Sözcü Gazetesi: Avukatların SSGSS Yasasından Sonraki Durumu – Dul Aylığında Kadın-Erkek Ayrımı Yoktur

14 Eylül 2008

ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ

Avukatların SSGSS Yasasından Sonraki Durumu

20.01.1961 doğumlu avukat eşimin topluluk sigortası 29.03.1990 tarihinde başlamıştır. 25.09.1990 ile 14.01.1996 tarihleri arasında Emekli Sandığı’na tabi çalıştıktan sonra, 15.01.1996 tarihinden günümüze kadar Avukatlık Topluluk sigortası primlerini ödemeye kesintisiz devam etmektedir. Bürosunu kapatan eşim 01.10.2008 de yeni Kanun yürürlüğe girdikten sonra;

• Yeniden serbest avukatlığa başlasa da, isteğe bağlı sigortalı olmayı seçse de 4/b’li yani Bağ-Kur’lu oluyormuş. Bu takdirde emeklilik süresi ve toplam prim tutarı artar mı? Hangi tarihte ve hangi sigorta kolundan emekli olur?


• SSK’lı olarak başkasının yanında çalışmaya başlarsa ne zaman emekli olur?


• 13.02.1989 ile 25.02.1990 tarihleri arasında yapmış olduğu bir yıllık avukatlık staj süresini borçlanıp emeklilik süresine saydırmak suretiyle öne çekebilir miyiz?


• Eşimin ödemesi gereken 5 bin 375 günlük (Emekli Sandığı ile birlikte) toplam prim tutarı günümüz itibariyle fazlasıyla aşıldığından, bundan sonrası için (Emekli olana dek)  prim ödememiz gerekiyor mu? K. Sedat BURGAZ        

 

Sayın Okurum,

Vermiş olduğunuz bilgilere göre avukat eşiniz halen emeklilik açısından tabi olduğu SSK’nın emeklilik koşullarına göre 46 yaş koşulunu da gerekli gün sayısı olan 5 bin 375 günü de tamamlamış durumda.

Eşinizin emeklilik için tamamlaması gereken üçüncü koşul ise 20 yıllık sigortalılık süresini tamamlamaktır. Bunun için 29.03.2010 tarihini beklemek zorunda bulunuyor. Ancak ilk sigortalılık tarihi olan 29.03.1990 tarihinden önce yaptığı bir yıllık avukatlık staj süresini gün sayısı ihtiyacı olmasa da 20 yıllık sigortalılık süresi için borçlanabilir ve 20 yıllık sigortalılık süresini bir yıl geriden başlatarak 29.03.2009 tarihinde emekli olabilir.

1 Ekim 2008 tarihinden itibaren bürosunu tekrar açarak 4/b sigortalılığına (Bağ-Kur’lu) geçse bile en az bin 260 gün prim ödemedikçe SSK’dan emeklilik hakkını yitirmiş olmaz.  Yani 4/b sigortalısı olarak prim ödemeye başlaması demek otomatikman Bağ-Kur’un emeklilik şartlarına tabi olacağı anlamına gelmez. Gün sayısı ihtiyacı da olmadığından emekliliği için ne büro açarak 4/b sigortalısı olmak ne de 4/b sigortalısı olmamak için bir işveren yanında SSK’lı çalışan olmak zorunda değil.

Bürosunu açıp 4/b sigortalısı olsa bile SSK’dan emeklilik koşulları kazanana dek bin 260 gün ödemiş olmayacağından nasıl çalışırsa çalışsın emekliliği için bir sakınca bulunmuyor.

Eşinizin yapacağı işlem stajyerliğini borçlanırsa 29.03.2009 tarihinde, borçlanmazsa 29.03.2010 tarihinde emeklilik başvurusu yapmaktır.

 

Yeni Dönemde Çalışan Emekli Avukatların Durumu ne olacak?

506 sayılı SSK Kanununa göre emekli aylığı almakta iken, serbest avukat veya noter olarak çalışmalarını sürdürenler hakkında da SGDP hükümleri uygulanacak.

Hangi kurumdan emekli olursa olsun emekli aylığı almakta iken kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmaya başlayan veya sürdüren avukatlar yeni dönemde almakta emekli aylıklarının yüzde 15’i oranında Sosyal Güvenlik Destek Primi ödeyecek. Ancak bu SGDP oranı yüzde 15 rakamına birden yükselmeyecek. 1 Ekim 2008 tarihinden 31.12.2008 tarihine kadar yüzde 12 olarak, 01.01.2009-31.12.2009 tarihleri arasında yüzde 13 olarak, 01.01.2010-31.12.2010 tarihleri arasında yüzde 14 olarak, 01.01.2011’den sonra da yüzde 15 olarak uygulanacak.

Bir işverene bağlı ücretli avukat olarak çalışmaya başlayan emekli avukatlar içinse işverenleri prime esas matrahın yüzde 31’i oranında SGDP’yi olduğu gibi avukatların ücretinden indirmeksizin ayrıca SGK’ya yatıracaklar. Bu SGDP’nin yüzde 7,5’u çalışana, kalanı işverene ait olacak.

 

Okur Sorularına Kısa Cevaplar

Sevim BAYKAN – 1957 doğumlu ve 01.06.1979 ilk sigortalılık tarihiyle ödemiş olduğunuz 90 günle emekli olamazsınız. Emekli olmanız için SSK’ya 3 gün 510 gün daha çalışarak prim ödemeniz gerekiyor.

Selami İNDERE/ANKARA – 20.07.1962 doğumlu ve 20.04.1982 – 31.12.2007 tarihleri arasında Bağ-Kur sigortalısı olan bir sigortalı olarak 46 yaşınızı doldurduğunuz 20.07.2008 tarihinden beri emekliliği hak etmiş durumdasınız.

İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI

Dul Aylığında Kadın-Erkek Ayrımı Yoktur

Babam Esnaf Bağ-Kur’undan, annem ise Tarım Bağ-Kur’undan emekliydi. Annem Ağustos 2008 ayında vefat etti. Babama annemden dolayı dul aylığı bağlanır mı? Bağlanırsa yüzde kaçı bağlanır? Mustafa DİREK/ANTALYA

 

Sayın Okurum,

Tarım Bağ-Kur emeklisi (2926’lı) merhum annenizden dolayı Esnaf Bağ-Kur emeklisi (1479’lu) babanıza Bağ-Kur’dan dul aylığı bağlanır. Yani bir kişi Bağ-Kur’dan hem emekli aylığını hem de vefat eden eşinden dolayı dul aylığını alabilir. Dullar arasında kadın-erkek ayrımı yoktur. Kalan erkek de olsa kadın da olsa dul aylığını tekrar evleninceye kadar alabilir.

Şayet babanızdan başka merhum annenizden dolayı aylık alan yoksa babanıza ölüm aylığının yüzde 75’i, yoksa yüzde 50’si bağlanır.

Başka aylık alandan kastım, 18 yaşını, orta öğrenim yapması halinde yirmi yaşını, yüksek öğrenim yapması halinde yirmibeş yaşını doldurmayan ve (18 yaşını doldurmayanlar hariç) sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmayan, bu kanunlar kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan veya yaşları ne olursa olsun çalışamayacak durumda malûl olan çocuklarla, yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan ve bu Kanun ile diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmayan, bu kanunlar kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan kız çocuklarıdır.