü süre bu tarih itibariyle yerine geldiğinden, hak sahiplerine | ||
17.12.2013 tarihli taleplerine istinaden cenaze ödeneği ödenecektir. | |||||
Kanunun yürürlük tarihinden önce 506 sayılı Kanunun mülga 99. maddesinde sadece IKMH sigortasından sağlanan diğer haklar olan evlenme ve cenaze yardımında hak düşürücü süre uygulaması bulunmakta olup, hakkı doğuran olay tarihinden itibaren beş yıl içinde istenmezse anılan haklar düşmektedir.
Madde 99- (Değişik: 29/04/1986 – 3279/5 md.)
Bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, iş kazalarıyla meslek hastalıkları ve ölüm sigortalarından hak kazanılan gelir ve aylıklar, hakkı doğuran olay tarihinden itibaren beş yıl içinde istenmezse zamanaşımına uğrar. Bu durumda olanların gelir ve aylıkları yazılı istek tarihini takibeden aybaşından itibaren başlar.
İş kazalarıyla meslek hastalıkları sigortasından kazanılan diğer haklar ile hastalık ve analık sigortalarından doğan haklar ise, hakkı doğuran olay tarihinden itibaren beş yıl içinde istenmezse düşer.
Geçici iş göremezlik ödeneğini veya herhangi bir döneme ilişkin gelir veya aylığını beş yıl içinde almayanların, söz konusu ödenek, gelir veya aylıkları ödenmez.(Mülga 506/99.Madde)
01.10.2008 tarihinden önce ölen sigortalılar için IKMH sigortasından;
Cenaze yardımında, ölüm tarihi ile cenaze yardımı,
talebi arasında 5 yılın geçip geçmediğine bakılacaktır. Geçmesi durumunda cenaze yardımı yapılmayacaktır.
Örnek : 4/1-(a) sigortalısı 12.03.2003 tarihinde vefat etmiş olup, hak sahipleri 02.11.2010 tarihinde cenaze yardımı talebinde bulunmuştur. Bu durumda;
12 | 3 | 2003 |
| ||
– | 5 |
| |||
12 | 3 | 2008 | Talep tarihi itibariyle 5 yıllık hak düşürücü süre geçtiğinden cenaze yardımı | ||
ödenmeyecektir. | |||||
1479 sayılı Kanunun mülga 78. maddesinde, cenaze yardımı ile ölüm toptan ödemelerinin hakkı doğuran olay tarihinden başlanarak 10 yıl içinde istenmezse düşeceği öngörüldüğünden, 01.10.2008 tarihinden önce ölen sigortalılar için 10 yıllık, bu tarihten sonra ölen sigortalılar için 5 yıllık hak düşürücü süre uygulanacaktır.
Hakkın düşmesi:
Madde 78 – (Değişik birinci fıkra: 14/3/1985 – 3165/18 md.) Bu Kanunda aksine hüküm bulunmadıkça, cenaze yardımı ve ölüm toptan ödeme hakları, hakkı doğuran olay tarihinden başlanarak 10 yıl içinde istenmezse düşer.
Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından herhangi bir döneme ilişkin aylığını beş yıl içinde almıyanların bu döneme ilişkin aylıkları ödenmez.(Mülga 1479/78.Madde)
Örnek : 4/1-(b) sigortalısı 23.08.2002 tarihinde vefat etmiş olup, hak sahipleri 26.10.2010 tarihinde cenaze ödeneği talebinde bulunmuştur. Bu durumda;
26 | 10 | 2010 |
| ||
– | 23 | 8 | 2002 |
| |
3 | 2 | 8 | 10 yıllık hak düşürücü süre geçmediğinden cenaze ödeneği ödenecektir. | ||
Yukarıdaki sigortalının 10.05.1998 tarihinde ölmüş olması durumunda bu defa;
26 | 10 | 2010 |
| ||
– | 10 | 5 | 1998 |
| |
16 | 5 | 12 | 10 yıllık hak düşürücü süre geçtiğinden cenaze ödeneği ödenmeyecektir. | ||
4/1-(a) sigortalıları için ölüm sigortasında cenaze ödeneği ile ilgili mülga Kanun hükümlerinde hak düşürücü süre kapsamında herhangi bir hüküm bulunmaması nedeniyle, 2008/Ekim ayından önce ölen sigortalılar için cenaze ödeneği ödeme talepleri için hak düşürücü süre uygulamasında beş yıllık süre Kanunun yürürlüğe girdiği tarih ile talep tarihi arasında aranacaktır. 2008/Ekim ayı başı sonrası ile talep tarihi arasında 5 yıllık sürenin;
Dolmamış olması halinde hak kazanılan ödeme yapılacaktır.
Dolmuş olması halinde ise, Kanunun 97. maddesi gereğince hak düşürücü süre işletilecek ve hiçbir ödeme yapılmayacaktır.
Örnek : Sigortalının ölüm tarihi 01.08.1999 olup, hak sahipleri 05.06.2014 yılında cenaze ödeneği talebinde bulunmuştur. Bu durumda;
5 | 6 | 2014 |
| ||
– | 1 | 10 | 2008 |
| |
4 | 8 | 5 | Örnekte 5 yıldan fazla süre geçtiğinden hak düşürücü süre işletilerek cenaze | ||
ödeneği ödenmeyecektir. | |||||
[email protected]
