SSK’nın müdürleri ve çalışanları, Kıdem tazminatı ve ikramiye

28 Şubat 2005

Ali Tezel



[email protected]
[email protected]


SSK’nın müdürleri ve çalışanları




Son günlerde SSK Müdürlüklerine ortaya çıkan yığılmalardan, kuyruklardan sorumlu olmamaları karşın, gerçekten sadece haklı talepleri olan karnelerini isteyen SSK’lılar ile karşı karşıya gelen sigorta müdürleri ve personeli zor günler geçirdiler. Sistemin izin vermemesi nedeniyle iş yapamamak ile sigortalıların talepleri arasında sıkıştılar, bunaldılar, hakarete uğradılar. Ancak, yine de vatandaşın yanına, arasına girdiler durumu anlattılar, cumartesi ve pazar günü de çalıştılar. Ankara’da Aydın Kurnaz, İstanbul’da Mustafa Kuruca, Çetin Zorlu, Ümit Alpaslan, Harun Sertbaş, İzmir’de Ali İhsan Yeşilçimen, Diyarbakır’da Burhanettin Karagözoğlu çileyi en çok hisseden ve çekenlerdi.

Bu arada, halen İzmir İnşaat Emlak Sigorta Müdürlüğü görevini yürüten Arif Argun’un mahkemelerde yargılanmayı da göze alarak, İzmir’deki SSK hastanelerinin inşaatlarını ucuza ve hızlı bir şekilde bitirmesi de 2004 yılı içinde takdire şayandı. SSK hastaneleri, Sağlık Bakanlığı’na gitse de vatandaşın hizmetine onun sayesinde devam ediyor.

Kıdem tazminatı ve ikramiye

Sayın Tezel, meslek hayatımda işçi (13 yıl TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi’nde (MAM) başuzman ve memur (çeşitli üniversitelerde 21 yıl öğretim üyesi) olarak çalıştıktan sonra YTÜ’de dekan iken 2004 yılında yaş haddinden emekli oldum. TÜBİTAK’tan ayrılarak Anadolu Üniversitesi’ne metalurji enstitüsünü kurmak üzere geçtiğimde kıdem tazminatını almadan naklen geçiş yaptım. Emekli Sandığı kıdem tazminatı hesabını yaparken kıdem tazminatı alıp almadığımı TÜBİTAK’tan sordu ve TÜBİTAK almamış olduğumu T.C. Emekli Sandığı’na bildirdi. Buna rağmen daha sonra nedense Emekli Sandığı işçi olarak çalıştığın devre bizi ilgilendirmez diyerek kıdem tazminatımı 21 yıl üzerinden ödedi. Kıymetli vaktinizi almış olmayacaksam, lütfen bu konuya bir açıklık getirir misiniz? Nihat G. Kınıkoğlu

Sayın hocam, durumunuzla ilgili olarak 2829 Sayılı Hizmetlerin Birleştirilmesi ilgili kanunun, ‘Emekli İkramiyesi’ başlıklı 12’nci maddesi var olup madde metnine göre;

‘Son defa T.C. Emekli Sandığı’na tabi görevlerden emekliye ayrılan ve kendilerine bu kanunun 8. maddesi uyarınca birleştirilen hizmet süreleri üzerinden aylık bağlananlara, T.C. Emekli Sandığı’na tabi daire, kuruluş ve ortaklıklarda prim veya kesenek ödemek suretiyle geçen sürelerin toplamı üzerinden 5434 Sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerince emekli ikramiyesi ödenir.

Ancak, ilgililere her ne suretle olursa olsun evvelce kıdem tazminatı veya emekli ikramiyesi ödenmiş süreler emekli ikramiyesinin hesabında dikkate alınmaz.

Ayrıca, 8. maddenin birinci fıkrası gereğince aylık bağlananlara emekli oldukları son görevlerinden dolayı ilgili bulundukları sosyal güvenlik kurumu kanununun emekli ikramiyesine veya iş kanununun kıdem tazminatına ilişkin hükümleri uygulanır.’

Madde metninden de görüleceği üzere, MAM’da işçi statüsü ile çalışmış olduğunuz sürenin kıdem tazminatını (ikramiye olarak) T.C. Emekli Sandığı size ödemelidir ve daha sonra 5434 Sayılı Kanun gereğince MAM’a fatura etmesi gerekir. Ancak, MAM’dan ayrılırken kendi istek ve iradenizle (istifa gibi) ayrılmışsanız yani kurumlar arası muvafakat olmadan Anadolu Üniversitesi’ne geçmişseniz kıdem tazminatı alma hakkınızı tartışmalı hale getirmişsiniz. Değil ise T.C. Emekli Sandığı’na bir kez daha dilekçe ile başvurarak bu sürenin ikramiyesini talep edin ödemezlerde idari yargıda dava açmanızı tavsiye ederim.

Aylıklarınızı talep edin

Ali Bey, bana babamın vefatı üzerine SSK’dan ölüm (yetim) aylığı bağlanmıştı. Liseyi bitirdikten sonra aylığım normal olarak kesildi. Üniversiteye başladıktan sonra ise son sınıfa gelinceye kadar kendime düşen kısım için başvuruda bulunmadım. Son sınıfta iken başvurdum ve geçmişe dönük tarafıma ödenmeyen aylıkları SSK’dan talep ettim. Ancak SSK cevabında kanundaki 5 yıllık süre geçtiğinden bahisle aylıklarımı tarafıma ödenmedi. Ancak bundan sonraki ödemelerin yapılacağı belirtildi. Ben üniversiteye 2001 yılında başladım başvuru tarihim 2004 tarihidir. Doğum tarihim 1981 yılıdır. Bu durumda 5 yıllık zamanaşımı süresi doluyor mu? Buna ilişkin olarak İş Mahkemesi’nde nasıl bir dava açabilirim? Taraf olarak kimleri göstermem gerekiyor? İlla davayı Ankara’da mı açmam gerekiyor. İstanbul da açabilir miyim? Bu konuda yardımcı olursanız çok sevinirim. Şahin K.

Şahin kardeşim, vefat eden SSK’lının hak sahiplerine bağlanacak aylıklar, ölüm tarihini izleyen aybaşından başlar. Ölüm sigortasından hak kazanılan aylıkların hakkı doğuran olay tarihinden 5 yıl geçtikten sonra istenmesi durumunda, ölüm aylığı yazılı istek tarihini izleyen aybaşından başlar. Bunlara göre, SSK’nın ilgili birimi sizi yanlış anlamış zira si

zin ilk aylık talebiniz olsaydı ve babanızın vefatının üzerinden beş yıl geçmiş olsaydı, dedikleri gibi aylıkların talebinde beş yıllık zamanaşımı vardır ve beş yıl içinde talep edilirse birikmişler alınır, beş yıl içinde başvurulmaz ise başvuru tarihinden sonrakiler alınabilir, eski birikmişler alınamaz. Ancak, siz babanızın vefatından sonra aylık almaya başlamışsınız ama liseyi bitirince kesilmiş. Üniversiteyi 2001’de başlayınca yeniden başlaması gerekirken siz 3 yıl sonra 2004’te başvurmuşsunuz. Bu nedenle SSK Tahsisler Dairesi’ne durumu ayrıntılı olarak açıklayan bir dilekçe daha gönderin düzeltmezlerse İş Mahkemesi’nde dava açın.

Aylğkları tercih hakkınız var

Ali Bey insanların sorunlarına duyarlı yaklaşımınızdan dolayı tebrik ederim. Benim babam T.C. Emekli Sandığı emeklisi iken 1982 yılında vefat etti. Daha sonra anneme T.C. Emekli Sandığı dul aylığı bağladı ve annem de 1989 yılında vefat etti. Ben ise 1983 yılında boşandım ve bir daha evlenmedim. Bu arada da çeşitli PTT şubelerinde çalışarak 1994 yılında T.C. Emekli Sandığı’ndan emekli oldum. Daha önceki yazılarınızdan hatırlıyorum, SSK veya Bağ-Kur’dan emekli benim gibi dul veya boşanmış (ya da bekar) bir bayan babası-annesi üzerinden T.C. Emekli Sandığı’ndan yetim aylığı alabiliyordu. Ancak, ben ve babam aynı kurumdan yani T.C. Emekli Sandığı’ndan emekli olduğumuz için bana yetim aylığı vermiyorlar. Burada bir haksızlık yok mu? Ben de anneyim, çocuk büyütüyorum, kirada oturuyorum acaba bana da bu konuda yardımcı olabilir misiniz? Nesrin Topgaç

Hanımefendi haksızlık konusunda yerden göğe kadar haklısınız, zira siz T.C. Emekli Sandığı’dan değil de SSK veya Bağ-Kur’dan emekli olsaydınız gerçekten T.C. Emekli Sandığı’ndan babanız üzerinden yetim aylığı da alarak iki yerden birden aylık alabilecektiniz. Ancak, gerek babanız ve gerekse siz T.C. Emekli Sandığı’ndan emekli olduğunuz için sizin sadece tercih hakkınız var. İsterseniz daha fazla olması halinde babanızdan kalan aylığı tercih edebilirsiniz ki yarbay ve daha yüksek rütbeli subayların çocukları ile daire başkanı ve daha yüksek makamdaki memurların çocukları bunu tercih ederler.

Okurlara Cevaplar

Talip Çullu-İçel-Birkaç ameliyat geçirdiğin kanser hastalığın sonrasında SSK’nın malulen emeklilik talebini 2/3 oranında rapor alamadığın için reddetmesi ile uğraşma. Bulunduğun yerden bir işveren aracılığıyla vergi dairesi veya defterdarlığa ‘vergi indirim belgesi’ için başvur ve belgeyi alınca SSK’dan emekli olursun. Malulen emeklilik talebinin reddi ve sonrasındaki mahkeme sürecine ömrün yetmez.

Emine Tezyener-İlk işe giriş bildirgeniz verilmiş ama SSK bilgisayarlarında gün sayısı görünmüyor ise ilk olarak ilgili sigorta müdürlüğünün mutabakatsız bordolarla ilgili bölümüne başvurarak dönem bordrosunun (ilk kez sicil numarası almanız nedeniyle) sicilsiz olarak SSK’ya verilip verilmediğini araştırın. Şayet hiç dönem bordrosu verilmemiş ise iş mahkemesinde bir günlük hizmet tespit davası açmanızı tavsiye ederim.

Mehmet Polat-Babanız bir işe girip SSK’lı olmalı, daha sonra işvereni aracılığıyla defterdarlıktan vergi indirim belgesi almalı ve bu belge ile en az 3600 gün sayısı ile SSK’dan emekli olmalıdır.

Şahin Uğurlu-Giresun-İşinizle alakası olmayan bir suç işleyerek cezaevine girmeniz sonrasında işverenin kıdem tazminatı ödeyerek sizi işten çıkarması yasaldır. İçeriden çıktıktan sonra aynı işyerinde işe başlamak istemeniz halinde, işverenin sizi işe kabul etmesi (işe alması) kendi insiyatifinde olup işe giriş için yasal olarak zorlayamazsınız. Emekli olursanız emekli aylığınız nafaka borçları hariç haczedilemez.

Mustafa Şenol-Bursa-Belirli süreli iş sözleşmeleri sonunda kıdem tazminatı ödenip ödenmeyeceği konusu yasal olarak düzenlenmemiş olup isterse taraflar belirli süreli iş sözleşmesi ile bunu belirleyebilirler. Ancak, uygulamada ve yargı kararlarında birkaç kez tekrarlanan (özel okul öğretmenleri gibi) belirli süreli iş akitlerinin bitiminde kıdem tazminatı ödenmesi gerektiği kararları verilmiştir.

Mehmet Fırat-G.Antep-Askerlik borçlanması nedeniyle sosyal güvenlik başlangıcınız 24.08.1983 olmuş olup bu başlangıç ile 24.08.2008 günü SSK’dan emekli olursunuz.

Ümmühan Güler-Vefat etmiş oğlunuz üzerinden SSK’dan ana-baba aylığı alırken, eşinizin vefatı sonrasında eşinizden dul aylığı başlayınca, oğlunuzdan aldığınız aylığın kesilmesi kanun nedeniyle olup yapacak bir şeyiniz yok.

Nermin Çobanoğlu-Manisa-

01.01.1955 doğum tarihi ve 25.04.1988 sosyal güvenlik başlangıcı ile var olan 4595 gün ile SSK’dan 52 yaşında yani 01.01.2007 günü emekli olursunuz.

Bekir Aydoğmuş-Gebze-Sizi 25 ay SSK’sız olarak çalıştıran işvereninizi iş mahkemesinde hizmet tespit davası açarak dava edebileceğiniz gibi kazandıktan sonra sırf bu nedenle SSK’dan geç emekli olmanıza neden olduğu için ayrıca tazminat davası da açabilirsiniz.

Şükran İğde-Mersin-05.05.1992 başlangıcı ile 48 yaşında en az 5525 gün ile emekli olursunuz.

Mustafa Kirik-Mersin-19.11.2002 başlangıcı ile 60 yaşında en az 7000 gün sayısı ile SSK’dan emekli olacaksınız.