Uzman ve Usta Öğreticiler Borçlanma İle Emekli Olabilecekler

9 Mart 2011

Uzman ve Usta Öğreticiler Borçlanma ile Emekli Olabilecekler
6111 sayılı Kanunun 25.02.20011 tarihinde Mükerrer RG yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.Yıllarca çözülmeyen sorunlardan biri de MEB bağlı çalışan Uzman ve Usta Öğreticilerin emekli olmak için yeterli yılları olmasına rağmen günlerinin ve primlerinin bulunmaması sıkıntı yaratıyordu.Bundan dolayı yüzlerce uzman ve usta öğretici yıllar bulan emeklilik haklarını 6111 sayılı yasada yapılan düzenleme ile 5510 sayılı SS ve GSSK eklenen Geçici Madde:31 ile çözüm getirilmiştir.
Uzman ve Usta Öğreticilik Nedir?
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunun 47.maddesinde
Uzman ve Usta öğreticiler
‘’ Örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ve hizmetiçi yetiştirme kurs,seminer ve konferanslarında uzman ve usta öğreticiler de geçici veya sürekli olarak görevlendirilebilir.’’
Uzman Öğretici Aranan Nitelikler:
1 – Uzmanlık alanı ile ilgili bir yüksek okuldan mezun olması.
2 – Uzmanlık alanında en az 5 yıl başarılı bir şekilde çalışmış olduklarını belgelendirmeleri.
3 – Eğitim ve öğretim görevini başarı ile yapabilmesini sağlayacak eğitim formasyonu kazandırmak amacı ile programı Millî Eğitim Bakanlığınca hazırlanacak bir kursu başarı ile bitirmiş olmaları, (Öğretmen yetiştiren bir okulu bitirmiş veya eğitim kurumlarından en az iki yıl öğretmenlik yapmış olanlar ile süresi en fazla üç ay olan eğitim faaliyetlerinde görevlendirileceklerde bu şart aranmaz.)
4 – Hizmet göreceği alan ile ilgili olmak üzere Millî Eğitim Bakanlığınca tespit edilecek özel nitelikleri de taşımaları gerekir.
Usta Öğretici de Aranan Nitelikler:
1 – En az ilkokul mezunu olması,
2 – İlkokul ve ortaokul mezunlarının ustalık alanlarında en az 11 yıl, orta dereceli okulların ikinci devresinden veya yüksek öğrenim kurumlarından mezun olanların da en az 4 yıl ustalık alanlarında başarılı bir şekilde çalışmış olduklarını belgelendirmeleri,
Ancak, özel eğitime muhtaç çocuklara mahsus kurumlarda görev alacak kişi özürlü ise süre şartı aranmayabilir.
3 – Eğitim ve öğretim görevini başarı ile yapabilmesini sağlayacak eğitim formasyonu kazandırmak amacı ile programı Millî Eğitim Bakanlığınca hazırlanacak bir kursu başarı ile bitirmiş olmaları, (Öğretmen yetiştiren bir okulu bitirmiş veya eğitim kurumlarından en az iki yıl öğretmenlik yapmış olanlar ile süresi en fazla üç ay olan eğitim faaliyetlerinde görevlendirileceklerde bu şart aranmaz.) Hizmet göreceği alan ile ilgili olmak üzere Millî Eğitim Bakanlığınca tespit edilecek özel nitelikleri de taşımaları gerekir.
4 – Mesleki ve Teknik Öğretim ve Örgün Eğitim Kurumlarında görevlendirilecek usta öğreticilerin en az meslek lisesi veya dengi okul mezunu olması gerekir. Ancak, istisnai hallerde bakanlıktan izin almak şartıyla ilkokul mezunu usta öğreticilere de görev verilebilir.

5 – Okul öncesi eğitim kurumlarında görevlendirilecek olanlarda Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Öğretim Kurumlarına Öğretmen Olarak Atanacakların Atamalarına Esas Olan Alanlar ile Mezun Oldukları Yüksek Öğretim Programları ve Aylık Karşılığı Okutacakları Derslere İlişkin Esaslara göre okul öncesi öğretim kurumlarına öğretmen olarak atanabilen yükseköğretim kurumlarından mezun olmaları, Okul öncesi ön lisans programlarından mezun olmaları, koşulu aranır.
Uzman ve Usta Öğreticilerin MEB Görevlendirme Esasları:
Ek ders görevi verilmesi yoluyla görevlendirilecek uzman ve usta öğreticilere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 89 uncu maddesi uyarınca 1/12/2006 tarihli ve 2006/11350 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararda belirtilen miktarda ek ders görevi verilebilir. Geçici personel olan görevlendirilecek uzman ve usta öğreticilerle yapılacak sözleşmenin süresi, bir mali yıl içinde kalmak şartıyla, en fazla 12 ay kadardır. Geçici sözleşmeli olarak görevlendirilen uzman ve usta öğreticilerin haftalık çalışma süresi 40 saattir. Uzman ve usta öğreticilerin günlük çalışma süresi en fazla 8 saattir. Kurum Müdürü, Cumartesi, Pazar günleri de dahil olmak üzere, uzman ve usta öğreticilere günün 8.00-23.00 saatleri arasında görev verebilir. Yönetmeliğe göre geçici personel olarak görevlendirilecek uzman ve usta öğreticeler genel bütçeye bu ihtiyaç için konan ödenekten usulüne uygun şekilde aylık ödenir. Aylık ücret miktarı yapılacak sözleşmede belirtilir.
5510 sayılı Kanunun 4.Maddesinde Tanımlama:
5510 sayılı Kanun’un 4. maddesinin ikinci fıkrasının (f) bendi ile Milli Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenen kurslarda usta öğretici olarak çalıştırılanlar, kamu idarelerinde ders ücreti karşılığı görev verilenler ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (C) bendi kapsamında çalıştırılanlar, hakkında da uygulanır.Sigortalılık statüsü olarak 4-1(a)’lı sayılmışlardır.
5510 sayılı Kanunun 80.Maddesinde Prime Esas Kazançlar:
5510 sayılı Kanunun 80.maddesinin (j)bendinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ek ders ücreti karşılığında ilgili mevzuatı çerçevesinde uzman ve usta öğretici olarak çalıştırılanların prim ödeme gün sayısı 30 günü aşmamak kaydıyla, bir takvim ayı içerisinde hak kazandıkları brüt ek ders ücreti toplam tutarının, prime esas günlük kazanç alt sınırına bölünmesi sonucu bulunur. Bu şekilde yapılacak hesaplamalarda tam sayıdan sonraki küsuratlar dikkate alınmaz. Bir aylık süredeki gün sayısı (Brüt Aylık Kazanç / Asgari Günlük Kazanç = Gün Sayısı) formülüne göre hesaplanacak, bulunacak miktar 30 günden fazla ise 30 gün olarak alınacak, bu şekilde yapılacak hesaplamalarda tam sayıdan sonraki küsuratlar dikkate alınmayacaktır.
5510 sayılı SS ve GSSK Eklenen Geçici Madde:31 ile Gelen Erken Emeklilik Nedir? 
Milli Eğitim Bakanlığına bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ek ders ücreti karşılığında ilgili mevzuatı çerçevesinde uzman ve usta öğretici olarak çalıştırılanlar, bu durumlarını milli eğitim il veya ilçe müdürlüklerince belgelendirmeleri kaydıyla, bu maddenin 25.02.2011  tarihinden önceki bu çalışmalarından dolayı ay içinde 30 günden eksik kalan sürelerini 41 inci madde esaslarına göre kendileri veya hak sahipleri borçlanabilirler. Borçlanılan bu süreler 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılık süresi sayılır.
Açıklamak gerekirse:
1.)Uzman ve usta öğretici olarak çalıştıklarını Milli Eğitim İl ve İlçe Müdürlüklerinden alacakları resmi belgelerle belgeleyecekler.SGK’na yapacakları borçlanma başvurusunda gerekli olacaktır.
2.)30 günden eksik kalan süreleri 5510/41.Madde esaslarına göre düzenlecektir.
3.)25.02.2011 tarihinden önceki 30 günden eksik süreleri  borçlanabilecekler.
4.) 5510 sayılı Kanunun 82 nci maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak üzere, kendilerince belirlenecek günlük kazancın % 32’si üzerinden hesaplanacak primlerini borcun tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödemeleri şartı ile borçlandırılarak, borçlandırılan süreleri sigortalılıklarına sayılır.2011 yılının Ocak Haziran Dönemi için borçlanmada belirlenen günlük tutar:8,50 TL ile 55,23 TL. olarak belirlenmiştir.
Bu dönemler için GSS olarak prim ödenmiş ise borçlanma miktarı %20 olarak ödenecektir. Bir ay içinde ödenmeyen borçlanmalar için ise yeni başvuru şartı aranır. Primi ödenmeyen borçlanma süreleri hizmetten sayılmaz. Yapılan borçlanmalar 4-1(a) sigortalılık dönemine sayılacaktır.
ÖRNEK:
Uzman ve Usta öğretici Ahmet Bey Halk Eğitim Merkezinde düzenlenen kurslarda MEB tarafından görevlendirilmesi yapılmış. Hafta da 7 saat Ayda 28 saat için 1000 TL Brüt Ücret olarak sözleşmesi düzenlenmiştir. 
Ocak ayı 2011 APHB Ahmet bey Aylık Brüt Kazanç/Asgari Günlük Kazanç=SGK gün formülü ile 1000/26,55=38 gün bunun karşılığı olarak 30 gün olarak SGK  bildirilecektir.Ahmet bey’in çalışmaları 1.10.2008 tarihinde genel de 30 gün olarak bildirilmiş ise borçlanma yapmasına gerek yok.Fakat 1.10.2008 tarihinden önce yukarıdaki örnekteki formül uygulanmadığından eksik günleri oluşmuşsa borçlanma hakkını kullanarak daha kısa sürede emekli olabilecektir.
MEB Halk Eğitim Merkezlerinde çalışan Uzman ve Usta öğreticiler yıllarca bu konuda mağduriyetleri vardı.Eksik kalan prim günlerini tamamlama sıkıntısı çekmişlerdir.5510 sayılı Kanuna eklenen Geçici 31.Madde ile 25.02.2011 tarihinden itibaren yürürlüğe girdiğinden bu tarihden önceki yıllara denk gelen 30 günden az süreleri borçlanabileceklerdir.
Uzman ve Usta Öğreticiler vefat etmiş iseler Hak sahibi Aileleri tarafından borçlanma Haklarını kullanarak ölümden dolayı dul ,yetim ve anne babaları da aylıklarını alacaklardır.
Kanunun bu yönde yapılan düzenlemesi ile emeklilik için aranan şartlar daha kısa sürede tamamlayacaklardır.
Bu konu ile ilgili gerekli düzenlemeler önümüzdeki günlerde SGK tarafından yapılacaktır.

Vedat İLKİ