Sözcü Gazetesi: Malûlen Emeklilikle Özürlü Statüsünden Emeklilik Aynı Şey Değildir – Yurtdışından Prim İadesi Almak Borçlanmaya Engel Değil – Zorunlu Sigortalılıkla Çakışan İsteğe Bağlı Sigortalılık Süresi Geçerli Değildir
18 Nisan 2008
ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ
Malûlen Emeklilikle Özürlü Statüsünden Emeklilik Aynı Şey Değildir
İlk işe giriş tarihim 01.12.1989, toplam çalışma günüm 5 bin 326 olup doğum tarihim 01.10.1975’dir. Bundan altı ay önce ameliyat oldum ve malûlen emeklilik için müracaat ettim. SSK primlerim tabandan yatırıldığına göre sizce malûlen veya özürlü mü emekli olmam kayba yol açar mı? Fikri BAHTİYAR
Sayın Okurum,
Sırf özürlü olduğunuz için yahut malûl olduğunuzdan aylığınız eksik bağlanmaz. Kaldı ki primleriniz tabandan ödenmişse aylığınız da tabandan ödeneceğinden bu durumdan dolayı kayba uğramanız söz konusu değil. Malûlen emeklilikle özürlü emekliliği seçeneğe tabi bir konu değil. Çalışma gücü kayıp dereceniz %67’den azsa malûlen emekli olamazsınız. Yine ilk sigortalılık tarihinizden önce malûl durumdaysanız, ya da sonradan malûl olmanıza yol açacak rahatsızlığınız o dönemde de varsa malûliyetiniz SGK’ca kabul edilmez. Özürlü statüsünden emeklilik için ise böyle şartlar yok. Sonradan da olsa önceden de olsa çalışma gücü kayıp oranı en az %40 ise özürlü statüsünden emekli olabilirsiniz.
Yurtdışından Prim İadesi Almak Borçlanmaya Engel Değil
Babam 1968 yılında İzmir’de SSK sigortalısı olarak işe başlamış ve 17 gün primi varmış. 1973 yılında da Almanya’ya gitmiş. 1977 yılında vefat eden babamın sosyal güvencesi bakımından hakkını arayan olmamış. Ben geçen yıl çıkan hak gereği 900 günden anneme ölüm aylığı bağlanması amacıyla çalışmalara başlayarak babamın iki yıllık askerliğini borçlanıp yatırdım. Fakat 163 gün eksik olduğu için babamdan dolayı ölüm aylığı bağlanmasına yetmedi. Yurt dışı borçlanması yapmak istedim, babamın yurtdışı çalışmasına ilişkin elimde hiçbir belge yok. Almanya’dan anneme bir miktar para gelmiş kendisi neden geldiğini bilmiyor, acaba bu para haklarından feragat etmesi için gelmiş olabilir mi? Mustafa Ali YILMAZ
Sayın Okurum,
Babanızın ölümü nedeniyle annenize ölüm aylığı kapsamında dul aylığı bağlanması amacıyla gerekli 900 günün sağlanması için ihtiyaç duyduğunuz 163 günü yurtdışı borçlanmasıyla temin etmeniz mümkün. Ancak bunun için yurtdışı borçlanması başvurusu yapmanız gerekiyor. Belgesiz de başvuru yapamayacağınıza göre “Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü SSK Yurtdışı İşçi Hizmetleri Dairesi Başkanlığı’na” babanızın hizmet durumuna ilişkin gerekli araştırmanın Almanya makamları nezdinde yapılması amacıyla girişimde bulunun.
Annenize ölen babanız için verilen paranın prim iadesi olması mümkün ama oradaki primlerin annenize verilmesi bile babanızın o hizmetlerine ilişkin borçlanma işlemi yapılmasına engel değil.
Okur Sorularına Kısa Cevaplar
Abdurrahman SARALDI – 17.04.1962 doğumlu, 09.01.1987 tarihinde başladığı SSK sigortalılığında 350 günü, 02.07.1989 tarihinde başladığı Bağ-Kur sigortalılığında 16 yıl 7 günü, 2005 yılında tekrar başladığı SSK sigortalılığında 690 günü olan bir sigortalı olarak, 1982 yılında ifa ettiğiniz 20 aylık askerliğini borçlanırsanız sigortalılıkta 25 yılı dolduracağınız 09.05.2010 tarihinde, askerliğinizi borçlanmazsanız 50 yaşınızı dolduracağınız 17.04.2012 tarihinde SSK’dan emekli olabilirsiniz.
Belgin KARATEPE – 1974 doğumlu, 09.01.1997 yılında ilk defa sigortalı olmuş 3 bin 12 günlük SSK primi olan bir kadın sigortalı olarak 3 bin 600 günle 58 yaşınızda kısmi emekli olarak yaştan; 5 bin 900 günle 53 yaşınızda normal emekli olarak SSK’dan emekli olabilirsiniz.
İlhami GÜLER/İSTANBUL – 01.10.1957 doğumlu ve 03.03.1973 ilk sigortalılık başlangıçlı bir sigortalı olarak SSK kısmî emekliliği için yaş kategorisine dahil değilsiniz. Bu nedenle 2 bin 701 gününüze 600 günlük askerlik borçlanmanızı yapar ve üstüne 299 gün daha prim öderseniz 3 bin 600 günü tamamlar ve 55 yaşınızı dolduracağınız 01.10.2012 tarihinde emekli olursunuz. Emekliliğiniz açısından yararlı olması için meslekte kazanma gücü kaybınızın en az %40 olması gerekiyor.
Sevim BAŞKAN – 04.01.1955 doğumlu, ilk sigortalılık tarihi 02.01.1987 olan ve 3 bin 600 prim gün sayısını 24.05.2005-23.05.2008 tarihleri arasında tamamlayan bir sigortalı olarak 54 yaşını dolduracağınız 04.01.2009 tarihinde emekli olabilirsiniz. Eğer 3 bin 600 günü 24.05.2002-23.05.2005 tarihleri arasında tamamlasaydınız 52 yaşını dolduracağınız 04.01.2007 tarihinde emekli olabilirdiniz.
İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI
Zorunlu Sigortalılıkla Çakışan İsteğe Bağlı Sigortalılık Süresi Geçerli Değildir
Eşim 06.06.1955 doğumlu. İlk işe başladığı tarih 01.09.1989 yılı. Kesintili olarak 30.01.1996 tarihine kadar prim ödendi. 01.02.1996 tarihinden itibaren 01.10.2003 tarihine kadar özel iş yeri açtı ve SSK isteğe bağlı prim ödedi.
İsteğe bağlı prim ödemesini 1 ay aksattığı için kestiler ve zorunlu Bağ-Kur’a geçmesi gerektiğini söylediler.
01.10.2003 tarihine kadar yaklaşık 3 bin 464 prim günü ödendi. 01.10.2003 tarihinden itibaren Bağ-Kur kaydını yaptırdı ve halen Bağ-Kur’ludur. Bulgaristan’da yaptığı 2 yıllık askerlik süresini borçlanmadı. Verdiğim bilgilere göre eşimin emeklilik durumu nedir? İsmi Mahfuz
Sayın Okurum,
Eşiniz işyeri açmış ve vergi kaydı açtırmışsa zorunlu Bağ-Kur sigortalısı olmuş demektir. Zorunlu sigortalılık döneminde önceden başlasa ve kesintisiz devam da etse isteğe bağlı sigortalılık geçerli değildir. 01.10.2003 tarihinden bu yana Bağ-Kur sigortalısı olduğuna göre Bağ-Kur’un emeklilik koşullarına tabi demektir. Eğer 01.10.1999 tarihinde prim gün sayısı borçlanabileceği askerlik dahil 2 bin 520’den fazla ise 57 yaşını dolduracağı 06.06.2012 tarihinde 5 bin 400 günü (Tam 15 yılı) doldurmuş olmak şartıyla Bağ-Kur’dan kısmi aylıkla emekli olabilir.
Bağ-Kur’dan Daha Erken Emekli Olabilirsiniz
01.11.1959 doğumluyum. 21.01.1998 tarihinde başladığım isteğe bağlı Bağ-Kur sigortalılığında 29.02.2008 tarihi itibariyle 10 yıl 37 günüm var. Bundan sonra SSK’ya geçersem ve 20 aylık askerliğimi de ödersem nasıl emekli olabilirim? 01.05.1995-20.01.1998 tarihleri arasını Tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak ödeyebileceğimi düşünüyorum. Ödersem yaştan istifade edebilir miyim? Nuri KARDAŞ/BURSA
Sayın Okurum,
Askerliğinizi borçlanmanızı içinde saymamanız gereken en az bin 260 gün prim öderseniz SSK’dan 59 yaşınızı dolduracağınız 01.11.2018 tarihinde emekli olabilirsiniz. Ek olarak Tarım Bağ-Kur sürelerinizi de ödeseniz SSK’dan emeklilik tarihiniz değişmez. Ancak SSK’ya geçmez de askerlik borçlanması ve Tarım Bağ-Kur’lu süreleriniz dışında Bağ-Kur’a 6 ay 3 gün daha prim öderseniz 58 yaşınızı dolduracağınız 01.11.2017 tarihinde emekli olabilirsiniz. Tercih sizin. Tarım Bağ-Kur’lu süreleri ödemezseniz 2 yıl 8 ay 20 günlük bu süreyi ek olarak ödemeye devam edebilirsiniz. Yaştan bir indirim sağlamaz. Sadece gününüzü daha çabuk doldurmanızı sağlar.
