Terör mağdurlarına ve geride kalanlara ne olacak?
12 Ekim 2015
Ankara'da barış için toplananlar terör eylemi ile katledildi. Halk arasındaki adıyla hepsi "terör şehidi" oldu. Şimdi ise geride kalan dul ve yetimler ile yakınlarına birtakım haklar verilmesi gerekecek.
Terörle Mücadele Kanunu kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilecekler hakkında yönetmelik hükümleri gereğince, şehit yakınları, gazi ve gazi yakınları, vazife ve harp malulleri ile terör mağduru sivil vatandaşların istihdam hakkından yararlanmalarına yönelik esaslara göre; en az iki şehit yakını kamuda işe girme hakkı var.
ÖNCELİK EŞLERDE
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından hazırlanan yönetmeliğe göre, iki istihdam hakkında şehidin eş ve çocukları birini, anne, baba ve varsa kardeşleri ise diğerini kullanabilecek. Şayet söz konusu taraflardan biri yoksa ya da hayatta değilse, bu hak otomatik olarak diğer tarafın üzerine geçebilecek. Bir istihdam hakkında ise öncelik eş ve çocukların olacak. Bu kişiler hayatta değilse, hak şehidin kardeşlerine devredilecek. Gazilerde de aynı şekilde hakkı kişinin kendisi veya eş ile çocukları kullanacak.
Geçmişte Afyon patlaması, Makine Kimya Endüstrisi’ne (MKE) ait başta Kırıkkale’de bulunan fabrikalarda 1980’lerden bu yana yaşanan patlamalar sonucu hayatını kaybedenlerin yakınları için de geçmiş yıllarda yasada özel bir düzenleme yapılmıştı. Bu patlamalarda hayatını kaybedenlerin yakınlarına da yayınlanan yönetmelik ile kamuda bir istihdam hakkı sağlanmıştı.
45 YAŞ SINIRI VAR
İstihdam hakkını çocuğuna, eşine ya da kardeşine devreden kişiler, bu haktan feragat ettiklerine dair noter huzurunda yazılı bir beyanda bulunacaklar. Bir başkasının bakımına muhtaç derecede engelli olanlar ile başvuru tarihi itibariyle 45 yaşını dolduranlar hak sahibi olamayacaklar.
YARIN: Şehit olan sivil çalışanlar ve emeklilerin geride kalanlarına verilmesi gereken maddi haklar konusunu detaylı olarak ele alacağız.
TEVKKİFAT MAKBUZUYLA EMEKLİLİK MÜMKÜN MÜ?
Ali Bey, annem 2007’de Fiskobirlik’e tevkifatlı fındık satışı yaparak Tarım Bağ-Kur sigortalılığını başlattı. 2011 yılında da işletme açarak Bağ-Kur sistemine yeniden dahil oldu. Tüccardan alınacak müstahsil makbuzunun da Fiskobirlik’e satış yapılmış gibi Tarım Bağ-Kur sigortalılığı için geçerli olacağını yeni öğrendik. 20 yıla yakındır aynı tüccara satış yapıyoruz. Elimizde geçmiş yılara ilişkin müstahsil makbuzu bulunmuyor. Tüccarın geçmiş yıllara ilişkin makbuz vermesi mümkün müdür? (Salih Yılmaz)
YÜZDE 1 ŞART
Sayın Yılmaz, 1 Nisan 1994’ten itibaren canlı hayvan ve süt gibi ürünler de dahil olmak üzere tüm zirai ürünlerin üreticiler tarafından satılmasında yüzde 1 oranında zorunlu Bağ-Kur tevkifat uygulaması başlamıştı. Üreticiler bunun en anlama geldiğini yıllar sonra öğrendiler, ancak Bağ-Kur da bu konuda hazırlıksızdı. Siz de makbuzları önemini kavrayamadığınızdan atmış olabilirsiniz. Tüccar geçmiş tarihli makbuz düzenleyemez. Ama eski makbuzların kendine ayırdığı nüshalarını hala saklamışsa onlardan alabilirsiniz.
SGK İZİN VERMEZ
Ya da tevkifatların yatırıldığı Bağ-Kur biriminden de bulabilirsiniz. Ancak uygulamada SGK böyle bir aramaya izin vermiyor. Oysa tüccar ya da kamu kurumu tevkifat uyguladığı çiftçilerin ad, soyadı, baba adı ve doğum yıllarıyla kesinti tutarlarını gösterir çizelgeyi kesinti yaptığı her bir ay için Bağ-Kur'a teslim etmişti. SGK şimdi bu listeleri çiftçinin makbuz ibrazı halinde teyit için kullanıyor. Ama makbuz getirmezseniz sizin için arşivde arama yapmıyor. Böyle bir arama yaptırmayı sağlayabilirseniz annenizin kesinti bilgilerine de ulaşabilirsiniz.
Örneğin anneniz hâlen 56 ve üzeri yaşta ise 1994-1999 Ağustos arası bir makbuz, Ziraat Odası kaydı da varsa annenizi tahakkuk edecek prim borcunu ödeyerek hemen emekli olmasını sağlayabilecektir.
