Sözcü Gazetesi: KEY Ödemeleri Hakkında Sorulan Tüm Sorulara Cevaplar (2) – KEY Ödemelerinde sıkıntı nereden kaynaklanıyor? – İşyeri Açarak Vergi Kayıtlı Olanlar Zorunlu Bağ-Kur’lu Sayılır
3 Ağustos 2008
ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ
KEY Ödemeleri Hakkında Sorulan Tüm Sorulara Cevaplar – 2
KEY Ödemelerinde sıkıntı nereden kaynaklanıyor?
Ödeme sıkıntısı iki nedenden kaynaklanıyor. İlk sebep enformasyon eksikliğidir. Ne ödemeyi gerçekleştiren Ziraat Bankası birimleri ne de buralara başvuran hak sahipleri yukarıda sözünü ettiğimiz istisnalar çerçevesinde KEY ödemesi hakkı konusunda yeterli bilgiye sahip değildir. Ziraat Bankası sadece listeye göre ödeme yapmakla yükümlü olup salt bu işini yapmaktadır, hataların kaynaklandığı noktalar hakkında bilgi sahibi olmayıp, düzeltme yapma hakkına da sahip değildir.
İkinci ve en önemli neden ödemeye esas listenin son derece kötü hazırlanmış, adeta üzerinde yeterince çalışılmamış, düşünülmemiş oluşudur.
Ödemede sıkıntı oluşturan ve KEY Listelerinden Kaynaklanan hatalar nereden kaynaklanıyor?
Listelerde çok sayıda hatalı düzenleme bulunuyor. Eksik bilgilerle birlikte var olan bilgiler de düzenlenmeye muhtaç iken düzenlenmemiş. Bu yanlışlıkların kaynaklarını aşağıdaki biçimde tasnif edebiliriz.
Yanlış 1 : Vatandaşlık numarası olmayanların ödenmemesi
1987-1995 yılları arasında KEY keseneği olan çalışanlara ait listeler isim baz alınarak düzenlenmiş ve sıralanmış. Önemli sayıda çalışanın Vatandaşlık numaraları kayıtlı değil. Oysa Ziraat Bankasının ödeme ekranında sorgulama Vatandaşlık numarasına göre yapılıyor. Vatandaşlık numarası bulunmadığı için ekrana gelmeyen kayıtların bu ödeme sistemiyle ödenme şansı yok. Bu kayıtların sahipleri şimdi harıl harıl itiraz peşinde koşmakta. Tasfiye Halindeki Emlak Bankası kurumların vatandaşlık numarası göndermediğine, buna karşın itirazda başvurulan kurumların çoğu da Vatandaşlık numarası gönderdiklerini vurguluyorlar.
İşin ilginç tarafı Resmi Gazetede yayımlanan listelerde bu isim ve sicil numaralarının duyurulmuş olmasına karşın, Ziraat Bankası şubelerinde Vatandaşlık numarası olmadığı gerekçesiyle ödeme ekranına gelmemektedir.
Yanlış 2 : Farklı Kaynaklardan Gelen kayıtların birleştirilmemesi nedeniyle eksik ödenmesi
1987-1995 yılları arasında farklı idari birimlerde çalışan memurların, farklı SSK birimlerine kayıtlı işyerlerine çalışan işçiler için bu kamu kurum birimleriyle SSG birimlerinin aynı kişinin farklı dönemlerden kaynaklanan KEY alacaklarının birleştirilmemesi nedeniyle sadece birinin ödenmesi nedeniyle hak kayıpları ve itirazlara yol açılıyordu. Bu durum geç de olsa 1 Ağustos 2008 tarihinden itibaren www.keyodemeleri.com sitesinden de anlaşılacağı düzeltilmiş durumda.
Ne var ki Resmi Gazetenin web sitesinde hala aynı yanlış veri gösterimi devam ediyor.
Örneğin X kişisi 1987-1988 yıllarında A işyerinde, 1989-1993 yılları arasında B işyerinde, 1994-1995 yılları arasında C işyerinde çalışıyor. Her üç işyeri de Vatandaşlık numarasını da belirtmek suretiyle çalışma sürelerini zamanında ve muntazaman Emlak Bankasına bildirmiş ve bu kayıtlar listede alt alta gözükse, adeta aynı kişiye ait olduğunu bas bas bağırsa bile sorgulama ekranından vatandaşlık numarası girişinde bu kayıtlardan sadece biri hak olarak ekran geliyordu.
Ödemelerin başlamasından bu durum düzeltilinceye kadar çok sayıda eksik bilgi sunulmuş oldu.
Kimi kayıtların Türkçe karakter duyarlılığı yokmuş gibi düzenlenmesi ve buna göre aynı kişiye ait birden fazla kayıtların farklı farklı ciltlerde yer alıyor olması, aynı kişiye ait bu kayıtların birleştirilmemiş olması ödemelerin sağlıklı biçimde yapılmasını engelliyor.
Yanlış 3 : Listenin vatandaşlık numarası değil de isme göre düzenlenmiş olması
Listenin üzerinde çalışılarak meydana gelen hataların yüzde 90’ı giderilebilirdi. Listeleme ada göre değil, Vatandaşlık numarasına göre yapılmalı, Vatandaşlık numaralarına göre gerekli birleştirmeler yapılmalı, kayıtlar günceleştirilmeliydi. Vatandaşlık numarası olmamasının nedeni gerçekten ilgililerin o tarihlerde çalıştıkları yerdeki kurumların gerekli bildirmi eksik yapması ise çalışan o kurumlara yönlendirilmeli ve kurumun kayıtlarını düzelterek gerekli bildirimi yapması sağlanmalı.
Yanlış 4: Kurumlardan eksik gelen kayıtlar
Özellikle SSK başta olmak üzere kimi kamu kurumlarının hizmet miktarlarına ilişkin olarak eksik veya hatalı bildirimde bulunması nedeniyle de eksiklikler ve ödemeye engel oluşturan hatalar bulunuyor. Hizmetlerini doğru bildirmiş olsa dahi sadece Vatandaşlık numarasının saptanmadan gönderilmesi bile ödeme yapılmasına engel oluyor.
Yarın: İtiraz Hakkı ne zamana kadar ve nasıl kullanılabilir?
İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI
İşyeri Açarak Vergi Kayıtlı Olanlar Zorunlu Bağ-Kur’lu Sayılır
Ben bir şirkette sigortalı olarak çalışmaktayım. Boş zamanlarımı değerlendirmek için basit usulde tamir dükkânı açtım ve beş aydır sürdürüyorum. Fakat yazılarınızı takip ettiğim kadarıyla Bağ-Kur’a kaydolmam gerekiyormuş. Sigortalı işimi bırakamam. Bu durum ileride benim emekliliğimle ilgili sorun oluşturur mu? Bağ-Kur’a daha kayıt olmadım, yoksa dükkânımı kapatayım mı? Mert IŞIKÇI
Sayın Okurum,
Kanunla ve Kanunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulu sosyal güvenlik kuruluşları kapsamı dışında kalan ve herhangi bir işverene hizmet akdi ile bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan; esnaf ve sanatkârlar ile diğer bağımsız çalışanlardan ticari kazanç veya serbest meslek kazancı dolayısıyla gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar Bağ-Kur sigortalısı sayılırlar.
Görüleceği üzere basit usulde gelir vergisi mükellefi olduğunuz için Bağ-Kur sigortalısı sayılmanız sosyal güvenlik kapsamı dışında olup olmadığınıza göre değerlendirilmeli. Kısacası çalışan SSK sigortalısı olarak devam eden sigortalılığınızda bir kesinti oluncaya kadar basit usul gelir vergisi mükellefi olarak zorunlu Bağ-Kur kapsamına girmeyeceksiniz. Ancak bir günlük bir kesinti vukuunda dahi zorunlu Bağ-Kur sigortalısı sayılacak ve tekrar SSK sigortalısı olarak çalışmaya başlasanız dahi artık SSK’lılığınız değil Bağ-Kur’luluğunuz esas olacak.
Bu nedenle beş aylık mükellefliğiniz süresinde SSK sigortalılığınızda kesinti meydana gelmemişse, yani işe çıkıp girmemişseniz tereddüt etmenize mahal yok. Bu dönemle ilgili herhangi bir Bağ-Kur prim borcu tahakkuk etmez, dolayısıyla da emekliliğinize mani bir durum oluşmaz.
