MESLEK HASTALIĞI NEDİR ? NASIL TESPİT EDİLİR ?

30 Nisan 2019

MESLEK HASTALIĞI NEDİR ? NASIL TESPİT EDİLİR ?

Meslek hastalıkları, genel anlamda bir işin yapılması sırasında, sigortalının çalıştırıldığı işin niteliğine göre, tekrarlanan bir sebeple veya işin etkenlerinin devam etmesi ile oluşan geçici veya sürekli hastalık ve  sakatlık durumlarını ifade eder.

5510 sayılı Kanun, Madde 14/1 de ;

Meslek hastalığı,sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık,bedensel veya ruhsal engellilik halleri olarak tanımlanmaktadır.

Bir kimsenin herhangi bir hastalığı yakalanması meslek hastalığının oluştuğunun göstergesi değildir. Bir hastalığın meslek hastalığı sayılabilmesi için bir takım unsurların bir arada bulunması gereklidir. Her şeyden önce hastalığa yakalanan kişinin 5510 sayılı Kanun kapsamında sigortalı olması gerekir. Ayrıca hastalık ve yapılan işin niteliği ile oluşum şartları arasında bir bağlantının olması zorunludur.

Meslek hastalığı, bu durumun öğrenildiği günden başlanarak üç iş günü içinde sigortalı veya işveren tarafından İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirim Formu ile SGK’ ya bildirilir. Bildirim elektronik ortam üzerinden veya posta yolu ile de yapılabilir.

Meslek hastalığının varlığı SGK Sağlık Kurulu tarafından bir takım belge ve raporların incelenmesi sonucu tespit edilir. Bu tespit ; SGK tarafından yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları tarafından düzenlenen sağlık kurulu raporu ve dayanağı belgeler; gerekli görülen hallerde işyerindeki çalışma şartları ve buna bağlı tıbbi sonuçları ortaya koyan denetim raporları ve belgeler ile yapılmaktadır.

Hangi hastalıkların meslek hastalığı sayılacağı, bu hastalıkların ortaya çıkma süresi, meslek hastalığının yapılan iş ile ilişkisi, meslekte kazanma gücü kayıp oranı gibi konular Çalışma Gücü Ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği’ nde yer alan Meslek Hastalıkları listelerine göre belirlenir.

Meslek hastalıkları ilgili yönetmeliğin 18.maddesinde aşağıdaki şekilde gruplandırılmıştır.

A Grubu: Kimyasal maddelerle olan meslek hastalıkları,

B Grubu: Meslekî cilt hastalıkları,

C Grubu: Pnömokonyozlar ve diğer meslekî solunum sistemi hastalıkları,

D Grubu: Meslek bulaşıcı hastalıklar,

E Grubu: Fizik etkenlerle olan meslek hastalıkları,

Meslek hastalığının varlığından söz edebilmek için sigortalılık, meslek hastalığı, engellilik durumu ve sebep-sonuç unsurlarının bir arada bulunması gerekir. Meslek hastalığı işin niteliğine göre zamanla ortaya çıkan bir durumdur. Bu sebeple sigortalılık durumu, hastalığın ortaya çıktığı veya tespit edildiği andaki sigortalılığı belirtmez. Hastalığın anlaşıldığı tarihte kişinin sigortalı sayılması zorunlu değildir. Burada önemli olan konu kişinin meslek hastalığına işyerinde hizmet akdi ile veya bağımsız statüde sigortalı olarak çalıştığı sırada yakalanmış olmasıdır. Meslek hastalığı, kişinin yaptığı işin niteliğine göre tekrarlanan bir sebepten dolayı oluşması gereklidir. Burada önemli detay işin tekrarlanarak yapılıyor olmasıdır. Meslek hastalıklarında bir anlık bir durumdan söz edilemez. İşyerlerinde oluşan anlık hastalıklar anlık durumlar iş kazalarını işaret eder ki ; iş kazası ve meslek hastalığı aynı kavramlar değildir. Meslek hastalıklarında diğer bir konu da  geçici ve sürekli hastalık durumudur. Geçici iş göremezlik hali istirahat süresince geçici olarak çalışamama halidir. Sürekli iş görmezlik hali ise; geçici iş görmezlik hali sonunda meslekte kazanma gücünün en az %10 oranında azalması durumudur.

Meslek hastalıklarının oluşumunun önlenmesi için aşağıda belirtilen bazı tedbirler işverenlerce alınabilir.

Önce o işyerindeki tehlikeler saptanmalıdır.
1. Tehlikelerin giderilmesi ya da minimize edilmesi için alınabilecek önlemler varsa mutlaka alınmalıdır.
2. İşçiler, olası tehlikeler ve hastalık belirtileri üzerine eğitilmeli, düzenli uyarı yapılmalıdır.
3. Erken tanı için periyodik muayene ve biyolojik-çevresel ölçümler yapılmalıdır.
4. Çalışma ortamı ve çalışma süresi eldeki bulgulara göre yeniden düzenlenmelidir.

 

Sonuç olarak 5510 sayılı Kanun ile meslek hastalıklarının yol açtığı gelir kayıpları , sağlık yardımları  belli kriterlerin sağlanması şartı ile sosyal güvence altına alınmıştır.