ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ
Memuriyetle Başlayıp SSK’lı Devam Edenlerin Yıpranma Payının Yaştan İndirimi Hakkında Bir Uyarı
Emeklilikte yaş koşulu tüm sigortalılar ve iştirakçiler için 1999 ve 2002 yıllarında çıkartılan yasalarla gelen bir emeklilik koşulu.
5510 sayılı Yasadan önce gazeteciler, matbaa işçileri, gemi adamları, ateşçiler gibi SSK’lılar için ilave sigortalılık süresi 23.05.2002 tarihi esas alınarak yapılan sigortalılık süresi hesaplarına girerek sigortalılık başlangıcını geriye çekip emeklilik yaşını düşüren etkiye sahip bulunuyordu. Yaşı düşürücü etkisinden ayrı olarak ilave sigortalılık süresi hesaplanan yeni yaştan da düşülerek SSK sigortalılara yaş hadlerini indiren ikinci bir etki yapıyordu.
Benzer bir uygulama olarak polis ve askerler başta olmak üzere yıpratıcı birtakım görevleri yürüten memurlar için fiili hizmet zammı hesaplanıyor, söz gelimi 20 yıl hizmet gören bu kapsamdaki memurun hizmeti 25 yıl sayılıyor ve bu 5 yıllık süre ayrıyeten tabi olduğu yaştan da düşülüyordu.
Fakat memuriyetten SSK’lılığa geçiş yapılırsa bu etki çalışanlar aleyhine bozuluyordu. Çalışma yaşamına yıpranma payı hakkına sahip bir memur olarak başlayıp sonradan memuriyetten ayrılıp SSK’lılıkta devam eden sigortalıların SSK’dan emekliliklerinde memuriyet döneminde kazanmış oldukları fiili hizmet zamları SSK’nın 12-82 sayılı ek genelgesi ile hem gün hem de sigortalılık sürelerine sayılıyor, fakat ayrıca yaştan haddinden indirim yapılmıyordu.
Kamuoyuna yansıyan, artık memuriyetten kaynaklanan tüm fiili hizmet zammı sürelerinin SSK’dan (4/a sigortalılığından) emekli olurken ayrıca yaştan indirileceği yönündeki görüş ve iddialarsa tamamen yanlış ve dayanaksız bulunuyor.
Zira yaş hadlerinden indirim yapılması kuralının nasıl uygulanacağı 5510 sayılı Kanun ve SGK’nın 2008/96 sayılı Genelgesiyle ortaya konmuş durumda. Buna göre yaş hadlerinden indirilecek süreler;
- Gazeteciler, matbaacılar, gemiciler, ateşçiler gibi mülga 506 sayılı SSK Kanunun ek 5 inci maddesi kapsamındaki ilave sigortalılık süreleri,
- 5510 sayılı Kanunun 28 inci maddesi kapsamında kadın sigortalılardan başka birinin
sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunanların 1 Ekim 2008’den sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri,
- 5510 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesi kapsamındaki fiili hizmet süresi zamları
ile sınırlı bulunuyor.
Yani görüleceği üzere 5434 sayılı Kanunun 32 nci maddesi kapsamında kazanılmış fiili hizmet zamları yaş hadlerinden indirim yapılacak unsurlar arasında sayılmıyor.
Bu durumda çalışma yaşamına 5434 sayılı Kanunun 32 nci maddesinde sayılan (asker, polis, gemici gibi) görevlerde çalışıp fiili hizmet zammı hakkı olan bir memuriyet türüyle başlayıp SSK’lı veya Bağ-Kur’lu devam edenler için 1 Ekim 2008’den önce memuriyette geçmiş fiili hizmet zammı süreleri sigortalılık süresini artıracak ve gün hesabına sayılacak olsalar da fiili hizmet zammının üçüncü etkisi olan geriye çekilmiş yaş hadlerinden ikinci bir indirim yapılmasını sağlamayacak.
Buna karşın 01.10.2008’den sonra geçmiş fiili hizmet zammı süreleri sigortalılık süresini artırarak yaşı geriye çekmenin yanında tespit edilmiş yaştan 01.10.2008’den sonraki fiili hizmet zammı kadar ayrıca indirim yapılmasına yarayacak.
Memuriyetle başlayıp memuriyetle devam edenler için ise fiili hizmet zammı sürelerinin gerek fiili hizmete ve gerekse yaş hadlerine yapacağı iyileştirici etki bakımından herhangi bir sorun eskiden de bulunmadığı gibi şimdi de bulunmuyor.