Mahkeme İşyerini Yönetemez-Yetim Aylıklarındaki 5 Yıllık Zamanaşımı

16 Aralık 2005

Mahkeme İşyerini Yönetemez.

Ali bey, fabrikamızda çalışan yaklaşık 200 kadar işçimizi yemek ihtiyaçlarının giderilmesi için 3-4 yıldır kendi mutfağımızda 10 kadar görevli ile yemek yapıyor ve dağıtımını yaptırıyorduk. Aldığımız bir karar ile mutfağı kapatmayı ve piyasadaki yemek şirketlerinden yemek alarak işçilerimizin yemek ihtiyaçlarını karşılamaya başlayınca mutfakta çalışanların hepsini işten çıkardık. İşten çıkardığımız mutfak çalışanlarının hepsi şimdi 4857 Sayılı İş Kanunu gereğince işe iade edilmeleri için işgüvencesi kapsamında dava açmışlar. Açtıkları bu davayı kazanabilirler mi? Ümit Özdoğan-Gebze

 

Sayın okurum, işgüvencesi kapsamında olup da işten çıkarılan işçilerin işe iade davası açmaları yasal haklarıdır ve açacakları davadaki dayanakları da, işten çıkış bildiriminin yazılı olmadığı veya yazılı işten çıkış bildiriminde bir neden yazmadığı veyahutta yazılı nedeninin doğru olmadığı olabilir.

Ancak, hiçbir zaman mutfak kapatılamaz biz mutfakta işe devam edeceğiz diyemezler daha doğrusu deseler bile mahkeme buna karar veremez. Çünkü, aldığınız bu karar, işyerinin iktisadi hedeflerine ulaşabilmesi amacıyla işyeri yönetiminin aldığı karardır. İşletmenin varlığının sürdürülmesi, rekabet edebilirliğinin geliştirilmesi, işgücü maliyetlerinin düşürülmesi, verimliliğin veya karlılığın düşmesinin önlenmesi veya arttırılması gibi tedbirlerin uygulanması, işyeri yönetiminin alacağı kararların bir sonucudur.

İşveren olarak siz,

• üretime devam edilip edilmeyeceği,

• üretime hangi yöntem veya teknolojiyle devam edileceği.

• hangi ürünün hangi miktarda, nasıl ve ne zaman üretileceği,

• üretime hangi bölümlerle devam edileceği,

            gibi konularda karar verme yetkisine sahipsiniz.

            Yönetim olarak sizin alacağınız karar sonucunda, işçi azaltılmasını gerektiren bir durum ortaya çıkabilir. İşçi azaltılmasını gerektiren bu durumun yöneticilerin işyerini kötü yönetmesinden kaynaklanmasının da bir önemi yoktur. Yani işverenin, işyeriyle ilgili iktisadi yönetim kararına esas itibariyle müdahale edilemez. İş mahkemelerinin, işverenin sevk ve idare yetkisi kapsamındaki yönetim kararının anlamlı veya doğru olup olmadığını, içerik denetimi haricinde YERİNDELİK denetimine tabi tutması mümkün değildir ve sizin yemekleri dışardan almanızın karlı veya doğru bir karar olmadığı bu nedenle yeniden mutfakta yemek üretmeniz gerektiğine mahkeme karar veremez.

           

 

 

Yetim Aylıklarındaki 5 Yıllık Zamanaşımı

Anneme babasından Bağ-Kur maaşı bağlandı. Maaşı daha önce anneannem alıyordu o  vefat edince Bağ-Kur’dan anneme (babamdan kalan SSK maaşı aldığı için) maaş alamazsın demişlerdi  ama sizin de alabilir demenizle başvurduk ve şimdi bağlandı. Öncelikle verdiğiniz bilgi için teşekkür ederim. Sormak istediğim bir soru var, anneannem 2002 yılında vefat etti, biz şimdi maaş bağlattık. Bir Bağ-Kur çalışanı bize aradaki ayları da toplu olarak alabileceğimizi söyledi ancak bağlanan maaş bilgisinde böyle bir toplu para bilgisi yok. Anneannemin vefatından bu yana olan maaşları toplu olarak alabilir miyiz gerçekten? S.A.

 

Hanımefendi, annenize Bağ-Kur’dan yetim aylığı bağlanması konusunda vesile olduğuma sevindim en azından emeklerimin boşa gitmediğini görmek sevindirici. 1479 Sayılı Bağ-Kur Kanunu’nun “Ölüm aylığının başlangıcı” başlıklı 43 üncü maddesi gereğince,

“ Sigortalının ölümünde hak sahibi kimselerine bağlanacak aylıklar, ölümle aylığı hak kazandıkları tarihten sonraki aybaşından başlar.

            Malullük veya yaşlılık aylığı almakta iken ölen sigortalının hak sahibi kimselerine bağlanacak aylık, sigortalının hak kazandığı son aylık döneminin sona erdiği tarihten başlar.

            (Ek: 14.03.1985 – 3165/10 mad.) Hakkı doğuran olay tarihinden 5 yıl geçtikten sonra talepte bulunanların ölüm aylıkları, talep tarihini takip eden aybaşından itibaren başlar.”

            Demektedir. Siz, yazınızda dedenizin ne zaman vefat ettiğini ve annenizin de ne zaman dul kaldığını yazmamışsınız şayet dedenizin vefatının üzerinden beş yıldan fazla bir süre geçmiş ise Bağ-Kur yetim aylığını talep tarihinden sonraki aybaşından itibaren başlatır. Ancak, bazı müellifler beş yıllık sürenin başlangıcının dedenizin ölüm tarihinin değil annenizin dul kalma tarihi olduğunu düşünüyorlar. Bu iki durumun üzerinden beş yılın geçip geçmediğine göre hareket etmenizi tavsiye ederim.