Ali bey, yaklaşık 120 işçi çalıştıran bir şirketin yöneticisiyim. Bir yıla yakın zamandır işlerimiz yok ve ben işçileri ücretsiz olarak izin vermek ve bu süreyi atlatmak istiyorum. Mali müşavirim ise, ücretsiz izne çıkarma yetkimizin olmadığını söyleyerek, her işçiden tek tek imzalı talep almamızı istiyor.
Kadir Üçoğuz
Kadir bey, ücretsiz izin normal şartlarda işçiler tarafından yazılı dilekçe ile talep edilir ve siz işveren olarak uygun görebilirsiniz. Ancak bu uygulama 1475 Sayılı İş Kanunu zamanında mecburiyetten geçerliydi zira ücretsiz izin konusunda kanunda bir açıklama yoktu. Ancak, 4857 Sayılı İş Kanunu’nun “Kısa çalışma ve kısa çalışma ödeneği” başlık 65 inci maddesi yeni bir uygulama getirdi.
Maddeye göre;
“Genel ekonomik kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerini geçici olarak önemli ölçüde azaltan veya işyerinde faaliyeti tamamen veya kısmen geçici olarak durduran işveren, durumu derhal gerekçeleri ile birlikte Türkiye İş Kurumu’na, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı sendikaya bir yazı ile bildirir. Talebin uygunluğunun tespiti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca yapılır. Bunun usul ve esasları bir yönetmelikle belirlenir.
Yukarıda belirtilen nedenlerle işyerinde geçici olarak en az dört hafta işin durması veya kısa çalışma hallerinde işçilere çalıştırılmadıkları süre için işsizlik sigortasından kısa çalışma ödeneği ödenir. Kısa çalışma süresi, zorlayıcı sebebin devamı süresini ve herhalde üç ayı aşamaz. İşçinin kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için, çalışma süreleri ve işsizlik sigortası primi ödeme gün sayısı bakımından işsizlik ödeneğine hak kazanma şartlarını yerine getirmesi gerekir.
Günlük kısa çalışma ödeneğinin miktarı, işsizlik ödeneğinin miktarı kadardır.
Zorlayıcı sebeplerle işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen geçici olarak durması halinde, işsizlik ödeneği ödemeleri 24 üncü maddenin (III) numaralı bendinde ve 40 ıncı maddede öngörülen bir haftalık süreden sonra başlar.
Kısa çalışma ödeneği aldığı süre içinde işçinin hastalık ve analık sigortasına ait primler İşsizlik Sigortası Fonu tarafından 2/3 oranında Sosyal Sigortalar Kurumuna aktarılır. Bu primler, sigorta primlerinin hesabında esas alınan en alt kazanç sınırı üzerinden hesaplanır. İşçi, işsizlik ödeneğinden yararlanma süresini doldurmadan tekrar işe başlar ve işsizlik sigortasından yararlanmak için 4447 sayılı Kanunun öngördüğü koşullar gerçekleşmeden işsiz kalırsa, kısa çalışma ödeneği aldığı süre çıkarıldıktan sonra, daha önce hak ettiği işsizlik ödeneği süresini dolduruncaya kadar işsizlik ödeneğinden yararlanır…”
Yukarıdaki madde içinde adı geçen, “Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneğine İlişkin Yönetmelik” 31.03.2004 tarih ve 25419 (Asıl) sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmış ve uygulanmaya başlanmıştır.İşyeri Açan Bağ-Kur’lu Olur
Ali Bey, yakında bir işyeri açma durumum var. 26.05.1962 doğumlu olup, 01.03.1986 tarihinde SSK sigortalılığım başladı. 4300 gün ödenmiş primim var. Şu an boştayım. Öğrenmek istediğim husus: İşyeri açanın Bağ-Kur’lu olma zorunluluğunu kaldıran haller. Duyduğum kadarıyla; önceden SSK’lı olursam ve kesintisiz ödenirse, Bağ-Kur zorunluluğum kalkar mı?
Bir de, alternatif olarak; isteğe bağlı sigortalı olursam da, Bağ-Kur’lu olma zorunluluğum kalkar mı?
Turgay Akarsu
1479 Sayılı Bağ-Kur Kanunu gereğince işyeri açan (şirket kuran veya vergi mükellefi olan) Bağ-Kur’lu olmak ve prim ödemek zorundadır. Ancak, işyeri açtığı tarihte bir başka işveren emrinde işçi olarak çalışıp, SSK’ya prim ödeyenlerin, bu SSK sigortalılıkları sona erinceye kadar Bağ-Kur’a prim ödemelerine gerek kalmaz. Ancak, SSK’ya bir gün dahi ara verseniz, Bağ-Kur’lu olmanız gerektiği gibi kendi kurucu ortağı olduğunuz şirketten asla SSK’lı olamazsınız. Ayrıca, isteğe bağlı SSK sigortalısı olursanız, işyeri açtığınız anda ZORUNLU Bağ-Kur sigortalısı olacağınızdan ve zorunlu sigortalılık isteğe bağlı sigortalılığı sona erdireceğinden Bağ-Kur’a prim ödemek zorunda kalırsınız. Bu konuda ayrıntılı bilgi için www.alitezel.com a uğramanızı tavsiye ederim.
