NÜ MODELLERİN SİGORTASI
31 Ekim 2011
NÜ MODELLERİN SİGORTASI
Nü Modeller Güzel Sanatlar Fakültelerinin Resim, Heykel bölümlerinde okuyan öğrencilere modellik yapanlardır.
Bu modeller son yıllara kadar Üniversitelerin Kadrolarında görev yapıyorlardı.
Son yıllarda bu kadrolara sınırlamalar getirildiği için çok az sayıda üniversite 657 sayılı DMK 4/C kadrosunda sözleşmeli olarak çalıştırıyorlar.
Günümüzde bazı üniversitelerin bu konuda bütçe kısıtlamasına gittikleri ya da ödenek ayrılmadığı için bu işler için Nü Modelleri Ajanslardan temin ederek yollarına devam etmek istiyorlar.
Bu işler için Üniversite Ajans ile anlaşarak modeli okullarına kabul ediyor.
Modeli çalıştıracak Üniversitelerin tek şartı ise sigortalı olmasını arıyor.
Üniversite ve ajans arasında yapılan anlaşma ile sorumluluklar yükleniliyor. Bu durumda Nü modelin sigortalılık günü, ücreti zamanında ödenmediği taktirde üniversitelerde sorumlu olacaktır.
5510 sayılı Kanununa göre Nü Modellerin Sigortalılık Statüsü Nedir?
Bir hizmet akdi ile bir yada birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlara 4-1(a) sigortalısı olurlar.
Nü modelleri kapsayan açıklamayı ise;
Bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılan; film, tiyatro, sahne, gösteri, ses ve saz sanatçıları ile müzik, resim, heykel, dekoratif ve benzeri diğer uğraşları içine alan bütün güzel sanat kollarında çalışanlar ile düşünürler ve yazarlar hakkında 4-1(a) sigortalı sayılanlara ilişkin hükümler uygulanır.
Bu durum karşısında Nü Modellerde 4-1(a) statüsünde sigortalı olarak Kısa ve Uzun Vadeli sigortalılığın haklarından yararlanacaklardır.
Kısa Vadeli Sigorta Kollarından Yararlanır:
İş Kazası,Meslek Hastalığı ve Analık Sigortası haklarından yararlanır.
a) Sigortalıya, geçici iş göremezlik süresince günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi.
b) Sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanması.
c) İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine, gelir bağlanması.
d) Gelir bağlanmış olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesi.
e) İş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölen sigortalı için cenaze ödeneği verilmesi.
Hastalık ve analık sigortasından sigortalıya hastalık veya analık hallerine bağlı olarak ortaya çıkan iş göremezlik süresince, günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilir.
Analık sigortasından sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum yapması nedeniyle sigortalı erkeğe, 5510 sayılı Kanunun 4 -1 (a) bendi kapsamındaki sigortalılardan; kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan kadına ya da gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı olmayan eşine, her çocuk için yaşaması şartıyla doğum tarihinde geçerli olan ve SGK Yönetim Kurulunca belirlenip Bakan tarafından onaylanan tarife üzerinden emzirme ödeneği verilir.
Nü Modeller için genelde Meslek Hastalığı sorunları olabilir.Bunun başında en riskli hastalıklar romatizmaya bağlı eklem hastalıkları,soğuk karşısında göğüs hastalıkları ve buna bağlı kalıcı rahatsızlıkları sayabiliriz.
Malul Sayılma Haklarından Yararlanırlar:
4 -1(a) bendi kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60’ını kaybettiği SGK Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalı, malûl sayılır.En az on yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması, halinde malûllük aylığı bağlanır.
Yaşlılık Aylığından Yararlanır:
1.)Yaşlılık Aylığı bağlanır.
2.)Yaşlılık aylığına hak etmez ise toptan ödeme yapılır.
5510 sayılı yasa tarafından ilk defa sigortalı olanlara bu yasa hükümler ile emekli olunur.Mülga 506 Sayılı Kanuna göre sigorta başlangıcı olanlar için 506 sayılı Kanun da yer alan yaşlılık hükümleri uygulanacaktır.
Nü Modeller Kısmi Süreli Çalışır:
Nü Modeller okulların açık olduğu dönemlerde belirlenen süre ve zamanlarda kararlaştırılan ücretlere göre çalıştıkları için o süreler dikkate alınarak sigortalılık süresi belirlenir.
Kısmi süreli çalıştıkları için Nü Modellerin emekli olmalarında sıkıntılar yaşanacaktır.
Kışın çalışan Nü Modeller okullar tatil edildiğinde yaz sezonu boyunca işsiz kalacaktır.
Nü Modellerde Kısmi Süreli Çalışmaya Dayalı Sürelerinde Eksik Kalan Sigortalı Günleri ödeyebilirler.
Nü Modeller Ay içerisinde 30 günden az çalışan veya 80 inci madde uyarınca prim ödeme gün sayısı, ay içindeki toplam çalışma saatinin 4857 sayılı Kanuna göre belirlenen günlük normal çalışma saatine bölünmesi suretiyle hesaplanan sigortalıların aynı ay içerisinde isteğe bağlı sigortaya prim ödemeleri halinde, primi ödenen süreler zorunlu sigortalılığa ilişkin prim ödeme gün sayısına otuz günü geçmemek üzere eklenir ve eklenen bu süreler, 4 -1(a) bendi kapsamında sigortalılık süresi olarak kabul edilir. Bunun yanında GSS yararlanırlar.
Nü Modeller Eksik Sigortalı Günlerini Borçlanabilir:
5510 sayılı Kanunun 41. maddesine eklenen (i) bendi ile 25.02.2011 tarihinden sonraki sürelere ilişkin olmak üzere, 4857 sayılı İş Kanununa göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan Nü Model sigortalıların kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik kalan sürelerini borçlanmalarına imkan sağlanmıştır. Bu bent uyarınca yapılacak borçlanmalar 4-1(a) bendi kapsamında sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir.
5510/41 Md. (i) bendi kapsamında borçlanma yapacakların;
1.)Genel Sağlık Sigortası primi ödenmemiş süreler için borçlanma tutarı
(Borç Tutarı = Belirlenen Günlük Kazanç x Borçlanılacak Gün Sayısı x % 32),
2.)Genel Sağlık Sigortası primi ödenmiş süreler için borçlanma tutarı ise
(Borç Tutarı = Belirlenen Günlük Kazanç x Borçlanılacak Gün Sayısı x % 20)
formülüne göre hesaplanacaktır.
Nü Modellerden 1.01.2012 Tarihinde Sigortalılık Süresi Bakımından Eksik Gün Çalışanlar İçin GSS Primi Ödeme Zorunluluğu Olacaktır:
Nü Modeller çalıştıkları Kısmi sürelerde 30 günden az sigortalı oldukları için GSS yararlanmak için gelir testine tabi tutulacaklardır.Asgari ücretin üçte birinden az bir gelire sahip oldukları yapılan SGK araştırmasında ortaya çıkarsa Sağlık Harcamaları Devlet tarafından karşılanacaktır.
Yapılan gelir testinin sonuçlarına göre ;
Asgari ücretin üçte birinin %12’si,
Asgari ücretin %12’si
Asgari ücretin iki katının %12’si oranlarında
GSS primi ödeyeceklerdir.
Nü Modellerde İşsizlik Sigortasından Yararlanabilir:
4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa göre, işsizlik sigortası kapsamında bir işyerinde çalışırken; çalışma istek, yetenek, sağlık ve yeterliliğinde olmasına rağmen, kendi istek ve kusuru dışında işini kaybedenler; hizmet akdinin feshinden önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olmak kaydıyla son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak ve hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda www.iskur.gov.tr portalı üzerinden başvurarak iş almaya hazır olduğunu bildirmek koşulu ile işsizlik sigortası hizmetlerinden yararlandırılmaktadır.Mücbir sebepler dışında 30 gün içerisinde başvurulmaması halinde, başvuruda gecikilen süre, toplam hak sahipliği süresinden düşülmektedir.
600 gün prim ödemiş olanlara 180 gün,
900 gün prim ödemiş olanlara 240 gün,
1080 gün ve daha fazla prim ödemiş olanlara 300 gün, süre ile işsizlik ödeneği ödenmektedir.
Kısmi Süreli çalışan Nü modeller isteğe bağlı işsizlik sigortası primini ödeyerek de bu süreleri kazanabilirler.
Nü Modelleri Kısmi Süreli Çalıştıran İşverenlerin SGK Bildirim Yükümlülüğü:
İşe girmeden bir gün önce işe giriş bildirgesini e-bildirge ile vermek zorundalar.
Nü modellerin Kısmi süreli çalışması durumunda APHB neden kodu olarak Kısmi süreli çalışması belirtilecektir. Ayrıca 50 kişiden az sigortalı bildiren ajanslar ise EK-10 eksik gün bildirimini belgelerini de ekleyerek SGK’na vermek zorundalar.
İşten ayrıldıklarında 10 günde işten ayrılış bildirgesini SGK e-bildirge ile verilmesi gerekiyor.
Bu işlemleri yasal sürelerde yerine getirilmemesi durumunda İPC uygulanacaktır.
Nü Modelleri usulune uygun çalıştırmayan ajansların SGK tarafından mercek altına alınması gerekecektir.Bu iş kolunda çalıştırılan Nü Modellerde Sosyal Güvence anlamında devlet koruması altında olduklarının unutulmaması gerekiyor.
VEDAT İLKİ
[email protected]
