SÖZLEŞMELİLER KADRO HAZIRLIĞI SÜRERKEN …

14 Aralık 2022

Yayınlaşmış tek bilimsel çalışmamı 1989 yılında sözleşmeliler hakkında yapmıştım.

KİT’lerde istihdamın dışında her kurumun kendi mevzuatına sözleşmeli personel uygulaması ile o zaman tanışmıştım.

Zaman KİT’leri öğüttü çalışanlar kamu da diğer birimlere geçti veya özel sektörde kaldı.

O günlerden bu günlere kalan özel sektör çalışanı olduğu halde 5434 ile bağı süren kimseler kaldı ise, bordrolarda 5434 kesintisine halen rastlayabiliriz.

Zira seçim hakkı verildi, yasa ile düzenlendi.

Geçmişten bu güne  taşınan sorunlarda bir kısmı ise Türk Telekom çalışanları gibi  emekli aylığı mücadelesi verenler kaldı.

Nasıl mı oldu ? Türk Telekom çalışanları özelleştirme kapsamına alındıklarında ya SSK ya Emekli Sandığı’ndan birini seçme hakkı verildi. O yıllarda SSK aylıkları ile Emekli Sandığı Aylıkları yakın hatta memur emeklisi olmak daha avantajlı idi, bir çok kişi Emekli Sandığını seçti. Ama Özellikle 2000 de değişen SSK aylık sistemi 2000 yılından itibaren memur aylıkları ile arayı kapattı ve 2004 lü yıllardan sonra özellikle ücreti yüksek olan kişilerin memur aylıklarından daha fazla  SSK yaşlılık aylığı alması sonucunu getirdi.  SSK aylıklarının aynı görev süresi için Emekli Sandığı aylıklarının nerede ise 2 katına ulaştığını söylemek hiçte abartılı olmayacak, Bunun sonucunda bana Emekli Sandığını seçme hakkı verilmedi, yanılarak seçtim, SSK lı olmalıydım anlamında davalar açıldı.

Sözleşmeli personel kadroya atanınca ne olacak,

Sözleşmeli personelden işçi kadrosuna atanacaklara bir sözümüz yok,

Sözleşmeli personelden memur kadrosuna atanacaklar için;

1- 01.10.2008 öncesi daha önce memur olanlar  için sözümüz siz şu an emekli olsanız SSK aylığınız ne olur emsaliniz memur emeklisi ne alıyor ona bir bakın önünüzde 3,5 yıl süre bitmeden ve yaş haddi gelmeden emekli olursanız ,istifa ederseniz SSK aylıklar tutarlarınızı korursunuz. Değilse Memur emekli aylıkları daha düşük olacaktır ve bunu düzelten bir sistem yok.

2- 01.10.2008 sonrası memur olanlar için ;

Kural kamu görevlilerinde kazançlarda tavan  kazanç uygulaması yok ama uygulamada eşit işe eşit gelir-ücrete ilişkin düzenlemeler sonucunda 01.10.2008 öncesi ve sonrası memur olanlar arasında çalışma karşılığı maaşlarda eşitlik sağlamak için maalesef her ödemeden SGK primi kesilmiyor. Buda 01.10.2008 sonrası yeni memur denen ilk kez memur olan kişilerin emekli aylıklarının düşük olmasına yol açabiliyor. ( Bu aslında eski memur yeni memur emekli aylık sorunu olup, 5510 uygulaması emekli verdikçe sorunun büyüklüğü ağırlığı anlaşılacak mutlaka daha iyi aylık veren düzenlemeler gelecektir. Ama süreç uzayabilir)

Sözleşmeli personelden Kadroya geçecek olanlara eğer isterlerse SSK (günümüzde 4/1-a) kapsamında prim yatırılmasını seçme ve devam ettirme hakkı tanınır ise bu sorunların hiç biri yaşanmayacaktır. Seçim hakkı tanınmadan bir düzenleme ve atama sistemi gelirse kişilere göre değişen emekli hakkında kazanç veya kayıplar oluşacaktır.

Her nasılsa çalışma hayatında  iken hep o ay ne kadar alacağımız kaygısı ile geleceği uzak görürüz. Ama gelecekte bir gün gelecek sözünde olduğu gibi günler çabucak bizi emekli günlerine getirecektir. O halde emekli aylıklarımız içinde şimdiden bilinç oluşturmalıyız.

Kolay kontrol yolu SGK üzerinden emekli aylığı tutarını web portaldan öğrenmek, aynı durumda emekli memur maaşı ile  kıyaslamak en az yapılabilecek kolay bir kontrol yoludur. Ardından sorun yaşıyorsak kayıp ihtimali varsa atansak dahi ne kadar daha görevde kalmalıyız bunu uzmanlara sorabiliriz.

Her düzenleme aleyhe değildir. Kadroya atanma çalışma süresi içinde bize güvenceler verecektir. Ama düzenlemeden sosyal güvenlik kayıpları olmadan çıkmak daha güzeldir.

Bilgi çağındayız, bir çok bilgi alınabilecek hizmet noktası ve kişi var ama nihayet sorun SGK statüsü ( 4/1-c memur ile 4/1-a arasında) seçim hakkı ile de büyük ölçüde önlenebilir.

Şimdiden kadrolar hayırlı olsun.