Sözcü Gazetesi: KEY Ödemelerinde Elektronik KEY’fiyet de Çuvalladı – Bağımsız Çalışan Emekli Avukatlar da SGDP Ödemeli
30 Temmuz 2008
ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ
KEY Ödemelerinde Elektronik KEY’fiyet[1] de Çuvalladı
Önce çalışanlar adına biriktirilmeye başlandı KEY’ler 1987 yılı başında. Sonra “Bu işten birşey çıkmaz” denip 1995 yılı sonunda lağvedildi.
KEY’lerin ne zaman çalışanlara iade edileceği konusu siyasilerin hep kaçtığı konular oldu yıllar boyu.
2000 yılında ödenmesi için girişim yapıldı, 2003’te de, ama sonuçlandırılmadı. 2007 yılı KEY patinajlarına sahne oldu. Ödendi, ödenecek yaygaraları KEY’leri gündemde değerinin çok üzerinde popüler yaptı. Aslında devlet yönetiminde plansızlığımızın, günübirlik yaşamanın, programsızlığın, düzensizliğin göstergesi oldu, KEY ödeme çalışmaları.
8,5 milyon hak sahibini ilgilendiren KEY ödemelerinde veri büyüklüğü nedeniyle basılı Resmi Gazetede yayımlanmasının akılcı olmadığı ortaya çıkmıştı. Bu durumda KEY ödemelerine ilişkin merak edilen bilgilerin yayımlanmasının veri sunumu için en uygun ortam olan elektronik ortamda yani internette de yapılması gereği haftalar öncesinden ortaya çıkmışken KEY’fiyetin elektronik çehresi de çuvalladı. Yetkililerce aylar öncesinden www.keyodemeleri.com sitesinden duyurulacağı açıklanan şahıs KEY ödemesi miktar bilgileri bu siteden duyurulamadı. Çünkü site talebe göre hizmet veremeden çöktü. Aynı biçimde Resmi Gazetenin sitesi de kilitlendi.
Yetkililerce aynı anda en fazla 4 bin kişiye hizmet verilebildiği açıklanan sitelerden değil 4 bin, 800 kişiye bile aynı anda hizmet verilemediği ortaya çıktı. Bu durum 29.07.2008 sabahı saat 05.30’da bizzat tarafımdan saptandı.
Verilerin muhafazasında gereken özeni gösteremeyen yetkililer internet ortamında dahi KEY miktarları konusunda vatandaşları bilgilendirmeyi başaramadılar. Merak ediyorum, KEY’le ilgili kişi miktarı belli ve bunların 28.07.2008 sabahı durumlarını internetten sorgulayacaklarını bilmek için kâhin olmaya gerek olmadığına göre Resmi Gazete bir tarafa sırf bu iş için kurulan www.keyodemeleri.com sitesinin hizmet veremeden çökmesinin mantıklı ve makul bir açıklaması olabilir mi? Sayı saymayı mı yoksa neyi nasıl yapacaklarını mı bilmiyorlar? İnsanları ekran karşısında fıtık edecek bu duruma neden meydan verildi? Yıllardır internet üzerinden benzer izdihamla sınav sonuçlarını açıklayan www.osym.gov.tr gibi bir örnek varken bu hizmet neden başarılamaz? Demek ki istenince ve işi bilince yapılabiliyor.
Umarım bu soruların cevabını bulundukları yerleri vatandaşa hizmet verilecek yer olarak gören birileri çıkar da arar.
İtiraz Süresi ve Muhatabı
Bankaya direkt giderek KEY miktarları konusunda hayal kırıklığına uğrayanlardan olan ve 1987-1995 yılları arasında çalıştığı özel sektörde çalıştığını belirten okurum Murat TURAN ve aynı dönemde tam süre kamuda öğretmen olarak görev yaptığını belirten bir başka okurum Nurettin İHTİYAR‘ın ise adına 74,50 YTL tahakkuk ettiğini öğrendiğini nasıl itiraz edeceklerini soruyorlar. KEY listelerinde veya bankalarda Vatandaşlık numarasını bulamayanlardan veya tahakkuk eden bedelin çalışmalarına orantısız olarak çok düşük olduğunu düşünenlerden 1987-1995 yılları arasında özel sektörde veya kamuda işçi olarak çalışanlar üç ay içinde SSK’ya, Nurettin İHTİYAR gibi aynı tarihlerde kamuda memur olarak çalışanlar ise üç ay içinde adlarına ödeme yapan kurumlara başvurmalılar.
KEY’den önce KEY’fiyetten emin Olun
Ancak itiraz etmeden önce o dönemde lojmanda oturuyor olup olmadığınızdan, 399 sayılı KHK’ye tabi sözleşmeli personel olarak çalışıp çalışmadığınızdan, ödemeyi yapacak Ziraat Bankası’na adınıza haciz emri gelip gelmediğinden emin olmanızı öneririm. Okurum Deniz POLAT da 1987-1995 yılları arasında lojmanda oturuyorsa KEY kesintisi yapılmamış olması normaldir.
Okur Sorularına Kısa Cevaplar
Rumuz SAKARYADAN – Yüzde 49 oranında özürlü raporuyla vergi indiriminden yararlandığınız ve 1999 yılında ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladığınızdan dolayı 18 yıllık sigortalılık süresinin sonunda 2017 yılında 4 bin 80 günle emekli olabilirsiniz.
İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI
Emekli Sandığı’ndan emekli olan avukatım. 2006 yılında serbest avukat olarak çalışmaya başladığımda Bağ-Kur’a destek primi ödeyip ödemeyeceğim hususunda şifahi başvurum üzerine başka bir sosyal güvenlik kuruluşundan avukat olarak emekli olmam ve aynı işe serbest olarak devam etmem nedeniyle Bağ-Kur Genel Müdürlüğü Hukuk Müşavirliğinin 15.12.2003 tarih 106029 sayılı yazıları uyarınca prim ödemeyeceğimi bildirdi. Gerek meslektaşlarla gerekse noter arkadaşlarla yaptığım görüşmelerde pek azının destekleme primi ödediğini öğrendim. Konu hakkında bilgi verebilir misiniz? Rumuz:Avukat
Sayın okurum,
SSK’dan emekli olan ama yine de kendi bürosunda çalışmaya devam eden avukatların sosyal güvenlik destek primini nasıl ödeyecekleri 506 sayılı Kanunun 63 üncü maddesinde tespit edilmiş ve “Yaşlılık aylığı almakta iken serbest avukat veya noter olarak çalışmalarını sürdürenlerin, sosyal yardım zammı dahil, almakta oldukları aylıklarından %15 oranında sosyal güvenlik destek primi kesilir” hükmü doğrultusunda yüzde 15 oranında SGDP kesintisi emekli aylıklarından kesiliyor.
Öte yandan Emekli Sandığı’ndan emekli olup da serbest olarak çalışmaya devam eden avukatlardan SGDP kesilmeyeceğine ilişkin olarak bazı Bağ-Kur birimlerince yazılan bu yöndeki yazıların doğru olmadığı, ileride sizinle aynı durumu paylaşanlara geriye dönük borç çıkartılacağını düşünüyorum.
Keza yeni dönemde yaşlılık aylığı almakta iken; kendi adına avukatlık bürosu kurarak bu sebeple vergi mükellefiyeti olduğu için Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında çalışan avukatlar (Bugünün Bağ-Kur’luları) ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından alınacak belgelerle doğrulamak kaydıyla faaliyette bulunulmadığına ilişkin süreler hariç olmak üzere çalışılan süreleri için, sosyal güvenlik destek primi oranı olarak bu Kanun’un 30. maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendinde belirtilen hükümler çerçevesinde bunlardan, almakta oldukları aylıklarının % 15’i oranında SGDP kesilecek. Bu oran, bu maddenin yürürlüğe girdiği yılda % 12 olarak, takip eden her yılın Ocak ayında bir puan artırılarak uygulanacak. Ancak bu oran % 15’i geçemeyecek ve kesilecek olan bu tutar, 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalılara ilgili yılın Ocak ayında ödenen en yüksek yaşlılık aylığından alınabilecek SGDP’den fazla olamayacak.
