YIL SONU SORUNLARI ,ASGARİ ÜCRET ARTIŞLARI -İŞTEN ÇIKARMALAR-ŞİMDİ Mİ YENİ YILDA MI EMEKLİ OLAYIM

22 Aralık 2021

Yıl sonu sorunları olarak (işçiler esas alınarak)

1- Asgari ücretin artışı nedeni ile işten çıkarmalar ve kıdem tazminatı

2- Yıl sonunda mı, yıl başında mı emekli olmalıyım,

soru ve sorunları çoğumuzu meşgul etmektedir.

ASGARİ ÜCRET ARTIŞLARININ OLUMSUZ ETKİLERİ-İŞTEN ÇIKARMALAR

Kötü bir iş alışkanlığı olarak asgari ücretin artışlarında, işyeri üzerinde kıdem tazminatı yükünü azaltmak isteyen işverenler yıl bitmeden ihbar öneli kullandırmadan, derhal fesih hakkını kullanırlar.

Toplu işçi çıkarmaların dışında işten çıkarmanın caydırıcı bir yaptırımı yoktur.

Bu yıl fiyat artışları-asgari ücret artışları mukayese edildiğinde asgari ücretin netinin brütünden oransal olarak fazla artmış olması kısmen bu etkiyi yani işten çıkarmaları azaltacağı düşünülebilir.  Netlerin fazla artmasının nedeni ise  devletin asgari ücretten alınacak gelir ve damga vergilerinden vazgeçmiş olmasıdır.

İşe iade kapsamında olan işyerlerinde işe iade davasının kazanılması ile boşta geçen 4 aylık sürenin ilavesi ile  derhal fesihle kıdem tazminatından doğan az ödeme sorunu kısmen telafi edilebilmektedir.

Ancak işe iade kapsamında olmayan işyerlerinde bu sorun yaşanmaya devam edecektir.

Bu sorun mevcut içtihatlar ile derhal fesihte+ihbar öneli sonundaki  ücret üzerinden hesaplamanın kabul edilmesi ile bir ölçüde çözülebilir. Ancak bu yönde bir içtihat değişimi olmamıştır.

Bir diğer çözüm ise Kıdem tazminatı fonunun hayata geçmesi ile kıdem tazminatı ile işten çıkma çıkarılmanın bağının koparılmasıdır. Onlarca yılın bu sorunu hala çözüm beklemektedir.

Tabi ki en doğal çözümün ülkenin gelişmesi, her tür artışın yatay seyir izlemesi artmaması halidir.

İşten çıkarmalarda izlenecek yol bilinmekle birlikte özellikle işe iade varsa gecikmeksizin yasal süresinde arabulucuya başvuru ve anlaşılamaz ise dava yolu zorunlu bir yol olmaktadır.

DİĞER SORUN İSE HEMEN Mİ EMEKLİ OLAYIM YENİ YILI MI BEKLEYEYİM

Bu soruya cevap iki yönden bakarak verilmelidir. Bunlardan ilki yeni yıla kalırsam kıdem  tazminatın ne olur.

Burada şu cevap hala belirsizdir. Asgari ücretten damga vergisi artık kesilmeyecek peki kıdemden asgari brüt ücret tutarı kadarından damga kesilecek mi bunun muhtemel cevabı evet şeklinde olacak beklentisindeyim.

Yeni yılda asgari ücret artışı kadar kıdem tazminatınızın artacağını kabul edin.

Peki yüksek ücretliler bakımından onlarda tavan artacağı için tavan artışından yararlanacaklar.

O halde hemen emekli olmalı mıyım sorusunun ilk cevabı ama kıdem  tazminatı çok arttı yeni yıla veya sonrasına erteleyeyim şeklinde  karşılık bulacaktır.

Gelelim bu kaygısı olmayıp şimdi emekli olsam mı yeni yılda mı olsam diyenlere öncelikle emekli seyyanen artışları bilmek lazım, hesabı bozan ilk büyük etken bu, değilse güncelleme katsayılarında ki artışla yani emekliliğin yeni yıla kalacak olması ile aylıklara yapılan artışlar genelde yakın oluyor. Özellikle ocak zammı ile kayıp telafi ediliyor.

Zamlar biraz netleşsin sayfa yazarlarımızdan Vedat İlki beyi takip edelim, bende hesaplamaları netleştireyim. Ama iki grup arasında çoğunluğu en az aylık alanlar oluşturacağından onlar için asıl belirleyici kıdem tazminatı etken olur.

Hatırlayalım özel sektörde 31.12.2021, Kamu sektöründe 14.01.2022 tarihine kadar yaşlılık aylığına başvuranlar  2021 emeklisi olarak işlem görürler.

İster 2021 emeklileri ister 2022 emeklileri olsun hepsi SGK 2022 ocak aylık zammından yararlanırlar