Sözcü Gazetesi: Yurtdışında Bağımsız Çalışmaların Borçlanmasında Belgeleme Yükümlülüğü Bel Büküyor

8 Şubat 2009

ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ

Yurtdışında Bağımsız Çalışmaların Borçlanmasında Belgeleme Yükümlülüğü Bel Büküyor

1994’deki ekonomik kriz döneminde Romanya’ya giderek kendi şirketimi kurdum ve işveren durumunda tüm çalışanlarımın sosyal güvenlik primi ve vergilerini ödedim. İşveren statüsünde olduğum için bizler gelir vergisi mükellefi olarak ne tahakkuk ettirdilerse ödedik. Şirket kuruluş sözleşmesi, yasal oturma ve çalışma izinlerim konusunda belgelerim var

1998 Asya krizi nedeniyle birçok firma gibi bizim de işlerimiz bozulunca moral ve sağlık sebeplerim nedeniyle şirket kapanışını dahi yapmadan geri döndüm. Şirketin şu anki yasal durumundan da haberim yoktur.

SSK’ya sorduğumda, şirket kapanışının yapılmasını, oranın maliyesinden alınacak ‘Vergi borcu yoktur’ yazısının bizim TC büyükelçiliğine onaylatılması gerektiği gibi oldukça meşakkatli ve masraflı bir yöntem söylediler.

Şu anda oralara gidip bu bürokratik işlemleri tamamlayabilmemin imkânı yoktur. Ayrıca vize, yol, konaklama, yeme v.s. gibi masrafları karşılayabilecek param da yoktur.

Romanya’da kaldığım süreleri kanıtlayabilecek oturma izni ve pasaport bilgilerim, şirket kuruluş evraklarım yanımdadır. Tüm bu durum göz önüne alındığında Romanya’da geçen sürelerimi SSK’ya borçlanabilmemin bir çaresi var mıdır? Cahit EREN

 

Sayın Okurum;

Romanya Türkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi akdetmiş bir ülkedir. Hizmet Borçlanma Tebliğine göre sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmiş ülkelerde geçmiş sürelerin borçlanılmasında belgeleme şartı olarak; 

            1) Çalışılan ülkede bağlı bulunulan sigorta merciinden alınacak hizmet cetveli veya sigorta kartlarından,

            2) Sigortalıların çalıştıkları iş yerlerinin resmi kuruluşlara ait olması veya resmi kuruluşlarca ya da kamu kurumu olarak kabul edilen kuruluşlarca düzenlenmesi halinde, belgelerin ayrıca tasdikine gerek kalmaksızın; çalışılan ülkede işyerinin ait olduğu belediyelerce düzenlenmiş hizmet belgeleri, vergi dairelerince çalışılan sürelere ilişkin düzenlenmiş belgeler, iş bulma kurumlarınca işsizlikte geçen sürelere ilişkin verilen belgeler, ilgili meslek kuruluşları veya birliklerince veya diğer resmi kuruluşlarca verilen hizmet belgelerinden,

            3) Bulunulan ülkelerdeki Türk konsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikler gibi temsilciliklerden alınacak ve yurtdışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgelerinden,           

4) Sizin gibi yurtdışında kendi adına ve hesabına çalışanların ise bağlı oldukları vergi dairesi, ilgili meslek kuruluşu veya birliklerince verilen hizmet belgesinden,

 

            durumlarına uygun olan belgenin temin edilerek SGK’ya ibraz edilmesi gerekiyor.

 

Elbette bu durumda her bağımsız çalışanın başına gelebileceği gibi iflas gibi olumsuz bir gerçeklikle yurtdışından dönenlerin borçlanmasında getirilen bu tür bir belgeleme zorunluluğu gurbetçilerin yurtdışı borçlanmasına engel olacaktır. Oysa oraya herhangi bir nedenle dönmek istememeniz oradaki çalışmanızı borçlanmanıza engel olmamalı. Gerçekten yurtdışında çalışanların alternatif bir yöntemle belgeleme hakkının tanınmamasını olumsuz bir durum olarak görüyor ve Tebliğin bu noktasında da değişiklik yapılmalı diyerek SGK’ya sesleniyoruz.

 

Okur Sorularına Cevaplar

Vehbi NAK – Her ikisi de SSK emeklisi anne-babasının vefatı halinde evli olmayan kızınıza yüksek olan aylığın tamamı, eksik olan aylığın yarısı bağlanır. Anne-babasının vefatı halinde anasız ve babasız kalan veya sonradan bu duruma düşenlerden kendisinden başka aylık alan hak sahibi bulunmayanların her birine yüzde 50’si bağlanacak ise de hak sahibi kimselerin bu aylıkları; hak sahibi bir kişi ise bu fıkraya göre hesaplanan alt sınır aylığının yüzde 80’inden az olamaz. Yani en az olarak bu miktar aylığın bir tamamı bir de yarımı kadar bağlanır.

Uğur ŞAHİN – 1956 doğumlu, 1974 sigortalılık başlangıçlı, 1989-2007 arasında Bağ-Kur sigortalısı, 2007 Temmuz ayından bu yana da SSK sigortalısı olan babanız bu ikinci SSK (4/a) sigortalılığında bin 260 günü tamamlarsa 4/a sigortalılığından emekli olabilir.