ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ
Çalışanlara Gelen Hacizler Fesih Nedeni Olur mu?
Yargıtay 9 Hukuk Dairesi 2008 yılında önüne gelen bir davada işçiye gelen hacizlerin belli olumsuzluk koşullarına sahip olması durumunda işverene iş akdini fesih yetkisi tanıdığı yönünde karar vermiş bulunuyor.
Yargıya konu olayda işveren ücretlerinde haciz bulunan 164 işçiden borcu en yüksek olan 16’sının iş akdini feshediyor. Haczin toplu para bulmayı gerektirmesi ve maaşından başka geliri bulunmayan bu işçilerden biri hacizlerin çarçabuk kaldırılmasının beklenmesinin haksız bir talep olduğu iddia ve feshin bu nedenle geçersiz ve haksız bir fesih olduğu savıyla yargıya başvuruyor. Yüksek mahkeme de bu konuda işvereni haklı buluyor ve feshin geçersizliğine ilişkin başvuruyu reddediyor.
Çalışanların ve özellikle krizin etkisiyle zor durumdaki çalışanların dikkat etmesi gereken kararda önemli husus haczin iş sözleşmesini feshe yeterli olması için belli olumsuzluklara neden olması.
Buna göre öncelikle objektif olarak işçinin ücretinin sık sık haczi nedeniyle, işyerinin, örneğin muhasebe veya hukuk servisinde önemli zaman kaybına neden olacak şekilde çalışma sürecinin veya işyeri organizasyonunun olumsuz yönde etkilendiğinin, bir başka deyişle, işyerinin normal işleyişini ve yürüyüşünü bozduğunun, iş görme borcunun gerektiği şekilde yerine getirilmesini engellediğinin ve işyerindeki uyumu olumsuz yönde etkilediğinin saptanması gerekiyor.
Geçerli fesih sebebinden söz edilebilmesi için, işçinin akdi yükümlülüklerini mutlaka kasıtlı olarak bozmasının şart olmadığı, göstermesi gereken özen yükümlülüğünün ihmalden kaynaklanan bir davranış ile ihlal edilmesinin de geçerli fesih nedeni olabileceğine dayanan karar bunun için öncelikle işçiye ihtar çekilmiş olması gerekliliğini de vurguluyor.
İşverenin bu işçilerin ücretlerindeki hacizler nedeni ile işe yoğunlaşmasının azaldığının, performansını düştüğünün somut delillerle kanıtlanamasa da ücretlerinde çok sayıda icrai işlem nedeniyle ihtara rağmen ücreti üzerindeki haczin iki aylık süre içinde kaldırılmasına yönelik işlem yapmamaları nedeniyle savunmaları alınarak İş Kanunu’nun 17.maddesi uyarınca akitlerinin feshedilen personel için iki ayrı genelge yayımlanmış olmasını, muhasebe personelinin mesaisinin çoğunu icra işlerine ayırmak zorunda kalmasını gerekçe göstererek işçinin ücretinin borcu nedeniyle haczedilmesini, istisnaen davranış nedeniyle geçerli bir fesih olarak kabul ediyor.