Sözcü Gazetesi: Dünden Yarına Engelli Çalışanların Emeklilik Koşulları (1) – Yeni Dönemde Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin SGK’ya Verilme Zaman ve Yöntemi

16 Ekim 2008

ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ

Dünden Yarına Engelli Çalışanların Emeklilik Koşulları (1)

Sosyal güvenlik sistemimiz içinde yer alan SSK ve T.C. Emekli Sandığı yasal tabiriyle sakat çalışanlar (özürlü veya engelliler) için özel emeklilik şartları ortaya koyarak emekliliklerini kolaylaştırmış, buna karşın Bağ-Kur ise bu yönde bir değişikliğe gitmemiş engelli, sağlam ayrımı yapmamıştı.

06.08.1991’den önce ilk defa sigortalı olan yüzde 40 ve daha fazla oranda özürlü raporu olan SSK sigortalıları, Maliye Bakanlığı’ndan 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu gereğince vergi indirim belgesi aldıklarında, herhangi bir yaşa tabi olmaksızın 15 yıllık süre ve bu süre içinde en az 3 bin 600 gün prim ödeme koşuluyla cinsiyet ayırt etmeksizin emekli oluyorlardı.

05.08.1991’den sonra ve 30.09.2008’den önce ilk defa sigortalı olanlar aşağıdaki kademelendirmeye göre emekli olabiliyorlar.

	Engel Derecesi	Engel Derecesi	Engel Derecesi
İşe Başlama Tarihi	I. Derece (%80 ve üstü)	II. Derece (%60-79)	III. Derece (%40-59)
05.08.1991 ve öncesi	15 yıl, 3600 gün	15 yıl, 3600 gün	15 yıl, 3600 gün
06.08.1991-05.08.1994	15 yıl, 3600 gün	15 yıl, 8 ay-3680 gün	16 yıl, 3760 gün
06.08.1994-05.08.1997	15 yıl, 3600 gün	16 yıl, 4 ay-3760 gün	17 yıl, 3920 gün
06.08.1997-05.08.2000	15 yıl, 3600 gün	17 yıl, 3840 gün	18 yıl, 4080 gün
06.08.2000-05.08.2003	15 yıl, 3600 gün	17 yıl, 8 ay-3920	19 yıl, 4240 gün
06.08.2003-30.09.2008	15 yıl, 3600 gün	18 yıl-4000 gün	20 yıl-4400 gün

01.04.1981 tarihinden sonra ve 18 yaşından önce ilk defa sigortalı olmuş SSK’lı engellilerin yukarıdaki tabloya göre emeklilik koşullarının tespitinde 18 yaşını doldurdukları tarih esas alınıyor.

 

Örneğin;

07.10.1978 yılı doğumlu, 01.08.1994 ilk sigortalılık girişli, yüzde 40 raporuyla vergi indirimi hakkına sahip bir sigortalı olan okurum Eşref ŞENTOPAL 18 yaşını doldurduğu 07.10.1996 tarihinden başlamış sayılacak sigortalılığıyla 07.10.2013 tarihine kadar 17 yıllık sigortalılık süreyi tamamlıyor. Okurum bu tarihe kadar 3 bin 920 günü tamamlayarak en erken 07.10.2013 tarihinde emekli olabilir.

Yine 26.04.1976 doğumlu, Aralık-1995 ayı sigortalılık başlangıçlı, 3 bin 600 prim günü olan, yüzde 40 özür raporundan dolayı vergi indiriminden yararlanan okurum Ersoy ÜSTÜNKAYA da Aralık 2012 ayına kadar ister çalışarak, ister isteğe bağlı olarak, ister askerliğini borçlanarak 3 bin 920 günü tamamlayıp en erken Aralık 2012’de emekli olabilir.

Yeni Dönemde İlk Defa Sigortalı Olanların Özürlülükten Emeklilikleri

01.10.2008 tarihi ve daha sonra ilk defa sigortalı olan 4/a sigortalısı engelliler ise 5510 sayılı Kanunla aşağıdaki tabloya göre emeklilik hakkını elde edebilecekler.

Malûlen emeklilikle özürlü statüsünden emekliliği birbirinden ayırmak gerekiyor. İlk sigortalılıktan önce var olan hastalık veya vücutça noksanlıktan dolayı malulen emekli olunmazken özürlü statüsünden emekli olunabiliyor.

Çalışma gücündeki kayıp oranı yüzde 60 ve daha çok olsa bile bu rahatsızlıkları ilk sigortalılıktan önceye dayanan sigortalılar malûlen emeklilik hakkı elde edemeyeceklerinden onlar da aşağıdaki tabloya göre emekliliğe tabi olacaklar.

İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI

Yeni Dönemde Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin SGK’ya Verilme Zaman ve Yöntemi

 

1 Ekim 2008’den başlayarak 4/a sigortalısı (SSK’lı) çalıştıran,

• Özel nitelikteki işyeri işverenlerinin, Ayın 1’i ila 30’u arasındaki çalışmaları karşılığı ücret alan sigortalılarına ilişkin olarak düzenleyecekleri asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerini, en geç belgenin ilişkin olduğu ayı izleyen ayın 23’ünde,


• Resmi nitelikteki işyeri işverenlerinin ise, ayın 15’i ila müteakip ayın 14’ü arasındaki çalışmaları karşılığı ücret alan sigortalılarına ilişkin olarak düzenleyecekleri asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerini, en geç belgenin ilişkin olduğu dönemi izleyen takvim ayının 7’sinde,

 

saat 23.59’a kadar e-Sigorta kanalıyla SGK’ya göndermeleri gerekiyor.

 

Belgenin gönderilmesi gereken sürenin son gününün resmi tatile rastlaması halinde, aylık prim ve hizmet belgesinin, son günü izleyen ilk iş günü saat 23:59 a kadar, SGK’ya e-Sigorta kanalıyla gönderilebilmesi mümkün.

 

Örneğin özel sektör işverenlerince 2008/Ekim ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinin 23 Ekim 2008 tarihinin Pazar gününe rastlaması nedeniyle en geç 24 Kasım 2008 Pazartesi gününe kadar, 2008 Kasım ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinin ise en geç 23 Aralık 2008 Salı gününe kadar SGK’ya gönderilmesi gerekiyor.

 

Belge ayın 23’ünde para ay sonunda

Özel sektör işverenleri bir ay içinde çalıştırdıkları 4/a sigortalıları için sigortalıların prime esas kazançları üzerinden hesaplanacak sigortalı hissesi prim tutarlarını sigortalıların ücretlerinden keserek, kendi hissesine isabet eden prim tutarlarını da bu tutarlara ekleyerek en geç izleyen ay/dönemin sonuna kadar SGK’ya ödeyecekler.

 

Ödeme süresinin son gününün resmi tatile rastlaması halinde ise, prim tutarları, en geç son günü izleyen ilk iş günü içinde Kuruma ödenecek. Örneğin 2008/Aralık ayında çalıştırmış oldukları sigortalıların primlerini ise 31.01.2009 tarihinin Cumartesi gününe rastlaması nedeniyle 02.02.2009 Pazartesi günü ödeyecekler.

 

Resmi sektör işverenlerince 15.10.2008 – 14.11.2008 dönemine ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinin 07.12.2008 tarihinin Pazar gününe rastlaması nedeniyle en geç 08.12.2008 pazartesi gününe kadar, 15.11.2008 – 14.12.2008 dönemine ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinin ise en geç 07.01.2009 Salı gününe kadar SGK’ya gönderilmesi gerekiyor.