İzinler- Ödemeler-Ücret-SGK-İşsizlik

15 Şubat 2023

Kanunlar her nasılsa normale göre hazırlanmış.

İzinlerden başlayalım;

İşçiler için bir yılın tamamlanması ile birlikte ücretli izin hakkı düzenlenmiş (4857/53 vd)

2015 yılında ek madde 2 ile mazeret izni gelmiş kendisi evlenirse, eşi, anne-babası,kardeşi,çocuğu ölürse 3 gün çocuğu doğarsa 5 gün mazeret izni hakkı verilmiş.

İlk dikkat edeceğimiz dede nede torun amca ölürse ölüm izni yok, anne baba birlikte ölürse süre yine aynı bir elden geçirmek lazım sanki alt soy üst soy ölümleri demek lazım, amcayı, halayı teyzeyi eklemek lazım ne olur süre 3 gün olmazda bir gün olur. Allah’tan toplumsal hoşgörü sınırları çok daha yüksek olduğundan fazla sorun çıkmıyor. Belki de bu nedenle yasa koyucu müdahil olmadı.

Olağanüstü haller de düzenleme yetkileri  olağan üstü hal koşullarına kalıyor.

Ev  yıkıldı altında canlı var 10 gündür bekliyoruz, 15 gün 20 gün bekleyeceğiz ne olacak bizim mazeret izinleri, Ev yıkıldı cenazeyi defnettik barınma derdi var işveren gel işe başla diyor yoksa seni ücretsiz izne göndereceğim diyor ne yapalım istesekte kendi yaramız sarılmadan işe başlayamıyoruz. Kanun mazeret diyor işveren bekliyor. Ama onca yıkılan evi yapan müteahhitlerde işverendi her işveren vicdanlı olmayabiliyor.

Felaket anlarında faklı izin kurallarına ihtiyaç var . Ancak normal zamanlar içinde kuralların sakin zamanda bir kez daha elden geçmesinde fayda görülüyor.

Gelelim ödemelere,

Mazeretliyiz ücret ne olacak kanunun izin verdiği  ölüm doğum sürelerinde normal ücreti işveren ödeyecek, kanunda düzenlenmeyen ev yıkılması zorunlu taşınma gibi hallerde ise ücretsiz izin gündeme gelecek.  Ücretsiz izin sürelerinde iş ilişkisi devam ettiği için işsizlik sigortası devreye giremeyecek ancak SON AÇIKLAMALARDA OLDUĞU GİBİ KISA ÇALIŞMA ÖDEMESİ GİBİ ödemeler devreye girecek. Deprem yardımları dışında ücretli kesimin geçici çalışmama süreleri için ücretsiz izin ödemeleri gibi deprem yardımı+ücretsiz izin ödemelerine hak kazandırılabilmesi. Yahut sorunun deprem yardımları içinde çözülmesidir. Bu noktada siyasi tercih devreye giriyor. Ancak istihdam  ve çalışmaya teşvik çalışanların ayrıca bir sisteme tabi tutulmasının daha yararlı olabileceğini de düşündürüyor.

Depremde Yaralandık iki hal söz konusu;

Görevliydik yaralandık burada iş kazası söz konusu buna bağ-kur (4/1-b) ve SSK sigortalıları için geçerlidir. ( memurlar için vazife malullüğü kuralları uygulanır)  Örnek üzerinden gidersek inşaat şantiyesinde, işveren aracı içinde yatan işçi, yemek yeme anında depreme yakalanan işçilerde çalışan gibi kabul edilir. İstirahat süresince geçici iş göremezlik ödemesi alır. Kalıcı bir rahatsızlığı olursa istirahati bitince  ayrıca oranı % 10 ve üzeri olursa SGK’den sürekli iş göremezlik geliri alır.

İş kazası sayılmasa da sigortalılardan  yararlananlar ilk 2 gün hariç SGK’dan geçici iş göremezlik ödemesi alırlar.  Ağır sakatlananlar malullük, orta düzey sakatlananlar engelli ve vergi indirimi yolu ile erken emekli olabilirler.

Ölümleri iki önceki yazımızda işlediğimizden burada işlemiyoruz.

İşten çıkarılan tüm işçiler istifa gibi hallede dışında genelde işsizlik sigortasından yararlanabilirler.

Kısaca işsiz kalanlar hem işsizlik sigortası hem deprem yardımlarından,

Yaralananlar hem SGK geçici iş göremezlik ödemesi hem deprem yardımlarından yararlanacaklarından,

Mazeretleri nedeni ile ücret alamayanların bir ölçüde geliştirilecek yöntemler ile daha fazla korunması beklenebilecektir.