REFERANS-Ali TEZEL- Kıdem Tazminatı Fonu gelir mi?

30 Eylül 2005

Kıdem Tazminatı Fonu gelir mi?
30.09.2005 / Ali Tezel / Haber





‘Kıdem Tazminatı Fonu’nu çok işçi çalıştıran işverenler ile bu işverenlerin işçileri istemiyor. Ama az işçi çalıştıran işverenler ile bunların işçileri istiyor. Yani büyük işverenler istemiyor ama küçük işverenler istiyor.

Son zamanlarda kamu ve özel kesimden “Kıdem Tazminatı Fonu” getirilmesi gerektiği yönünde açıklamalar sıklaşmaya başladı ve en son Bakan Başesigoğlu, yasanın TBMM açıldıktan sonra gündeme geleceğini açıkladı.
Bilindiği üzere 1475 Sayılı İş Kanunu, yeni 4857 Sayılı İş Kanunu ile ortadan kaldırıldı ama Geçici 6 ıncı maddesi ile; “Kıdem tazminatı için bir kıdem tazminatı fonu kurulur. Kıdem tazminatı fonuna ilişkin kanunun yürürlüğe gireceği tarihe kadar işçilerin kıdemleri için 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14 üncü maddesi hükümlerine göre kıdem tazminatı hakları saklıdır.” denilerek, 1475 Sayılı Kanun’un “Kıdem Tazminatı” başlıklı tek (14 üncü) maddesi kaldırılmadı. Şimdi işçiler bu madde gereğince kıdem tazminatı alıyorlar.

Kimler İstiyor?
‘Kıdem Tazminatı Fonu’nu çok işçi çalıştıran işverenler ile bu işverenlerin işçileri istemiyor. Ama az işçi çalıştıran işverenler ile bunların işçileri istiyor. Yani büyük işverenler istemiyor ama küçük işverenler istiyor.
Tıpkı, 506 Sayılı Kanun’un Geçici 20 inci Maddesi gereğince bazı özel banka ve borsaların çalışanları için SSK’ya prim ödemek yerine, kendilerinin emeklilik sandıkları kurması gibi çok işçi çalıştıran işverenler, kurulacak “Kıdem Tazminatı Fonu”na prim ödemek yerine bu primleri kendileri kullanmak, gerektiğinde kendi sandıklarından ve fonlarından kredi kullanabilmek istiyorlar. Küçük işverenler ise ödeme sıkıntısına düşmemek için fona taraftarlar.
Ayrıca fon kurulursa halen yüzde 33,5 SSK, yüzde 3 İşsizlik sigortasından gayri yüzde 4 de kıdem tazminatı fonuna işveren ödeme yapacak.

Tasarı ne getiriyor?
Mevcut, “Kıdem Tazminatı Fonu Tasarısı”na göre;
-Bundan sonra çalışanlar emekli olmadan ya da ölmeden kıdem tazminatı alamayacaklar,
10 yıldan az kıdemi olan işçiye, işveren tarafından işten atılması veya haklı sebeple işi bırakması halinde kıdem tazminatı ödenmeyecek.
-Taslak yasalaşırsa, işverenler oluşturulacak kıdem tazminatı fonuna her ay belirli oranda prim ödeyecekler.
Ödenen bu primler fon yönetimi tarafından yatırım araçlarında değerlendirilecek.
-Tasarı yasalaşıncaya kadar işçilerin işlemiş kıdemlerinin karşılığı olan kıdem tazminatı işverenince, yasadan sonraki kısım ise fon tarafından ödenecek.
-İşten atılmalar nedeniyle kıdem tazminatı alınamayacağından, bundan böyle işten atılanlar şartlarını oluşturmuşlarsa işsizlik sigortası fonundan yararlanacaklar.
-Tasarıya göre, bugüne kadar kıdem tazminatına esas ücret işçinin son olarak aldığı ücret iken, bundan böyle işçinin son 1 yıllık ücretinin ortalaması olacak.
-İşverenler oluşturulacak kıdem tazminatı fonuna işçinin brüt ücretinin yüzde 4’ü kadar prim ödeyecekler tabi bu halen taslak çalışma oran değiştirilebilir.

Sonuç
İşverenlere, mevcut vergi ve prim ödemesi dışında yeni bir ödeme daha getirecek ve halen kendilerince kullanılan (özel) fonun devlet tarafından kullanılması sonucunu getirecektir.
“Kıdem Tazminatı Fonu” çok işçi çalıştıran işverenler ile az işçi çalıştıranlar işverenlerin taraf olduğu ve devletinde yeni bir kaynak gözüyle bakarak talep kâr olduğu bir DEV FON’u ortaya çıkaracaktır.
Bakalım kim daha baskın çıkacak?

SORU-CEVAP
Yıllık izin hakkı
Bir çalışanımız 6 yıl çalışıp işyerimizden, aralık 2004 tarihinde askerlik nedeniyle ayrılmıştır. Ayrılırken kıdem tazminatını almıştır. Askerlik dönüşü Haziran 2006 tarihinde yeniden işyerinde çalışmaya başlamıştır. Kıdem tazminatını alması nedeniyle izin hakları sıfırlanmış mıdır? Haziran 2006 tarihi itibariyle yeni başlayan bir personel gibi bir yıllık çalışma karşılığında 14 gün mü, 21 gün mü yıllık ücretli izin hakkı kullandıracağız. Bu konu hakkında bilgilendirir misiniz? (İsmi Saklı)
Sayın okurum, bu konuyu bire bir açıklayan yasal bir düzenleme olmamakla birlikte yasal düzenlemelerden anlaşılan ve Yargıtay’ın yerleşmiş görüşlerine göre yıllık izin hakkı kıdem ile paralellik arz etmelidir. Kıdeminin karşılığı olan parayı alan işçinin yıllık izin hakkı da kıdemsiz işçiler gibi olacaktır. Yani bu işçiye bir yılın sonunda 14 işgünü izin vereceksiniz 21 gün değil.