Ali Tezel
[email protected]
[email protected]
Zamanından önce emeklilik basvurusu
Sayın Ali Tezel; eşim ile ilgili anlattığım emeklilik konusu hakkında bilgilendirirseniz sevinirim. Eşim 1964 doğumludur. Nüfusunda ay ve gün yazılı değildir. Sigorta tarihi 15/10/1982’dir. 30 Haziran 2004’te 40 yaşını doldurmuş oluyor. Biz de 1 Temmuz’dan geçerli olarak emekli edileceğini düşünerek 18 Haziran 2004’te talep dilekçesi ve eklerini Bursa SSK Müdürlüğü’ne teslim ettik. Bursa SSK dilekçe ve eklerini 27 Ağustos 2004’te Erzurum SSK Müdürlüğü’ne göndermiş. Biz 1 Temmuz’dan geçerli emekli maaşı beklerken, Erzurum SSK’da görevli bir şef arkadaştan evimize 27 Eylül’de telefon geldi. Yeni müracaat evrakları vermemiz gerektiği belirtildi. Aksi takdirde erken emeklilik müracaatı yaptığımızdan aylık bağlanmayacağı belirtildi. Bizde çaresiz elden evrakları gönderdik. 30 Eylül’de işleme girmiş ve 15 gün sonra Erzurum SSK’dan 1 Ekim 2004’ten geçerli olarak emekli edildiğine dair emeklilik maaş yazısı ve evrakları geldi. Ben de bu konuda halen araştırma yapıyorum. Çeşitli makamlara dilekçe verdik cevaplarını bekliyoruz. Biz acaba erken 12 gün önceden dilekçe vermekle hata mı ettik? 12 gün önceden dilekçe vermek suç mudur? Bununla ilgili yasa mevcut mudur? Bu konuda Danıştay, Yargıtay ve iş mahkemeleri kararları var mıdır? 3 aylık maaşımız kesildi. Eşime 526 YTL maaş bağlandı. Bu konuda size müracaat yapıldı mı? Kesinleşmiş mahkeme kararlarını hatırlıyor musunuz?
Bu konuda açıklama gönderirseniz ya da arşivinizde cevaplar bulunursa ve de okuyabilirsem çok memnun olurum. Teşekkürler ediyorum. Müh. Fahrettin Bakcan-Bursa
Fahrettin Bey, eşinizin nüfus cüzdanında ay ve gün yazılı olmadan sadece doğum yılı (1964) yazılı olduğundan 506 Sayılı Kanun gereğince 1964 yılının 1 Temmuz günü doğmuş kabul edilir. Bu nedenle de emeklilik için gereken 40 tam yaşını da 01.07.2004 günü tamamlayarak bu tarih ve sonrasından emeklilik müracaatı yapılması gerektiği halde siz 12 gün önce emeklilik için dilekçe vermişsiniz. Bu konuda süresinden önce emeklilik dilekçesi veren ne ilk sizsiniz ne de son siz olacaksınız. Sizden önce bu durumda olanlar da olaylarının mahkemelere intikal ettirenler ile ilgili Yargıtay, sizler lehine karar verdi o kararlardan birini sizin için yayınlıyorum. Burada unutulmaması gereken başvurunun zamanında yapılmasıdır ama kısa bir süre kalmışsa SSK bunu kabul etmelidir. Ayrıntılı bilgi için Yaklaşım Yayınlarınca (0312 4687646) piyasaya sunulan SSK Müfettişi Mustafa Kuruca’nın ‘Tüm Yönleriyle Emeklilik’ isimli kitabını tavsiye ederim.
Ablam boşanıyor
Ali Bey size bir sorum olacak, ismimi gizli tutarak cevaplarsanız sevinirim. Babam SSK emeklisiydi Temmuz ayında vefat etti. Anneme ve 18 yaşından küçük kardeşime maaş bağlandı. Ablam ise babam vefat ettiğinde resmi evli olduğu için maaş alamadı. Şimdi boşanma durumu var, hakları tekrar alabilecek mi? Yani babamın üzerinden SSK’dan aylık ve sağlık karnesi alabilecek mi? Ayrıca tekrar evlendiğinde çeyiz parası diye bir şey duydum o hakkı talep edebilir mi? İsmi Mahfuz
Sayın okurum, ablanız resmen boşandığı zaman SSK’ya yetim aylığı için başvurduğu takdirde kendisine aylık bağlanacağı gibi sağlık karnesi de verilir. İleride yeniden resmi nikah ile evlenirse bu kere aldığı yetim aylığı kesilir ve isterse kendisine son aldığı aylığın 24 katı kadar çeyiz parası verilir.
Örnek karar
Karara konu olayda, sigortalı, 26.04.1995 günü emeklilik müracaatı yapması gerekirken, iki gün önce 24.04.1995 günü başvuru yapmış ve başvurusu erken başvuru nedeniyle reddedilmiş ve mahkemeye gitmiştir. Konu önüne geldiğinde, Yargıtay 21. Hukuk Dairesi; 261 Esas, 310 Karar Sayılı ve 29.01.1996 tarihli kararıyla aşağıdaki örnek kararı vermiştir. ‘…sigortalının başvuru tarihi olan 24.4.1995 tarihinde 60/A-C maddesinin öngördüğü 25 yıldan beri sigortalı olma koşulu hariç diğer koşullara sahip olduğu 25 yıldan beri sigortalı olma koşulu da iki gün sonra 26.04.1995 tarihinde gerçekleştiği dosyadaki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır. Başka bir anlatımla, sigortalının 26.04.1995 tarihinde yukarıda sözü geçen maddenin aradığı tüm koşullara sahip olduğu açık seçiktir. Hal böyle olunca, sigortalıya yeniden tahsis dilekçesi vermeksizin, giderek önceki dilekçesi göz önünde tutularak koşulların oluştuğu tarihi takip eden 01.05.1995 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlanması gerektiği söz götürmez. Tersinin kabulü, dayalı Kurumun Anayasa’dan kaynaklanan sosyal güvenlik ödevinin zorunlu sonucu olan, koşulların oluşması tarihini takip eden aybaşından itibaren yaşlılık aylığı bağlaması yerine bağlamamasından kaynaklanan kusurundan yararlanmak olur ki, bu durumun hak ve nesafet kuralları ile bağdaşmadığı ortadadır.’ diyerek sigortalının istemini kabul etmiştir.
SSK’lıya özürlü statüsü olur mu?
Kamu kurumlarına temizlik hizmeti veren özel bir şirkette 7 yıldır çalışıyorum. 1971 doğumluyum, 15 yaşımda iken bir hastalık sonucu görme yeteneğimi kaybetmiştim. Bahsettiğim işe girerken, özürlü statüsünde işe alındığımı düşünüyordum. Ne var ki kısa zaman önce aktif sigortalı olarak çalıştırıldığımı öğrendim. Araştırmam sonucunda, aktif sigortalı olarak çalışan kimsenin, gerçekte özürlü olsa dahi, özürlü haklarından (malul emeklilik ve erken emeklilik gibi) yararlanamayacağını öğrendim. Aynı işte halen çalışmaktayım, özürlü statüsünde işime devam etmek için nasıl bir yol izlemeliyim? İşverenimi de zor durumda bırakmak istemiyorum. Görüşlerinizi bekliyorum. Emel Oğuz
Emel Hanım, kanuni tabiriyle ‘sakat’ statüsü sadece memuriyette vardır. Memurlardan sakat kadrosunda çalışmayanlara T.C. Emekli Sandığı bazı haklardan yararlandırmaz. Ancak siz kamu kurumunda temizlik hizmeti veren özel bir firmada çalıştığınızdan memur değilsiniz, SSK’lı olarak 4857 Sayılı İş Kanunu’na tabi işçisiniz. Özel sektörde özürlü statüsü ile çalışıp, çalışmamak arasında çalışan sizler için bir fark olmaz. Özürlülere tanınan erken emeklilik hakkından yararlanabilmek ve daha az Gelir Vergisi ödemek amacıyla, işvereninden alacağın hizmet belgesi ile defterdarlıktan ‘vergi indirim belgesi’ alabilirsin. Bu durumda işverenin senin için maliyeye daha az vergi ödeyeceğinden memnun bile kalır. Sen de şu an 7 yıl olan sigortalılık süreni 15 tam yıla çıkarmak ve bu 15 yıllık sürede en az 3600 gün prim ödemek şartıyla SSK’dan daha erken emekli olabilirsin.
3600 günü tamamlayınca
Ali Bey, ben 15 Ağustos 1955 doğumluyum. 1977 yılında sigortalı oldum ve 2 ay kadar süren bir çalışma hayatım oldu. Evlilik nedeniyle işten ayrıldım ve primlerimi ödemedim. 1997 yılından beri isteğe bağlı sigortalı olarak primlerimi ödüyorum. Ne zaman emeklilik hakkımı kazanacağımı öğrenmek istiyorum. Nurcan Sözen
Nurcan Hanım, kademeli emeklilik kanunu (4447 ve 4857 Sayılı Kanunlar) gereğince 08.09.1981 tarihinden önce sigortalı (SSK’lı) olduğunuz için size yaş artırımı vurmuyor. Sizin emeklilik şartınız üç olup, bunlardan 15 yıllık sigortalılık süresini tamamlamışsınız, 50 yaşını 15.08.2005 günü tamamlayacaksınız geriye kalan 3600 gün sayısını ne zaman tamamlayabilirseniz o gün SSK’ya emeklilik için dilekçe verebilirsiniz. 3600 gün ise 10 tam yılda tamamlanacağından yukarıdaki bilgilerinize göre 2007 yılında tamamlayabiliyorsunuz.
Okurlara cevaplar
Gülfem Ermiş-Bafra-01.01.1987 başlangıcı ile halen prim ödediğiniz isteğe bağlı SSK’da 3600 günü tamamlarsanız 58 yaşında emekli olabileceğiniz gibi prim ödemeye devam edip 5150 günü tamamlarsanız 01.01.2007 gününden sonra SSK’dan emekli olursunuz.
Halil Çördük-İzmir-01.07.2005 günü SSK’dan emekli olursunuz.
Fahri Başar-İzmir-Apartman görevlisi olan kapıcıların kıdem tazminatı, apartmanda oturanlar tarafından ödenir, yani hem kiracılar hem de ev sahipleri (kat malikleri) apartmanda oturuyorlarsa kıdem tazminatına katkıda bulunmak zorundadırlar ama burada kiracılar oturma sürelerine göre sorumlu olabilirler.
Cevaplara devam
Jale Güven-Bursa-SSK’dan emekli (yaşlılık) aylığı alıp aynı zamanda T.C. Emekli Sandığı’ndan müteveffa babanız nedeniyle yetim aylığı almanızda herhangi bir yasadışılık yok. Sosyal güvenlik sistemini değiştirecek tasarılarda bu aylıkların kesilmesi öngörülüyor ama TBMM’-den geçeceğini zannetmiyorum.
Ömer Güney-İzmir-Bağ-Kur’a 24 yıl 6 ay normal prim ödedikten sonra kalan 6 ayı isteğe bağlı ödeyerek emekli olduğunuz için size sağlık karnesi vermemeleri yasal ama adaletli değil bu adaletsizliği düzeltecek olan ise TBMM’dir. Ancak, sizin yapmanız gereken, vergi mükellefi olup Bağ-Kur’dan emekli aylığınızı kestirmek ve bir ay kadar Bağ-Kur’a vergi mükellefi olarak prim ödedikten sonra yeniden emekli olmanızdır. Bu durumda sağlık karnesi sahibi olabilirsiniz.
