Sözcü Gazetesi: 1987-1995 Arasındaki Dönemi Emekli Olarak Geçirenlerin KEY’i – Bağ-Kur’dan Malûlen Emeklilik Koşulları ve Sağlık Yardımı Staj Süresi

13 Eylül 2008

ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ

1987-1995 Arasındaki Dönemi Emekli Olarak Geçirenlerin KEY’i

1986 yılında emekli oldum. KEY paralarını emekliler için devlet ödeyecekti. Çalışanlar ise maaşlarından mahsup edilerek ödeniyordu. Ödenecek olan KEY paraları sadece çalışanlara mahsus mu? Yoksa biz emekliler için devlet tarafından yatırılan paralar da hesabımıza geçti mi? Bu paranın biz emeklilere de ödenmesi gerekmiyor mu? Ali ŞEN

 

Sayın Okurum,

3320 sayılı Kanun gereği 01.01.1987 – 31.12.1995 tarihleri arasında özel veya kamu sektöründe işçi yahut kamuda memur olarak çalışanların yanında;

Bağımsız konut sahibi olmayan Emekli Sandığı ve SSK emeklileri de KEY uygulamasından yararlandırıldılar.

Söz konusu dönemde;

Bağımsız konutu bulunmayan emekli, adi malûl ve vazife malûllerinin konut edindirme yardımı, T.C.Emekli Sandığınca aylıklara ilişkin hükümler dairesinde tahakkuk ettirilerek KEY hesaplarına o ayın sonuna kadar ödeniyor,  T. C. Emekli Sandığı da bu şekilde ödenen konut edindirme yardımlarını ilgililere sosyal yardım zamlarını ödeyen kurumlardan bir ay içinde yazı ile istemek suretiyle tahsil ediyordu.

Konut edindirme yardımına müstehak olan Devlet memuru, diğer kamu görevlileri ve çalışanlar ile işçilerden bağımsız konut sahibi bulunanların çalışır iken 1987 – 1995 yılları arasında emeklilik, yaşlılık veya malûllük aylığı almaya başlamaları durumunda dahi, ilgili sosyal güvenlik kuruluşunca bakiye süreler için yardım ödenmesine devam olunuyordu.                                                               

Yaşlılık veya malûllük aylığı alanlardan yardıma müstehak bulunan işçi emeklilerinin konut edindirme yardımları, Sosyal Sigortalar Kurumunca aylıklara  ilişkin hükümler dairesinde tahakkuk ettirilerek, yardımın ait olduğu ayı takip eden bir ay içinde yukarıda belirtilen hesaba yatırılıyor ve aylık olarak Hazinece karşılanıyordu.

Bu nedenle o dönemde bağımsız konutunuzun olmaması koşuluyla emekli de olsanız SSK’ca Hazine’den tahsil edilmek suretiyle adınıza KEY ödentisi yapılmış olması gerekiyor.

 

“KEY aidatlarının kesildiği dönemde (TSK) görevdeydim ve lojmanda oturmadım. Öğrenmek istediğim konu anılan tarihlerde şahsıma ait evim vardı. Benden KEY aidatı kesilmemiş olabilir mi?” diye soran okurum İsmail ÇETİN’e;

• KEY aidatlarının kesinti olmadığını yani maaştan yapılan bir kesinti olmadığını, ancak kurumun çalışan memur adına aylık olarak muntazaman ilgili hesaba maaştan ayrı olarak yatırması gereken bir ödenti olduğunu,


• 01.01.1987-31.12.1995 tarihleri arasında çalışanların (işçi-memur) sırf bağımsız konutlarının bulunuyor diye KEY ödentisi yapılmamış olamayacağını,


• Aylıklarını 657 sayılı DMK’ya göre alanların yanı sıra aylıklarını sizin gibi 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa göre alanlar için de KEY ödentisi yapılmasının zorunlu olduğunu,

Bir kez daha anımsatmış olalım.

“1988 yılından 1990 yılına kadar bir kamu bankası lojmanında ikamet ettim. 1999 Mart ayında emekli oldum. Benim de KEY’im var mıdır?” diye soran okurum Rana DİLMEN’e de yararlanılmasıyla KEY alınmasına engel olan lojmanların kamu kurumu lojmanları olduğunu, bu nedenle kendisinin 1990-1995 yılları arasında KEY ödemesine müstehak olduğunu da belirtelim.

 

Okur Sorularına Kısa Cevaplar

Feridun AYDIN – 14.11.1952 doğumlu, 03.12.1997 ilk sigortalılık tarihli 3 bin 776 prim günü olan anneniz 4 yıl 3 ay; 20.04.1952 doğumlu, 30.09.1992 ilk sigortalılık tarihli, bin 907 prim günü olan babanız 4 yıl 9 ay borçlanma yaparak SSK kısmi emeklisi olabilirler. Ancak bunun için her ikisinin de zorunlu göçle Bulgaristan’dan göç etmiş olmaları, Bulgaristan’da borçlanacakları bu süreler kadar çalışmalarının olduğunu belgelendirmeleri ve Türkiye’de sosyal güvenlik kurumlarından aylık ve gelir sahibi olmamaları gerekiyor.    

Hasan ÇELİK – 12.06.1955 doğumlu, 01.01.1973 ilk sigortalılık girişli, 3 bin 767 günü olan bir sigortalı olarak bundan sonra hiç çalışmasanız ve prim ödemeseniz bile 55 yaşınızı tamamlayacağınız 12.06.2010 tarihinde emekli olabilirsiniz.

İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI

Bağ-Kur’dan Malûlen Emeklilik Koşulları ve Sağlık Yardımı Staj Süresi

İlk olarak SSK’ya 1979 yılında ilk girişi bulunan akrabamızın 2007 Aralık ayına kadar askerlik borçlanmasız 3 bin 290 günü var ve askerliğini 1984-86 arasında yaptı. 2007 yılı içerisinde askerlik borçlanması da yapılarak taksitle ödendi. 1 Ocak 2008’den beri SSK bırakıldı ve aktif Bağ-Kur’lu olarak altı aylık da Bağ-Kur’u var. Sağlık karnesini nereden ve ne zaman almamız gerekiyor?

Akrabama hastanede yapılan tetkikler sonucu mide borusu kanseri teşhisi kondu. Halen yemek yiyemiyor ve hayati önem taşıyor. Tedavisinin sigorta kapsamında yapılabilmesi ya da malûlen emekliye ayrılması için nasıl bir yol izlemeliyiz? Şu anki kanunlar bu konuda ne diyor? Cem KOLAK

 

Sayın Okurum,

Şimdiki uygulamada Bağ-Kur’dan malûllük aylığına hak kazanma açısından 1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu gereğince en az beş tam yıl sigorta primi ödemiş olmak şartı bulunmakta.

Yeni Kanun ise malûllük aylığı için “toplam olarak bin 800 gün veya en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, sigortalılık süresinin her yılı için ortalama olarak 180 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödenmiş olması koşulunu öngörmüş bulunuyor.

Bağ-Kur’dan malûllük aylığı bağlanması için 1 Ekim 2008 tarihinden önce yapılacak muayenede yüzde 67 oranında çalışma gücü kaybı saptanması ve hastalığının ilk defa sigortalı olmadan önceki bir tarihe dayanmaması gerekiyor.

1 Ekim 2008’den itibaren yürürlüğe girecek 5510 Sayılı yeni Kanunla ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce çalışma gücünün yüzde 60’ını kaybetmemiş durumda iken işe başlamış olmak şartıyla sigortalının veya işverenin talebi üzerine çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60’ını kaybettiği SGK Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalı, malûllük sigortası bakımından malûl sayılacak.

Ayrıca bugünün Bağ-Kur sigortalılarının yeni Kanundan sonra malûllük hakkından faydalanabilmek için kendi sigortalılığı nedeniyle genel sağlık sigortası primi dâhil prim borcunun bulunmaması gerekiyor.

Akrabanız malûlen emekli olmaya hak kazanırsa 9 bin gün prim ödemiş gibi emekli aylığı almaya hak kazanacak, yani sırf malûl oluşu nedeniyle emekli aylığında bir düşüş yaşamayacak.

Akrabanız 1 Ağustos 2008 tarihinden bu yana Bağ-Kur’dan sağlık yardımı alabilecek durumdadır. Zira ilk defa Bağ-Kur’lu olanlar için öngörülen sekiz aylık staj süresini 1 Ağustos 2008 tarihinde tamamlamış oluyor.

1 Ekim 2008 tarihinden itibaren ise zaten Bağ-Kur’lular için sekiz aylık staj süresi bir aya indiğinden zaten o tarihten başlayarak sağlık yardımı almaya hak kazanmış olacaktı.