NEDEN SİGORTALI OLMALIYIZ ?
21 Mayıs 2015
Sosyal güvenlik, fizyolojik ekonomik ve sosyal risklere karşı, bir dizi kamu önlemi ile toplumun kendini korumasıdır. Çağdaş sosyal güvenlik kavramının hedeflediği risklerin çoğu sağlıkla ilgilidir. Bugünkü anlamda sosyal güvenlik sistemleri Batı Avrupa’da Sanayi Devrimi’nden sonra, özellikle işçi sınıfının doğmasıyla ortaya çıkmıştır. Osmanlı İmparatorluğu ise sanayileşme sürecine girememiş ve sosyal güvenlik sistemlerinin gelişimi ancak Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu döneminde doğal, dinsel, aile içi ve meslek içi dayanışma modelleriyle ortaya çıkan sosyal güvenlik anlayışı, cumhuriyetin kurulmasının ardından özellikle de İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra daha çağdaş ve kurumsal bir nitelik kazanmıştır. Bu dönemde gündeme gelen “refah devleti” anlayışı, özellikle sosyal güvenlik alanında atılan adımlar ile yaşama geçirilmeye başlanmıştır.
Sosyal güvenlik; bir dizi kamu önlemi ile hastalık, doğum, iş kazası, işsizlik, iş göremezlik, yaşlılık, ölüm gibi nedenlerle ortaya çıkabilecek ekonomik ve sosyal rahatsızlıklara karşı, toplumun kendini korumasıdır. Karşılaşılan bu sorunlar bireyin gelirinin azalması ve/veya giderlerinin artmasına neden olmaktadır. Çalışma gücünü olumsuz yönde etkileyen hastalık, yaşlılık ve sakatlık gibi fizyolojik riskler ile çalışma gücünü etkilememekle birlikte onun kullanımını önleyen işsizlik, bu türden risklerdir. Bu risklerle karşılaşan birey, geçici ya da sürekli olarak gelirden yoksun kalmakta, ekonomik güvensizlik ortamına itilmektedir. Bu nedenle sosyal güvenlik politikalarının temelini ekonomik, sosyal ve fizyolojik risklerin bireyler üzerindeki etkilerini giderme çabaları oluşturmaktadır.
Sigortalı Olmanın Yararları…
Sigortalı olduğunuz takdirde siz ve aileniz hayatın çeşitli risklerine karşı korunursunuz. Çalışma hayatı türlü risklerle doludur. Çalışırken iş kazası geçirebilirsiniz. Meslek hastalığına tutulabilirsiniz. Siz ve aileniz hastalanabilir. Kadın iseniz siz, erkek iseniz eşinizin hamileliği de sizin giderlerinizi arttıran risklerdir. Yine işsiz kalabilirsiniz. Yine yaşlanınca çalışamaz duruma düşebilirsiniz. Malul kalabilirsiniz. Ölümünüz halinde eşiniz ve çocuklarınız geçimlerini sağlayamayabilir. İşte sosyal sigorta sizi ve ailenizi tüm bu zor durumlara karşı koruyan ve sizi bu gibi zor durumlarda destekleyen bir sistemler bütünüdür. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu çalışan/sigortalı olan için bir güvencedir.
Sigortalı olduğunuzda; İş kazası, meslek hastalıkları, hastalık, analık, malullük, yaşlılık, ölüm, işsizlik risklerine karşı siz ve aileniz sigortalanmış olursunuz.
Bu risklerden birine yahut birkaçına maruz kaldığınızda çalışamadığınız geçici ya da sürekli zaman diliminde Sosyal Güvenlik Kurumu size “günlük ödenek”, “gelir” ya da “aylık” adları altında çeşitli ödemeler yapar, çalışmanıza engel olan husus, hastalık ya da kaza ise iyileşmenize yarayacak yardımları yapar, yaşlılık ya da malullük ise ömrünüzün sonuna kadar başkasına muhtaç olmayacağınız asgari yaşam düzeyini, garanti eder.
Sigortalı olmak size ne kazandırır?
Sigortalı olarak bir işyerinde çalışmakta iken iş kazasına uğramanız veya meslek hastalığına yakalanmanız halinde;
1- Sağlık yardımları yapılır,
2- Geçici iş göremezliğiniz halinde günlük ödenek verilir,
3- Sürekli iş göremezliğiniz halinde gelir bağlanır,
4- Gerekli görülmesi halinde tedaviniz için protez araç ve gereçleriniz sağlanır, takılır, yenilenir ve onarılır.
5- Yurt içinde herhangi bir yerde tedaviniz yaptırılır,
6- Yurt içinde gerekli tedaviniz sağlanamıyorsa yurt dışındaki tedavi imkanlarından yararlanırsınız,
Ayrıca hak sahiplerinize;
7- Vefat etmeniz halinde gelir bağlanır,
8- Cenaze masrafı karşılığı verilir.
Hastalandığınızda;
1- Sağlık yardımı yapılır,
2- Gerekli görüldüğünde tedaviniz için protez araç ve gereçleri sağlanır,
3- Geçici iş göremezlik halinde günlük ödenek verilir,
4- Gerekli hallerde muayene ve tedavi için yurt içinde başka bir yere gönderilirsiniz,
5- Yurt içinde tedavi sağlanamayan hallerde gerekli şartlarla yurt dışında tedavi imkanlarından yararlanırsınız.
Hastalıkları halinde eş ve çocuklarınıza bakmakla yükümlü bulunduğunuz anne-babanıza; sağlık yardımı yapılır (ilaç ve iyileştirme araçları),protez araç ve gereçleri sağlanır.
Analık halinde sigortalı kadına ve sigortalı erkeğin sigortalı olmayan eşine; gebelik yardımları, doğum yardımları, emzirme yardımları yapılır, parasal gebelik ve doğum yardımları sağlanır.
İşsiz kaldığınızda;
1- İşsizlik Ödeneği Ödenir.
2– İşsizlerin işsiz kalınan süre içindeki tedavileri sağlanır.
3- İşsizin yeni iş bulmasına yardımcı olunur.
4- İşsize meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimi verilir.
Yaşlandığınızda sağlanan yardımlar;
1- Yaşlılık aylığı bağlanır,
2- Toptan ödeme yapılır.
Vefat ettiğinizde;
1- Eşinize, çocuklarınıza, bakmakla yükümlü olduğunuz anne ve babanıza aylık bağlanır veya toptan ödeme yapılır.
2- Hak sahiplerinize cenaze masrafı karşılığı verilir.
Bu yardımları kazanmanın en temel şartı sigortalı olarak çalışmaktır.
Not : Şu an ülkemizdeki uygulanan sosyal güvenlik konusu yeni düzenlemelerle karmakarışık bir hal almış durumdadır. Anayasanın eşitlik ilkesine aykırı bir çok konunun yeniden düzenlenmesi, sosyal güvenlikte yaşanan mağduriyetlerin yeni düzenlemelerle sosyal devlet anlayışıyla örtüşür bir hale getirilmesi en büyük temmenimdir.
