Sözcü Gazetesi: Emekliliğini Hak Etmiş Olanlar 1 Ekim 2008’den Sonra Hemen Emekli Olsun mu? (3) – Özürlü İstihdamına Hazine Teşviki İçin İşverenlerin Yapması Gerekenler (3)

27 Ağustos 2008

ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ

Emekliliğini Hak Etmiş Olanlar 1 Ekim 2008’den Hemen Önce Emekli Olsun mu?  (3)

Bağ-Kur’da Basamağa Göre Aylık Sistemi Kalkıyor

Bağ-Kur aylıkları için de aynı sistem söz konusu. Zira Bağ-Kur’lunun emekli aylığı  sigortalının, sigortalılık süresi içinde aylar itibariyle prim ödediği gelir basamaklarının, bu basamaklardaki prim ödeme süreleri de dikkate alınarak, aylık başlangıç tarihinde yürürlükte bulunan gelir tablosu üzerinden hesaplanacak ağırlıklı ortalamanın aylık bağlama oranı ile çarpılması suretiyle hesaplanıyor.

         

1 Ekim 2008 bazlı aylıkta eski ABO oranları kullanılacak. Buna göre aylık bağlama oranları;

halen hem SSK hem de Bağ-Kur sigortalıları için 2000-2008 döneminde toplam gün sayılarınızın;

– İlk 3 bin 600 günü için yüzde 35’i,

– 3 bin 600 günden sonraki 5 bin 400 günün her 360 günü için yüzde 2’si

– 9 bin günden sonraki her 360 gün için yüzde 1,5’u olmak üzere, 9 bin günü olan birisi için toplamda yüzde 65’idir.

 

SSGSS Sonrası için de aylık hesaplanacak

Sigortalının 1 Ekim 2008 tarihinden sonra geçen sürelerdeki prim ödeme gün sayılarına ait aylığı, aylık talep tarihindeki toplam prim ödeme gün sayısı üzerinden ve yeni sisteme göre hesaplanacak aylığı, 1 Ekim 2008 tarihinden sonraki prim ödeme gün sayısına orantılı bölümü kadar olacak. Yeni aylık bağlama oranı her yıl için yüzde 2 olsa da, 1 Ekim 2008 tarihinden önce 3 bin 600 prim gün sayısını doldurmamış olan sigortalıların yaşlılık aylığı bağlama oranının hesabında, sigortalının 1 Ekim 2008 tarihinden sonra geçen ve 1 Ekim 2008 tarihi öncesindeki prim gün sayısını 3 bin 600 güne tamamlayan hizmet sürelerinin her 360 günü için yüzde 3 oranı esas alınacak.

İşte yeni sistem aylığı hesaplanan bu kısmî aylıkların toplamından oluşacak.

 

Sistem Kayıplara Yol Açacak

Getirilen yeni sistem 1 Ekim 2008 tarihinden önceki süreler için hesaplanacak aylığı TÜFE+Büyüme oranının yüzde 100’ü yerine TÜFE+Büyüme oranının yüzde 30’u oranında hesaplayacağı için bağlanan aylıklar giderek daha az nemalanmış olacak. Ama emekli olunca da hemen bağlanan aylıkların artışında büyüme oranı hiç göz önüne alınmadığından emekli olmakla da sistemin getirdiği olumsuzluktan kaçılmış olmayacak.

Örneğin kişinin 1 Ekim 2008 tarihinde emekliliği hak etmiş olduğunu ve 6 bin gününü bulunduğunu ortalama kazancının da bin YTL olduğunu varsayalım. Sigortalı bin gün daha çalışarak 2011 yılında emekli olsun. 2011 yılında aylığı bağlanırken 7 bin gün üzerinden ve 1 Ekim 2008 tarihi bazlı bir aylığı hesaplanacak. Hesaplanacak bu aylığında 2000-2008 arası için TÜFE+Büyüme Hızının yüzde 200’ü oranında güncelleştirme yapılırken 2008-2011 arası için TÜFE+Büyüme Hızının yüzde 30’u oranı kullanılacak ve burada Büyüme Hızının yüzde 70’i buharlaşmış olacak. Çıkan rakamın 6000/7000 oranındaki bölümü asıl emekli aylığının ilk bölümü olacak. 

Bu sigortalının ikinci kısmi aylığı ise tamamen yeni sisteme göre ve o da 7 bin gün üzerinden hesaplanacak. Hesaplanan bu ikinci kısım aylığın 1000/7000 oranındaki miktarı yeni sistem aylığının ikinci kısmı olacak. Her iki kısmın birleştirilmesiyle yeni emekli aylığı hesaplanmış olacak. (Devam Edecek)

 

Okur Sorularına Kısa Cevaplar

Melahat GÜVENÇ ERKUŞ – 09.08.1969 doğumlu, 15.07.1986 ilk sigortalılık girişli, 6 bin 11 gün SSK primi olan  bir sigortalı olarak bundan sonra çalışmasanız bile 43 yaşını dolduracağınız 09.08.2012 tarihinde emekli olabilirsiniz.

İbrahim ÖRS – 29.03.1964 doğumlu, 24.04.1978 ilk sigortalılık girişli, 01.06.1982-01.08.1994 tarihleri arasında 12 yıl 2 ay Bağ-Kur sigortalısı olan, toplam 2 bin 404 gün SSK priminin 800 günü Bağ-Kur döneminden sonra olan bir sigortalı olarak, Bağ-Kur kapsamına girmeden 460 gün daha SSK’lı olarak prim öderseniz bu sürenin sonunda emekli olabilirsiniz.

İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI

Özürlü İstihdamına Hazine Teşviki İçin İşverenlerin Yapması Gerekenler (3)

 

Korumalı İşyerlerinde teşvik yüzde 100

Bilindiği gibi normal işgücü piyasasına kazandırılmaları güç olan özürlüler için meslekî rehabilitasyon ve istihdam oluşturmak amacıyla Devlet tarafından teknik ve malî yönden desteklendiği ve çalışma ortamının özel olarak düzenlendiği işyerlerine “Korumalı İşyeri” deniyor. Çalışanlarının yönetmelikle belirlenen oranını özürlülerin oluşturduğu veya özürlülere yönelik çalışmaları ile korumalı işyerine sağlanan teknik ve malî destek sağlanma şartlarını taşıyan işyerleri “Korumalı İşyeri” statüsü kazanıyor.

 

İstihdam Paketi ile getirilen özürlü istihdamının teşviki amacıyla;

Korumalı işyerlerinde çalıştırılan özürlü sigortalılar ile aynı il içinde elli veya daha fazla işçi çalıştırılmasından dolayı yüzde üç oranında kontenjan dahilinde çalıştırılması gereken her bir özürlü sigortalı için prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren hisselerinin tamamının,

Hazinece karşılanması öngörülüyor.

 

Teşvikin matrahı SPEK tabanı

Özürlü istihdamına dayalı prim teşvikinde Hazinece karşılanacak prim teşvikine esas matrahlar bu kapsamdaki işçilerin gerçek matrahları üzerinden değil, SPEK tabanından, yani asgari ücret üzerinden hesaplanacak. Örneğin 1000 YTL prim matrahı olan engelli bir işçi için işverence ödenecek prim hissesi 1000 x %20 = 200 YTL olmasına karşın Hazinece karşılanacak miktar 638,70 x %20 = 127,74 YTL olacak. Kalan 72,26 YTL işveren primini yüzde 14 işçi hissesi (1000 x %14 = 140 YTL) ile birlikte yine işveren ödeyecek.

 

Teşvik için bildirimin zamanında yapılması şart

Bahse konu sigorta primi işveren hissesinin Hazinece karşılanabilmesi için, işverenlerin çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak vermeleri gereken Aylık Prim ve Hizmet Belgelerini yasal süresi içinde SGK’ya vermeleri gerekiyor.

Aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi geçtikten sonra verilmesi halinde, özürlü istihdamına dayalı işveren hissesi sigorta primi teşvikinden yararlanılamayacak.

 

İşsizlik Sigortası primleri için özürlü istihdam teşviki yok

Korumalı işyerleriyle normal işyerleri için ayrı ayrı düzenlenmesi gereken aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı tahakkuk eden işsizlik sigortası primleri hakkında, sigorta primi işveren hissesi teşviki uygulanmayacak.

 

SGDP’liler ve Yurtdışında çalışanlar için özürlü istihdam teşviki yok

Sosyal Güvenlik Destek Primine tabi olarak çalışanlar, topluluk sigortasına tabi olanlar, yurt dışında çalışan sigortalılar, aday çırak, çırak ve öğrenciler için Özürlü İstihdam Teşviki uygulanmayacak.

-Bitti-