Sözcü Gazetesi: İşsizlik Ödeneğini Kimler Ne Zaman Alır? – SSK Emekli Aylığı İçin Önce İşten Ayrılmalısınız – İşverenlerin İş-Kur’a Karşı Çalıştırma Zorunluluğu Yükümlülükleri

21 Nisan 2008

ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ

İşsizlik Ödeneğini Kimler Ne Zaman Alır?

20.12.1959 doğumluyum. 26.03.1986 sigortalılık girişliyim. 7 bin 100 gün primim var. Askerliğimi 2006 yılında 20 ay olarak ödedim. 2006 yılında 8 ay işsizlik ödeneği aldım. Aynı işyerine sözleşmeli olarak tekrar girdim. 2008 yılının sonuna kadar çalışacağım. Emeklilik tarihime kadar işsizlik ödeneği alabilir miyim? Ne zaman emekli olabilirim?  Halil TAŞTEPELİ/İZMİR

 

Sayın Okurum,

20 ay olarak borçlandığınızı söylediğiniz askerlik hizmetiniz ilk sigortalılık tarihiniz olan 26.03.1986 tarihinden önce ise 48 yaşa tabi olduğunuzdan yaş koşulu engel olmaktan çıkıyor. Çünkü 48 yaşı 20.12.2007 tarihinde doldurmuş oluyorsunuz. Emeklilik için beklemeniz gereken tarih 25 yıllık sigortalılık sürenizin dolacağı 26.07.2009 tarihi oluyor.

Eğer askerliğinizi 1986’dan sonra yerine getirmişseniz 49 yaşı dolduracağınız 20.12.2008 tarihini ve 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 26.03.2011 tarihini beklemek zorunda olursunuz.

İş sözleşmesinin feshinden önceki 120 günü aralıksız olmak üzere, son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile prim ödemiş durumdayken kendi istek ve kusurları haricinde bir sebepten dolayı işsiz kalanlardan;

 

Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün prim ödeyerek sürekli çalışmış olanlardan, son üç yıl içinde;

●          600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün,

●          900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün,

●          1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün,

süre ile işsizlik ödeneği verilir.

 

İşsizlik sigortasından ödenek almadan önceki son üç yıl içinde 1080 günden az prim ödeyerek 240 gün ödeneğe hak kazanmışsanız almış olduğunuz bu ödenekle bu hakkınızı o dönem için tamamlamış oluyorsunuz. Eğer son 120 günü aralıksız olmak üzere 600 gün daha çalışırsanız tekrar işsizlik ödeneği alma hakkınız doğar. Yok eğer kullandığınız işsizlik ödeneği hakkı 300 gündü de siz 240 günden sonra iş bulduğunuz için kalan kısmını kullanmadıysanız o takdirde kalan 60 günü 600 günlük çalışma olmadan işsiz kaldığınızda da kullanabilirsiniz.

 

 

SSK Emekli Aylığı İçin Önce İşten Ayrılmalısınız

03.08.1962 doğumluyum. SSK’ya kaydolmadan önce 12.03.1982-12.11.1983 tarihleri arasında askerlik görevimi tamamladım ve daha sonra 26.06.1998 de borçlanma dilekçemi vererek, 09.06.2000 de borcumu ödedim. SSK başlangıç tarihim 18.01.1984 tür. Toplam gün sayım ise 8 bin 272’dir. Buna göre ne zaman emekli olabilirim. Ayrıca emeklilik başvurusu sırasında şu anda çalıştığım iş yerinden bir belge mi almam gerekiyor. Yılmaz EREN/ANKARA

 

Sayın Okurum,

18.01.1984 tarihindeki sigortalılık başlangıcınız 20 aylık askerlik borçlanmanızla 18.05.1982 tarihine gerilemiş ve SSK’dan normal emekli olmak için 46 yaşa tabi olmuşsunuz. Askerlik borçlanması size iki yıllık bir avantaj sağlamış. 25 yılı 18.05.2007 tarihinde doldurmuşsunuz. Gün sorununuz da bulunmadığına göre 46 yaşınızı dolduracağınız 03.08.2008 tarihinde emekli olabilirsiniz.

SSK mevzuatına göre sigortalı olarak çalıştığı işten ayrıldıktan sonra yazılı istekte bulunan ve yaşlılık aylığına hak kazanan sigortalıya bu isteğinden sonraki aybaşından başlanarak yaşlılık aylığı bağlanır. Bu nedenle yaşlılık aylıklarından yararlanabilmek için, sigortalının çalıştığı işten ayrılması ve yazılı istekte bulunması şarttır. Yani emeklilik müracaatı için işten ayrılmış bulunduğunuzu belgelemelisiniz. Bu şekildeki başvurunuz sonucu SSK aylığınızı bağlayacaktır.

 

Okur Sorularına Kısa Cevaplar:

Erdal AKBURAK/ELAZIĞ – 16.04.1968 doğumlu, 1986 sigortalılık başlangıcıyla 2007 yılına kadar 210 gün SSK primi, 17.05.2007 yılından bugüne kadar da 270 gün Tarım Bağ-Kur primi ödeyerek Bağ-Kur’da 13 yıl 8 ay daha prim ödeyerek 58 yaşını dolduracağınız 16.04.2026 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Süleyman ÖZ – 02.04.1964 doğumlu, 1988 – 2006 arasında Tarım SSK sigortalısı, toplam 3 bin 790 günü olan bir sigortalı olarak 44 yaşınız dolduracağınız 02.04.2008 tarihinde emekli olabilirsiniz.

 

İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI

 

İşverenlerin İş-Kur’a Karşı Çalıştırma Zorunluluğu Yükümlülükleri

 

Ay sonlarında İş-Kur’un ilgili müdürlüğüne aylık Personel Durum Çizelgesi gönderilir.

50 ve daha yukarı sayıda işçi çalıştıran işyerlerinin işverenlerin İş Kanunu gereği gerekli sayıda özürlü-eski hükümlü ve terör mağduru sayıları saptanarak asgari bu sayılarda (2008 yılı için özel işyerlerinde %3 özürlü, %1 eski hükümlü, %2 terör mağduru; kamu işyerlerinde %4 özürlü, %2 eski hükümlü) çalıştırılmalı, eksikse tamamlanmalı.

Toplam işçi sayısının hesabında işyerinde çalışan özürlü, eski hükümlü ve terör mağduru işçi sayısı dikkate alınmaz.

İşyeri dahilinde çalışan özürlü kişilerin bulunması veya çalışmaya başladıktan sonra zamanla çeşitli nedenlerle (kaza, hastalık v.b) özürlü duruma gelen işçi bulunması halinde İş-Kur’dan talepte bulunularak bunların İş-Kur’ca özürlü olarak tescilleri ile de özürlü açığı giderilebilir. Elbette bunların özürlü sayılmaları için ildeyse Defterdarlık, bağımsız vergi dairesi bulunan ilçedeyse Vergi Dairesinden, diğer tür ilçedeyse Mal Müdürlüğü aracılığıyla vergi indirim belgesi alması sağlanmalı.

İşverenler çalıştırmak zorunda oldukları özürlü, eski hükümlü ve terör mağduru sayısını yükümlülüğün doğmasından itibaren yedi gün içinde niteliklerini de belirterek İş-Kur’a bildirmek zorunda.

İş-Kur işverenin bu talebinden itibaren en geç onbeş gün içinde niteliklere uygun gördüğü özürlü, eski hükümlü ve terör mağdurlarından talep sayısından az olmamak üzere temin edebildiklerini, niteliklerini belirten belgeleriyle birlikte işverene gönderir. İşveren en geç 15 gün içinde gönderilen kişilerden uygun gördüklerini işe alır, işe alınanları ve alınmayanları alınmayış nedenlerini de belirtmek suretiyle 7 gün içinde yazılı olarak tekrar İş-Kur’a bildirir.

İş-Kur’ca işyerine gönderilen işçi adaylarından öncelikle İş-Kur’ca gönderildiklerini gösterir belgesi görülür ve talep koşullarına uygunluğu kontrol edilir, gelen aday kendisi çalışmak istemiyorsa kendisinden yazılı dilekçe alınır.

Özel işverenler İş-Kur’dan talepte de bulunabilecekleri gibi kendileri de direkt bu tür işçi temin edebilirler. Kurum aracılığı olmadan özürlü, eski hükümlü ve terör mağdurunu işe alan özel sektör işvereninin bu durumu en geç bir ay içinde İş-Kur’a bildirmesi ve tescil ettirmesi zorunludur.

Kamu işyerleri ise İş-Kur aracılığıyla bu işçileri temin etmek zorundadır ve işyerinde yapılan işin gerektirdiği ağırlıklı nitelikleri aşacak biçimde istihdamı zorlaştırıcı şartlar bildirmek hakkına sahip değildir.