Sözcü Gazetesi-İşverenler İçin Çalışma Hayatı: Anneniz Babanızın Ölüm Aylığını Tek Başına Aldığında Dul Aylığının Oranı %75 Olur

29 Ocak 2008

ANNENİZ BABANIZIN ÖLÜM AYLIĞINI TEK BAŞINA ALDIĞINDA DUL AYLIĞININ ORANI %75 OLUR
Annem ölen babamın tabi olduğu Bağ-Kur’dan dul aylığı alıyor. Beş kardeşiz, abim, babam öldüğünde 18’inden büyük olduğu için hiç maaş alamadı. Annem kendi maaşını ve ben dahil dört çocuğun yetim aylıklarını da velayeten aldı. Benim yetim aylığım 18 yaşına girdiğim için kesildi ve anneme aktarılmadı. Ben şu an 23 yasındayım ve bu arada kız kardeşlerimden ikisi evlendi ve dolayısıyla onların maaşı da kesildi. Bildiğim kadarı ile bu kesilen maaşların anneme devredilmesi gerekiyormuş. Annem 6. basamaktan maaş alıyor ve bir de annem 206 kardeşim ise 106 YTL alıyorlar toplamda 310 civarı bir maaş ele geçiyor. Benim 18 yaşımı doldurmuş olmam ve iki kız kardeşimin evliliğinden dolayı bizim maaşlarımız kesilmeli mi, yoksa anneme devredilmeli mi? Yüksel ÇELTİKCİ

Sayın Okurum,
Ölen Bağ-Kur sigortalısı yahut emeklisinin ölüm aylığı dul eşine %50, yetim çocuklarına %25’er olarak bağlanır. Fakat babanız öldüğünde aylık bağlanma çağında dört yetim kardeş olduğunuz ve bağlanacak aylık babanıza sağ olsaydı bağlanacak olan aylığın %100’ünü geçemeyeceğinden anneniz ve sizden eşit oranda kısıntı yapılmış. Yani dört yetime %16,5’ar dul annenize %34 civarında bir aylık bağlanmış. Sonra yetim aylığından çıkan ilk kardeşte bu oranlar tekrar %40 anne, %20’şer de üç yetime bağlanmış. Bir kardeş daha aylıktan çıkınca %50 anneye, %25’er yetim iki kardeşe bağlanmış. Bir çocuk daha yetim aylığı kapsamından çıkınca artık kalanların aylığı artırılmamış. Çünkü bağlanacak aylık oranı %100’den fazla olamayacağından dolayı kısıntı yapılan miktarlar hak sahiplerine iade edildiği için her değişiklikte kalanların aylığına artış uygulanmış. Şimdi kalan kız kardeşiniz de evlendiğinde annenizin aylığı yükselecek, kızkardeşinizin almadığı miktar artık annenizin olacak. Çünkü 1475 sayılı Yasanın 45/a maddesine göre Bağ-Kur sigortalısının dul eşi ölen eşinden dolayı kendisinden başka aylık alan olmadığı zaman ölüm aylığının %75’ini dul aylığı olarak alabilir.

Aslında devredilen bir şey yok. Sadece %100’ü aşmaması gerektiği için eşit oranda düşüş yapılan dul ve yetim aylıkları, hak sahipleri sayısında meydana gelen her azalmada eşit oranda artırıldığı için dışarıdan öyle yorumlanıyor. Almış olduğunuz toplam aylıkta sadece iki yetim çocuk ve bir dul anneden bir yetim ve bir dul anneye düşmesinde azalma meydana gelir. Yapılan uygulama doğrudur.