Halen, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülmeyi bekleyen, “Sosyal Güvenlik Prim Alacaklarının Yeniden Yapılandırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı” ile 31.03.2005 gününe kadar tahakkuk ettiği halde ödenmemiş Bağ-Kur prim borçlarınız ile SSK’ya olan sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası borçları ile asgari işçilik hesaplanmasından çıkan fark işçilik tutarları yeniden yapılandırılıyor.
Ancak yukarıdaki kapsamda, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’na göre prim ödeyen ve ödeme güçlüğü çektiklerinden 3 ay prim ödemedikleri için sistemden çıkarılan isteğe bağlı sigortalılar ile 2925 sayılı Tarım SSK kapsamında prim ödeyen tarım işçilerinin (ırgat) ve topluluk sigortası borçlularının eksikliği hemen göze çarpmaktadır.
Tasarı ile Bağ-Kur prim borçlarının gecikme zamlarından arındırılmış borç asılları ile SSK prim borçlarından 50 bin YTL ve altındaki borç asıllarına ödeme süresinin bitiminden itibaren 31/12/1998 tarihine kadar uygulanan oranlara göre gecikme zammı hesaplanmak suretiyle, 1/1/1999 tarihinden itibaren ise gecikme zammı yerine TEFE ve TÜFE uygulanarak yeni bir rakam ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. 31.12.1998 tarihinden önceki borçlara gecikme zammı uygulanması o yıllarda enflasyon oranlarının gecikme zamlarından çok olmasıdır. 1999 yılından sonra ise enflasyon oranları gecikme zammı oranlarından daha düşüktür.
SSK’ya olan ana para borcu 50 bin YTL’nin üzerinde olanlar için ise gecikme zammı hesaplanmak suretiyle borç tutarı tespit edilir ama daha sonra bu tutardan,
a) Bilanço esasına göre defter tutan işverenlerin en son vermiş olduğu gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi eki bilançosu esas alınarak, “Dönen Varlıklar-Stoklar / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar” rasyosuna göre bulunacak oran 0.50 ve altında ise bu durum borçlu açısından “çok zor durum” hali kabul edilerek, söz konusu oran 0.50-0.40 arasında ise yüzde 10’u, 0.39-0.30 arasında ise yüzde 20’si, 0.29 ve altında ise yüzde 30’u;
b) (a) bendinde belirtilenler dışında kalan işverenler tarafından 31/12/2004 itibariyle beyan edilecek mali durum bildirimi esas alınarak, “Kasa+Banka+Kısa Vadeli Alacaklar/Kısa Vadeli Borçlar” rasyosuna göre bulunacak oran 0.30 ve altında ise bu durum borçlu açısından “çok zor durum” hali kabul edilerek, söz konusu oran 0.30-0.20 arasında ise yüzde 10’u, 0.19-0.10 arasında ise yüzde 20’si ve 0.09 ve altında ise yüzde 30’u, (c) (a) ve (b) bentlerinde sayılan işverenlerden, 1/1/2005 tarihinden önce vergi mükellefiyeti sona eren veya haklarında iflas kararı verilen işverenler için yüzde 30’u, kadarının silineceği belirtilmektedir.
Borçluların Kurumlara başvurusundan sonra Maliyeye verdikleri en son bilançolar esas alınarak rasyolar hesaplanacak ve ana paradan terkinler yapılacaktır. Bu durumda bazı işverenlerin yanlış-hatalı bilanço sunmaları ve bunun doğrulanması sorunları çıkabileceği gibi bu bilançoları kimin inceleyip, kimin değerlendireceği sorunları yaşanacaktır.
Ayrıca, kayıtdışılığın fazla olduğu ülkemizde vergi mükellefi gerçek ve tüzel kişilerden ne kadarının gerçek bilançoları ile vergi verdikleri de tartışma konusudur. Bu gerçekler karşısında daha vergi ödemek adına gerçek durumu yansıtmayan bilanço düzenleyip az vergi verenleri (rasyoları düşük olanları) birde prim borçlarını silerek ödüllendirmiş olma ihtimali gerçekten yüksektir.
Son olarak, her 2-3 yılda bir prim ödemeyenlere af getirilmesi, primini zamanında ödeyenleri azaltacak şekilde ana paradan bile indirim yapılması zamanında prim ödeyenlerin sayısını daha da aşağılara çekeceği gibi bundan sonraki dönemlerde de TBMM ve Hükümet üzerinde af beklentisi ile baskıları da kısa süreli zaman aralıklarıyla (belki de her yıl) artırarak devam ettirecektir.
Kısa kısa…
Çağatay Özer- Ticaret lisesinde okurken yaptığınız staj için size verilen SSK numarası geçerlidir ve hep o numarayı kullanacaksınız ama staj süresinde SSK’ya ödenen primler emeklilik için başlangıç sayılmaz.
Fikret Çoban- Bin 80 günden fazla gününüz olduğundan SSK’ya isteğe bağlı prim ödemeye başlayabilirsiniz. 36 bin 600 günü tamamlamak şartıyla 55 yaşında (01.01.2011) günü emekli olabileceğiniz gibi 5000 günü tamamlarsanız yaşa bağlı olmadan hemen emekli olursunuz.
