Mavi kartlı yabancı izin almadan çalışabilir
25 Eylül 2015
Vatandaşlarımız AB ülkelerine göç ettikleri 1960’lı yılların başından beri Avrupa’da zamanla şartlarını sağlayarak bulundukları ülkelerin vatandaşlıklarını kazanmaya başladılar. Önceleri Türk vatandaşlığı ile birlikte yaancı ülke vatandaşlığını kazanarak “Çifte vatandaş” statüsünü sağlıyorlardı. Fakat zamanla bulundukları AB ülkelerinden vatandaşlık kazanmaları Türk vatandaşlığından çıkarılmalarına bağlı kılındı. Bu durumda da ülkemizle ekonomik bağı devam etmesi beklenen bu vatandaşlarımıza özel bir kanunla bazı hakları saklı tutularak vatandaşlıktan izinle çıkma hakkı verildi.
Nitekim 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 27 nci maddesinde, "Bu Kanun gereğince Türk vatandaşlığını kaybeden kişilerin, kayıp tarihinden itibaren yabancı muamelesine tabi tutulacağı, 28 inci maddesinde ise doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve kendileri ile birlikte işlem gören çocuklarının; millî güvenliğe ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla askerlik hizmetini yapma yükümlülüğü, seçme ve seçilme, kamu görevlerine girme ve muafen araç veya ev eşyası ithal etme hakları dışında, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı kalmak ve bu hakların kullanımında ilgili kanunlardaki hükümlere tabi olmak şartıyla Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam edecekleri" öngörülüyordu.
NE YAPILMASI GEREKİYOR?
İşte bu saklı tutulan sosyal güvenlik hakları sayesinde mavi kartlılar diğer yabancı uyruklularla bir tutulmuyorlar. Türk vatandaşlığını kaybeden bu kişilerden 4/1-a sigortalılığına tabi olanların SGK'ya bildirimlerinin kâğıt ortamında yapılması gerekiyor.
“Mavi Kart”lı olanlar ile vukuatlı nüfus kayıt örneğinde "5901 sayılı Kanunun 27 nci ve 28 inci maddesine tabi (5901 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılan 403 sayılı Kanunun 29 uncu maddesine tabi) olduğuna" ilişkin şerh düşülenler, sosyal güvenlik bakımından Türk vatandaşlarına tanınan haklara tabi olduklarından bunlardan ayrıca çalışma belgesi istenmesi gerekmiyor.
Yabancı uyrukluların 5510 sayılı Kanunun ek 5 inci maddesine tabi isteğe bağlı 4/1-a'lı Tarım sigortalısı ve ek 6 ncı maddesine tabi (Ticari taksi, dolmuş şoförleri ve sanatçılardan ayda 10 günden az kısmi süreli çalışan) olarak müracaatlarında ayrıca çalışma belgesi istenmesi gerekse de mavi (Ya da pembe) kartlı olanlardan ayrıca çalışma izin belgesi istenmesine gerek bulunmuyor.
DOĞUM BORÇLANMASI KAÇ TL'DEN YAPILMALI?
Soru: 06.04.1970 doğumluyum. 10.03.1989 tarihinde sigortalılığa başladım. Bugüne kadar toplam 2 bin 654 prim günüm var. İki çocuğum için doğum borçlanması yapmak istiyorum, ne kadar ödemem gerekiyor? Bir de şimdi mi ödemem daha iyi olur yoksa emekli olurken mi? (Nezahat Zorluer)
Cevap: Sayın Zorluer, doğum borçlanması önemli bir hak ve siz de muhtemelen 1989’dan sonra yaptığınız doğumlardan sonraki ikişer yıllık sürelerdeki boşta geçmiş günlerinizi doğum borçlanmasıyla ödeyip gün sayınızı tamamlamaya katkı yapabileceksiniz. Kaç lira ödemeniz gerektiğini net olarak belirtebilmem için doğum yaptığınız tarihleri ve diğer primlerinizin durumunu bilmem gerekiyor. Doğum borçlanmasını günlük 13.584 TL ile 88.296 TL arasında dilediğiniz rakamdan ödeyebilirsiniz. Ama en uygunun hangisi olduğu hizmet dökümünüz ve doğum tarihlerini bilmeden belirtmek doğru olmaz. Yaşı doldurmanıza 1 yıldan az süre kalmış fakat gün sayınız eksik bulunuyor. Eğer doğumlardan sonra iki yıl boşta geçmiş gününüz varsa ve 16.04.2016 tarihine kadar prim ödemeye devam ederseniz 46 yaşında emekli olabilirsiniz. Borçlanmayı 16.04.2016 tarihine kadar herhangi bir tarihte yapabilirsiniz. Sadece Ocak ayından sonraya bırakırsanız zamlanmış olacaktır.
