Sözcü Gazetesi: Malûllük-Özürlülük Karışıklığının Çözümü ve Yeni Sigortalıların Engellilikten Emeklilikleri

5 Şubat 2009

ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ

Malûllük-Özürlülük Karışıklığının Çözümü ve Yeni Sigortalıların Engellilikten Emeklilikleri

 

Yeni dönemde en az on yıldan beri sigortalı olup, toplam olarak bin 800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın bin 800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olanlardan, çalışma gücü kaybı yüzde 60 ve üzerinde olduğu SGK Sağlık Kurulunca da saptanan çalışanların, malûlen emeklilikleri söz konusu.

 

Ama bunun için en az yüzde 60 oranı kadar şart olan diğer şartın da sağlanmış olması gerekiyor. O da çalışmaya başlamadan önce bu kayıp oranına sahip olmamak. Zira sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce sigortalının çalışma gücünün yüzde 60’ını veya vazifesini yapamayacak derecede meslekte kazanma gücünü kaybetmiş olunması malûlen emekliliğe engel.

 

            Bu kişiler için bir başka çözüm söz konusu. O da engelli çalışanlara tanınan yaşa tabi olunmayan erken emeklilik hakkı. Bu kapsamda engelli sigortalılar Maliye aracılığıyla yaptırdıkları muayene ve tetkikler sonucu sakatlık vergi indirim belgesine sahip olarak bu haktan yararlanabiliyorlardı. Yeni dönemde de bu yöntem uygulanarak söz konusu haktan faydalanılmaya devam edilebilecekler.

 

Malûllük – engelli emekliliği karışıklığı Adnan YILMAZ adlı okurumun sorusunda da görülüyor. Okurum, işyerlerinde 02.03.1951 doğumlu, 01.05.1974 ilk sigortalılık tarihli, 3 bin 700 SSK prim gününe ve yüzde 50 rapora sahip özürlü personel statüsünde olan bir çalışanın bulunduğunu ve bu çalışanın engellilik durumunun ilk sigortalılığından sonra oluştuğunu belirterek bu kişinin ne zaman malûlen emeklilik talebinde bulunabileceğini soruyor. Söz konusu engelli çalışan yüzde 50 raporuyla malûlen emekli olamaz. Ama eğer bu çalışan sakatlara özgü vergi indirim oranından yararlanma hakkına sahipse diğer şartları bakımından istediği zaman emekli olma hakkına da sahip bulunuyor.

 

Örneğin; 04.03.1978 doğumlu, 05.12.1995 ilk sigortalılık girişli, 4 bin 200 günü olan yüzde 56 engellilik raporuyla vergi indirimi hakkına sahip olan İntertek rumuzlu okurum 04.03.2013 tarihinde engellilikten emekli olabilir.

 

1967 doğumlu olup 3 yaşında geçirdiği rahatsızlıkla engelli olup 1987 yılında normal statüde memur olarak işe başlayan okurum Ünal KOCAMANOĞLU 01.10.2008 öncesi Emekli Sandığı’na tabi olarak göreve başlamış bir 4/c sigortalısı olarak SGK’ca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurulları ve SGK Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının en az yüzde 50 ila yüzde 59 arasında olduğunun saptanması halinde 16 yıl (5 bin 760 gün) hizmetle; en az yüzde 40 ila yüzde 49 arasında olduğunun saptanması halinde de 18 yıl (6 bin 480) hizmetle emekli olabilir.

 

 

Yeni dönem engelli emekliliği

İlk defa sigortalılıkları 5510 sayılı Kanun kapsamında ve 01.01.2015’den sonra olanlara özgü olarak çalışma gücü kayıp oranlarının yüzde 60’ın altında olması nedeniyle malûl sayılmayan sigortalılar için SGK’ca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca usûlüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, SGK Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;

a) % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4 bin 320 gün,

b) % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4 bin 680 gün,

malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla herhangi bir yaş şartı aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanabilecekler.

 

01.10.2008-01.01.2015 arasında işe başlayacaklara da bu hak kademeli olarak yansıyacak. Buna göre:

 

SİGORTALILIK SÜRESİNİN BAŞLANGICI	ÇALIŞMA GÜCÜNDEKİ KAYIP ORANI
	%50-59		%40-49
	Sigortalılık Süresi	Gün Sayısı	Sigortalılık Süresi	Gün Sayısı
—10.2008 – 31.12.2008	16	3700	18	4100
01.01.2009-31.12.2009	16	3800	18	4200
01.01.2010-31.12.2010	16	3900	18	4300
01.01.2011-31.12.2011	16	4000	18	4400
01.01.2012-31.12.2012	16	4100	18	4500
01.01.2013-31.12.2013	16	4200	18	4600
01.01.2014-31.12.2014	16	4300	18	4680
01.01.2015’den sonra	16	4320	18	4680