Sözcü Gazetesi: Kıdem Tazminatını Alarak İşten Ayrılma Hakkı Sadece Yaşı Bekleyenler İçin Geçerlidir – Malûllük İçin 3 Bin 600 Gün Şartı Yok – Yurtdışına İşçi Götürme Esasları Belirlendi
19 Şubat 2008
ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ
Kıdem Tazminatını Alarak İşten Ayrılma Hakkı Sadece Yaşı Bekleyenler İçin Geçerlidir
Yazılarınızı dikkatle takip ediyorum. Emekliliğim hakkında beni de yönlendirirseniz çok sevineceğim. 1961 doğumluyum. Sigorta başlangıcım Ekim 1982’dir ve 4 bin gün SSK prim ödemem var. Halen çalıştığım şirketten kıdem tazminatı alarak ayrılabilir miyim? Bunun için nasıl bir dilekçe ile SSK’nın hangi birimine başvurmam gerekiyor? Esra GENCEROĞLU
Sayın Okurum,
Vermiş olduğunuz bilgilere göre SSK’dan emeklilik için gerekli olan 20 yıllık sigortalılık süresi ile 40 yaşı tamamlamışsınız. Fakat gerekli 5 bin gün prim ödeme süresini tamamlamamışsınız. Üç şarttan sadece yaş şartını bekliyor olmadığınız için işyerinizden kıdem tazminatını isteyerek işten ayrılma hakkınız bulunmuyor. İşyerinden kıdem tazminatı isteyerek işten ayrılma hakkı üç koşuldan ikisini doldurup birini doldurmayanlar için geçerli olan genel bir hak olmayıp sadece sigortalılık süresi ile gün sayısını tamamlayıp yaş koşulunu tamamlamayanlar için geçerli olan bir haktır.
Malûllük İçin 3 Bin 600 Gün Şartı Yok
17.12.1993 tarihinde ilk işe girişim yapıldı ve SSK primlerim ödenmeye başlandı. Şu an 2 bin 243 gün SSK primim yatmış durumda (Aralık dâhil) ve ben de 13.01.1975 doğumluyum. Yalnız benim böbrek nakli olmamdan (Eylül 1996 yılında) dolayı %80 özürlü raporum var. Bu durumda malûlen emekli olabiliyor muyum? Olabiliyorsam 3 bin 600 günü mü doldurmam gerekli? Malûlen emeklilerin aylığı diğerlerine nazaran daha düşük müdür? Maaş alabilmek için yaş sınırım var mı? Selçuk YILDIZ
Yöntemine uygun sağlık kurulu raporları ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu çalışma gücünüzün en az üçte ikisini (yüzde 67’sini) yitirdiğinizin saptanması ve toplam olarak 1800 gün veya en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, sigortalılık süresinin her yılı için ortalama olarak 180 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmanız yeterli bulunuyor. Bu durumda raporunuzun onaylanması halinde SSK’dan malûlen emeklilik hakkınız bulunuyor, 3 bin 600 gün gerekmiyor.
Babanız En Erken 12 Yıl 7 Ay Sonra Emekli Olabilir
Babam 1972 yılından sigortalı olup kendisi 1933 doğumludur. Sigorta başlangıcında 3 ay sigorta günü bulunmakta. 2 yıl da askerlik yapmış olan çiftçi babam bu veriler ışığında nasıl emekli olabilir? Mustafa İNAL
Sayın Okurum,
Babanız emekli olmak için öncelikle bir işyerinde sigortalı olarak veya Tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak bin 650 gün yani 4 yıl 7 ay prim ödemeli. Bu arada 20 aylık askerliğini de borçlanarak ödemeli. Sonra da Tarım Bağ-Kur sigortalılığına son vererek isteğe bağlı Tarım SSK sigortalısı olarak tam yedi yıl bu sigortalılığı sürdürmeli. Bu takdirde son yedi yılda ayda 15 gün hesabıyla bin 260 gün Tarım SSK primi ödeyerek hem son yedi yıl hesabını hem de toplam prim süresini sağlamalı. Babanız en erken 12 yıl 7 ay sonra emekli olabilir.
SSK’dan Kısmî Aylıkla Hemen, Normal Aylıkla 2009’da Emekli Olabilirsiniz
Sözcü gazetesinin sürekli okuyucusuyum. Benim de size danışmam gereken bir sorunum var. Şöyle ki; 02.10.1953 doğumlu olup şu anda ev hanımıyım ve Kasım 1989’dan bu yana da SSK isteğe bağlı sigortalısı olup halen de primlerimi ödüyorum. Son 4 yıla değin yasal asgari prim tutarlarını ödedim. Ancak 4 yıldan beri de ayda 500 YTL prim ödüyorum. Bana denildiğine göre, havuza ne kadar yüksek prim ödüyorsan emekli paran da o kadar yüksek olur. Şimdi sormak istediğim konu şu;
1- Ayda 500 YTL ödemeye devam edeyim mi? Prim ödemesi ne zamana değin sürecek?
2- Ben ne zaman emekli paramı alacağım?
3- Elime ne kadar emekli parası geçer?
Kime sordumsa doyurucu bir yanıt alamadım. Beni aydınlatırsanız sevinirim. Saadet İÇTEN
Sayın Okurum,
Primlerinizin yüksek olması emekli aylığınıza olumlu yansıyacaktır. Kasım 1989’dan bu yana SSK isteğe bağlı sigortalısı olarak prim ödeyen bir kadın sigortalı olarak Kasım 2009 ayında emekli olacaksınız. 5 bin 375 gününüz varsa artık prim ödemenize bence gerek yok. Ayda 500 YTL olarak ödemekte olduğunuz primler elbette aylığınıza olumlu katkı yapacak. Ancak bundan sonra ödemeye devam etmeniz kârlı bir yatırım olmaz. 5 bin 375 gününüz varsa artık prim ödemeyin ve Kasım 2009 ayını bekleyin. 50 yaşı ve 15 yıllık sigortalılık sürenizi tamamlamış olduğunuzdan şu an istemeniz halinde hemen 3 bin 600 günle SSK’dan kısmî emekli de olabilirsiniz. SSK emekli aylığınızı vermiş olduğunuz verilerle hesaplamak mümkün değil. Ama elinize yıllar itibariyle ortalama kazanç cetvelinizi alarak Sn. Ali TEZEL’in www.alitezel.com adlı sitesindeki linkten siz de herkes gibi aylığınızı hesaplayabilirsiniz.
Yurtdışına İşçi Götürme Esasları Belirlendi
16.02.2008 tarihli Yönetmelikle yurtdışında işe yerleştirme esasları belirlendi.
Buna göre yabancı bir ülkede Türk işçisi çalıştırmak isteyen firmalar, yurt dışında kendi iş ve faaliyetlerinde çalıştıracağı işçileri İş-Kur kayıtlarından veya Özel İstihdam Büroları aracılığı ile temin edebilecekleri gibi, kendileri tarafından temin edilen işçilerin hizmet akdini İş-Kur’a onaylatmak kaydıyla yurtdışına götürebilecekler.
Türkiye’de faaliyet gösteren yerli veya yabancı firmalar bu yöntem dışına çıkıp, hizmet sözleşmesini İş-Kur’a onaylatmadan yurt dışına işçi gönderemeyecek
Yurtdışındaki işlerinde işçi çalıştıracak firmalar;
- Türk firmaları için ticaret sicil gazetesi örneği, yabancı uyruklu firmalar için kuruluşuna dair belgenin İş-Kur dış temsilciliklerince onaylı örneği veya yeminli tercüme bürolarınca yapılmış Türkçe çevirisini,
- Taahhüt işleri için işin alındığı ülkedeki İş-Kur dış temsilciliğinden ya da yetkili Kamu Kurumundan alınacak yazı veya İş Alındı Belgesini; taahhüt işleri dışındaki işler için işyerinde çalıştırılacak işçi sayısını belirten İş-Kur dış temsilciliğinden alınacak yazı veya Uygun Görüş Belgesini,
- Bayındırlık ve İskân Bakanlığından alınan Yurt Dışı Müteahhitlik Belgesi veya Yurt Dışı Geçici Müteahhitlik Belgesini,
- Türk firmaları için Türkiye’de yürürlükte bulunan sosyal güvenlik mevzuatı hükümleri gereğince işçilerin sosyal güvenliğini sağladığına ilişkin belgeyi,
- Firma yetkililerinin noterce onaylanmış imza sirkülerini,
İş-Kur birimlerine ibraz edecek.
Başvuran firmalar, İş-Kur’un onayıyla işçi temini için ilan yöntemini de kullanabilecek.
Çalıştırılmak üzere yurtdışına götürülen işçilerin mağdur edildiğine dair resmî makamlardan gelen veya yurt dışına götürmek maksadıyla işçilerden menfaat temin edildiğine dair belgeler mevcut olması durumunda işveren böyle bir mağduriyetin veya menfaat temininin mevcut olmadığını kanıtlamadıkça İş-Kur’ca iş sözleşmeleri onaylanmayacak.
Bilindiği gibi işçi isteme ve iş aramanın düzene bağlanmasına ilişkin çalışmalar yapmak, işgücünün yurt içinde ve yurt dışında uygun oldukları işlere yerleştirilmelerine ve çeşitli işler için uygun işgücü bulunmasına ve yurt dışı hizmet akitlerinin yapılmasına aracılık etmek, istihdamında güçlük çekilen işgücü ile işyerlerinin yasal olarak çalıştırmak zorunda oldukları işgücünün istihdamlarına katkıda bulunmak İş Kur’un görevleri arasında bulunuyor.
