TAHSİS TALEP TARİHİNİN AYLIK BAŞLANGICINA ETKİSİ( ÖZELLİKLE KOŞULLARI OLUŞMAMIŞ İSE)

31 Ekim 2022

Tahsis talep tarihinin ödenecek aylığa göre etkileri farklıdır.

Ölüm aylıklarında  tahsis talep tarihinden geriye doğru 5 yıl içinde bir hak kazanmış iseniz birikmiş ödemeleri de alırsınız, ancak talep yoksa size ölüm aylığı bağlanmaz. Geç başvurursanız özel sebepler yok ise 5 yıldan öncekileri isteyemezsiniz.

Malül aylıklarında tahsis talebi tarihinden önce malül olduğunuz anlaşılmış ise tahsis talebi ile birlikte aylık başlar ama  malül olduğunuza daha sonra karar verilir ise aylık tahsisi takip eden aydan değil malüllük rapor tarihinden başlar.

Yaşlılık aylıklarında ise aylık tahsis talep tarihini takip eden aybaşından başlar. (Özel sektörde ay tanımı ayın birinden Kamuda on beşinden) Bu nedenle tahsis talebinin bir önceki ay verilmesi gerekir.

Ayın son günlerinin hafta tatiline geldiği aylarda ilk gün eski ayın sayılır. Aylık yeni aydan başlar. Sonraki aydan başlayanlar bu yönde dikkatli olabilir.

Tahsis talebinin verilmesi ile birlikte tahsise engel prim borcu var ise bu defa aylıklar borçların ödendiği ayı takip eden aydan başlamaktadır.

(Yargı uygulamasında borcu ödenmiş tahsise yeterli gün var ise özellikle ölüm aylıklarında  borcun olması tahsise engel kabul edilmeyen kararlar bulunmaktadır).

İlk işe giriş bildirgesinin verildiği ancak 1 günde olsa sigorta görünmeyen sigortalıların sanki bu günleri varmış gibi tahsis talebinde bulunmaları ve Kurum tarafından tahsis talepleri reddedilmiş olsa da, 1 gün için başlangıç tespit davasının kazanılması halinde Kurum eski tahsis talebine değer vermekte birikmiş aylık ödemesi yapmaktadır.

Kurumun 2018/38 sayılı genelgesinde daha özel açıklamalara yer verilmiştir.

Yargıya intikal eden olaylarda şöyle bir sorun yaşanmaktadır. Örnekte 2010 yılında  yaşlılık aylığı almış kişilere bağlanan aylık sigortalının aylık öncesi bazı çalışmaların fiili olmadığı gerekçesi ile sigortalı gün iptaline bağlı olarak sigortalı günler yetmediğinden   aylık iptal edilerek baştan itibaren borç çıkarılmıştır (anlaşıldığı tarihten geriye 10 yıl borç çıkarılabilir) ve yasal faizi ile birlikte istenilmiştir.

Sigortalı aylık almaya başladıktan 3 yıl sonra  sonradan iptal edilen örneğin 3 aydan daha fazla çalışmış ancak aylık aldığı için çalışmalar 1 değil 2 kodu ile SGDP’ye bağlı hizmet olarak bildirilmiştir. İlk aylık ve fiili olmayan hizmet iptalinden sonraki hizmetler normal hizmete dönecektir. Peki aylık ne zaman başlayacaktır. 2010 aylığı iptal edilmiştir. 2013’te yeniden gün eksiği tamamlanmış ancak iptal edilen günlerin fiili olmadığı 2020 yılında anlaşılmıştır.  Yargı uygulamasında aylığın gün koşullarının yeniden tamamlandığı 2013 yılından aylığın başlayacağı, 2010 yılı tahsis talebinin 2013 yılı içinde geçerli olacağı yönünde kararlar bulunmasına rağmen Bölge Adliye Mahkemesi yeni tahsis talebi olmaması nedeni ile aylığın 2013 yılından başlatılamayacağı yönünden karar vermiştir.

Tahsis talebi şekle bağlı değildir. Kurum formları veya herhangi bir dilekçe olabilir. Herhangi bir sigortalının aylık aldığı sürece her aylığını çekmesi, aylık alırken SGDP’li çalışması hepsi birer emekli olma iradesini ortaya koyan kayıtlardır.

İster aylığı iptal edilsin ister edilmesin bir kez tahsis talebinden bulunduktan  sonra aylık alan kişilerden yeniden tahsis talebi aranmaksızın koşullarının yeniden oluştuğu tarihlerden aylıkları yeniden başlatılmalı, Kurumun fiili olmayan sigortadan yıllar sonra haberdar olması, soruşturmanın veya Kurum içi işlemlerin yıllar yıllar sonra yapılması sigortalı-aylık alanlar aleyhine sonuç doğuracak şekilde yorumlanmamalıdır.

Örneğin sigortalı 2010 Haziran başlayan aylık sahibidir. Kurum istese hizmetlerden fiili olmayanları üç ay içinde denetleyip, aylığı kesebilir, sigortalıda örneğin 3 ay eksik gününü hemen tamamlayıp aynı yıl yeniden aylık isteme hakkına sahip olabilir. Ancak bu işlemler 10 yıl sonra yapılınca sigortalı örnek olayda 9,5 yıl aylık alabilecek hale gelebilecek iken bir anda 10 yıl borçlu hale gelecektir.

Bu tehlikeler her birimizin başına gelebilir. Zira işyerleri bazı dönemlerde farklı yöntemler izleyebilmektedir. Bunlar işçiyi kendinde çalıştırma, başka işyerinde gösterme, işçiyi kendinde çalıştırma, prim borcunu ödememe, vergiyi kapatıp, SGK bildirimlerine devam gibi örnekleri çoğaltılabilecek yöntemler ile gerçekleşir. Ancak yapılandırma kanunlarının sık çıkması nedeni ile yapılandırmaya başvuru yerine bazı işverenlerin sigortalıları çalıştırmadım, ben bildirmedim iddiaları gibi gerçek çalışmaya rağmen yeterli kayıt bulunmadığı durumlarda sorunlu alanlar oluşabilmektedir.

Fiili olmayan sigorta iddiaları her zaman gelebilecektir. O nedenle işyeri adına bankaya para yatıran makbuz, işyeri aracı ile ceza yiyen trafik cezası örneği, kargo teslimatı alan kargo fişi, irsaliye imzalayan irsaliye gibi kayıtların bir fotokopisini her işyeri için  saklamasında yarar bulunmakta. Hiç bir şey olmasa da  işyerinde arkadaşlarınız ile çekilen resimleri muhafaza edin, iş arkadaşlarınızla irtibatı sürdürün dostluklar bir yana gün gelir bu işlere lazım olur.

İlle de aylıklar bozulacaksa iptal edilecekse bu sizin isteğinizle olsun, sizin iradeniz dışındaki değişimlere karşı korunma yolu oluşturun. Zira iptal yeniden aylık bağlatmak, haklı dahi olsanız davaları bitirmek 3-4 yıl gibi süreleri gerektirmektedir.

En güzel çözüm ise bir milat oluşturmaktadır. Örneğin 01.01.2022 öncesi tahsise esas alınan hizmetler fiili olmasa da iptal edilemez gibi geçici bir madde eklemesi ile veya tahsis işleminden 5 yıl önceki hizmetler iptal edilemez gibi sınırlayıcı bir  hükmün 5510’a eklenmesi yoluna gidilebilir. Prime vergiye af varsa  hizmetlere de bir af getirilebilir. Zira 65-70 yaşındaki kişilerin dahi bu nedenle ile aylıklarının kesilmesi yoluna gidilmesini önlenemeyecektir.