Sözcü Gazetesi-Çalışanların Sözcü’sü: Yurtiçinde Sigortalılığı Olmayan Gurbetçiler Dikkat! 5510 Sayılı Kanunla Daha Çok Ödeyecek, Daha Geç Emekli Olacaksınız
2 Ocak 2008
YURTİÇİNDE SİGORTALILIĞI OLMAYAN GURBETÇİLER DİKKAT!
5510 SAYILI KANUNLA DAHA ÇOK ÖDEYECEK, DAHA GEÇ EMEKLİ OLACAKSINIZ
Halen yürürlükte olan 3201 Sayılı Kanun gereğince çalışanlar yurtdışında geçen sürelerini belirli şartlarla günlüğü 3,5 dolardan (ABD doları) sosyal güvenlik kurumlarına borçlanarak hizmetlerini artırabiliyor. SSK da, Bağ-Kur da bu rakamı uyguluyor.
Sosyal güvenlik kanunlarına tabi hizmetleri olanların, borçlandıkları gün sayısı, prim ödeme gün sayıları ile ilgili hizmetlerine katılıyor. Sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler borçlanılmış ise, sigortalılığın başlangıç tarihi, tıpkı borçlanılan askerlik borçlanmasındaki gibi borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülerek emeklilik gereken şartları kolaylaştırıyor. Sigortalılar yurtdışı sürelerinin tamamını ya da diledikleri kadarını borçlanabiliyorlar.
Sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi hizmeti bulunmayan istek sahiplerinin sigortalılıklarının başlangıç tarihi, borçlarını tamamen ödedikleri tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülen tarih oluyor.
Yeni Kanun ile bugüne kadar yurtdışı borçlanması için günlüğü 3,5 dolar karşılığı Türk Lirası alınması uygulamasına son verilecek. Bunun yerine her gün için günlük en az günlük asgari ücretin %32 oranında ödeme yapılması uygulamasına geçilecek.
5510 sayılı Yeni Kanundan Sonra Yurtdışı Borçlanmasında Ne Olacak?
-%50 Daha Fazla Para Ödenecek
Borçlanılacak her bir gün için tahakkuk ettirilecek borç tutarı, başvuru tarihindeki prime esas asgarî ve azamî günlük kazanç arasında seçilecek günlük kazancın % 32’si olacak.
Yani bugün için yurtdışındaki 5000 gününü borçlanmak isteyen bir sigortalı 1,17 (yaklaşık $ kuru) x 3,5 x 5000 = 20.475 YTL ödeyecekken yeni Kanundan sonra 638,7 x %32 x 1/30 x 5000 = 34.064 YTL ödemek zorunda kalacaklar. Yani 5000 günü 5510 sayılı Kanunun yürürlüğünden sonra borçlanan, bugünün parasıyla 13.589 YTL daha fazla ödeyecek.
-Ödeme Süresi Kısıtlanacak
Borçlanılan süreler, yurda kesin dönüş yapılmış olması şartıyla borçlanılan ilgili aylara mal edilecek. Ancak borçlanmaya ilişkin tahakkuk ettirilen borç tutarının bugünkü gibi süre sınırı olmaksızın değil, tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde ödenmesi gerekecek. Prim borcunu tebliğinden itibaren üç ay içerisinde ödemeyenler yeniden başvurmak zorunda kalacaklar.
-Türkiye’de Çalışması Bulunmayan Gurbetçiler Artık SSK’lı değil Bağ-kur’lu sayılacaklar, daha çok para verip daha geç emekli olacaklar
Halen yurtiçinde sigortalı çalışması bulunmayan gurbetçiler Türkiye’den emekli olmak istediklerinde kesin dönüş yapmak koşuluyla SSK’ya başvurarak borçlanma yapıp emekli olabiliyorlar.
Oysa yeni sosyal güvenlik yasası olan 5510 sayılı Yasayla ülkemizde sigortalılığı bulunmadan yurtdışındaki sürelerini borçlanmak isteyenler artık SSK sigortalısı (5510 sayılı Kanundaki ifadesiyle 4/a sigortalısı) değil Bağ-Kur sigortalısı (5510 sayılı Kanundaki ifadesiyle 4/b sigortalısı) sayılacaklar. Sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi hizmeti bulunmayan istek sahiplerinin sigortalılıklarının başlangıç tarihi, borçlarını tamamen ödedikleri tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülen tarih olacak.
Gurbetçiler kesin dönüş yapmadan borçlanabiliyor, ama emekli aylığı bağlatamıyorlar.
Örneğin yurt içinde hiç çalışması olmayan ve 2013 yılında kesin dönüş yapmayı planlayan, 01.02.1965 doğumlu gurbetçi bir bayan yurttaşımız 05.01.2008 tarihinde başvuru yapıp 5400 günü yatırdığında, sigortalılık başlangıcı 05.01.1993 tarihine gidiyor ve SSK’dan normal kademeli emeklilik koşullarına (5375 gün ve 46 yaşla) emekliliğe tabi oluyor. Bu durumda 20 yıllık sigortalılık süresini tamamlayacağı 05.01.2013 tarihinde (48 yaşında) emekliliğe hak kazanıyor.
Oysa aynı kişi yeni Kanundan sonra 5400 gün yatırarak 4/b sigortalılığından (bugünün Bağ-Kur sigortalılığından) kısmi emekli olmak için 54 yaşını beklemek zorunda kalacak. Normal emekli olmak isterse de en az 9000 gün prim ödemek zorunda kalacak.
Bu bakımdan yurt içinde sigortalılığı bulunmayan ve ileride kesin dönüş yapmak isteyen gurbetçilerin yeni Yasa yürürlüğe girmeden borçlanmalarında hem birikimleri hem de emeklilik tarihleri açısından büyük yarar bulunuyor.
15 YILLIK SİGORTALILIK SÜRENİZİ BEKLEMELİSİNİZ
06.06.1957 doğumlu ev hanımıyım. 1973-1985 yılları arasında Almanya’da işçi olarak çalıştım ve 1986 yılında kesin dönüş yaptım. Türkiye’de hiç sigortalılığım yok. Geçtiğimiz Ekim ayında SSK’ya başvurarak yurtdışı sürelerimi borçlanmak istedim. Yurtdışı sürelerimin 3600 günü için borçlanarak günlüğü 3,5 $’dan ödedim. Evraklarımı emeklilik amacıyla sununca ret cevabı aldım. Bu durumda ne yapmalıyım? Nasıl emekli olabilirim? Rumuz: Efkan-BALIKESİR
Sayın Okurum,
Türkiye’den hiç sigortalılığınız olmadığı için 3600 gün borçlanarak sigortalılığınızı da geriye dönük olarak başlatmış oluyorsunuz. Sigortalılık başlangıcınız Ekim 1997 oluyor. Bundan sonra 15 yıllık sigortalılık sürenizi 2012 yılı Ekim ayında yerine getirecek ve artık prim ödemeseniz de 58 yaşınızı dolduracağınız 2015 yılında emekli olabileceksiniz.
