Önemli Noktalarıyla Yeni Sosyal Güvenlik Yasasını Ne Kadar Biliyoruz? – 3

Genel Sağlık Sigortası

18 yaşın altındaki tüm yurttaşlarımız genel sağlık sigortalı olacak. Aylık geliri 16 yaşından büyüklere uygulanan aylık asgari ücretin 1/3’ünden (Bugün 202 YTL’den) küçük olanlar için GSS primini devlet üstlenecek. Memurların sağlık güvencesini artık kurumları değil, genel sağlık sigortası kapsamında SGK sağlayacak.

Sağlıkta Parayı Veren Düdüğü Çalacak

Sağlıktan yararlanma staj süresi 4/a ve 4/c sigortalıları (Bugünün SSK’lıları ve memurları) için 30 güne düşürüldüğünden sigortalılığa başlayanlar 30 gün sonra sağlıktan yararlanmaya başlayacak. Bağ-Kur’luların sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihte 60 günden fazla prim ve prime ilişkin her türlü borcunun bulunmaması gerekecek. Ayrıca isteğe bağlı sigortalılarla oturma izni almış yabancı ülke vatandaşlarından yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olmayan kişilerin genel sağlık sigortasından yararlanmaları sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihte prim ve prime ilişkin her türlü borcunun bulunmaması gerekecek.

Özel Hastanelerin Farkı!

Ayakta tedavi normal ve diş hekimi muayenesinde 2 YTL katılım payı alınacak. Özel hastaneler vatandaştan %20 fark isteyebilecek, bu fark Bakanlar Kurulu’nca %40’a kadar artırılabilecek. Özel hastaneler gazi ve şehit yakınlarından fark isteyemeyecek.

Yeşil Kartlılar da GSS’li Olacak

İki yıl içinde tüm yeşil kartlılar durumlarında değişiklik olmadığı takdirde GSS’li sayılacaklar.

İşsiz Kalanların Sağlık Yardımı Süresi 90 Güne İnecek

Bugün işsiz kalanlar 506 sayılı Kanun gereği 6 ay 10 gün sağlık yardımından yararlanmaya devam edebilirken yeni yasadan sonra bu süre 90 güne düşecek. Bu kişilerin 90 gün süreyle zorunlu sigortalılıklarından sonraki genel sağlık sigortalılıklarından dolayı prim borcu olup olmadığına bakılmaksızın bakmakla yükümlü olduğu kişiler dahil sağlık hizmetlerinden yararlandırılacaklar.

Kamuda Askıdaki İşçiler İçin Genel Sağlık Sigortası Primi Yatırılacak

Kamu idaresine ait işyerlerinde çalıştırılan (Mevsimlik, geçici v.b.) sigortalıların iş sözleşmesinin askıda kaldığı aylara ait genel sağlık sigortası primi, taban prim üzerinden ilgili kamu idaresince ödenecek.

SGDP Ödeyerek Çalışma Yasağı

Emeklilere çalışma yasağı ilk defa yeni Kanuna göre sigortalı olanlar için geçerli olacak. Halen sigortalı olanlar emekliliklerinde Bağ-Kur’lu olurlarsa SGDP oranı yeni Yasanın ilk yürürlük yılında % 12 olacak. Bu oran daha sonra %15’i geçmemek üzere takip eden her yılın Ocak ayında bir puan artırılarak uygulanacak.  Yeni Kanundan sonra emekli olarak 4/a sigortalısı olarak çalışmaya devam eden şimdinin sigortalılar için SGDP olarak çalıştıkları iş koluna uygulanan kısa vadeli sigorta kolları primine %30 oranının eklenmesi ile bulunan prim ödenecek.

Fiili Hizmet Zammı Değişti, İlave sigortalılık Süresi Kalktı

Basın çalışanlarının, denizde çalışan gemi adamı, gemi ateşçileri, lokomotifçilerin ilave sigortalılık süreleri gidiyor. İtfaiyecilere fiili hizmet zammı geliyor. Hem kavram hem de meslek olarak çok çeşitliliğe sahip bu konuyu müstakil bir yazımızda ele alacağız.

Okur Sorularına Kısa Cevaplar

Akın PEHLİVANLI – 24.03.1968 doğumlu, 15.09.1989 ilk sigortalılık girişli, 02.01.1997 – 29.12.2005 tarihleri arasında (8 yıl 11 ay 27 gün) Bağ-Kur sigortalısı, 271 günü 1997’den önce 630 günü 2005’den sonra olmak üzere 901 gün SSK primi olan bir sigortalı olarak şu an Bağ-Kur’dan emekli olamıyorsunuz. SSK’dan emekli olmanız için ise 51 yaşını doldurmak şartıyla 5 bin 450 güne sahip olmalısınız. 60 yaşını dolduracağınız 24.03.2028 tarihinde ise 3 bin 600 günle emekli olabilirsiniz.

Sefa DEMİREL/KAHRAMANMARAŞ – 28.10.1960 doğumlu, 01.05.1984-03.08.2004 tarihleri arasında sürdürdüğünüz 20 yıl 3 ay 2 günlük Bağ-Kur sigortalılığınızdan sonra 04.08.2004 tarihinde başladığınız ve bin 42 günü tamamladığınız SSK sigortalılığınızı 7 ay 8 gün daha sürdürürseniz (08.11.2008 tarihinde) bin 260 günü doldurursunuz. Bu arada tabi olduğunuz 48 yaşı da 28.10.2008 tarihinde tamamlayacağınızdan 08.11.2008 tarihinde SSK’dan normal emekliliğiniz için sorun kalmıyor.

İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI

İşyeri Hekimi Çalıştırma Süresi Hesabı

Devamlı olarak en az elli işçi çalıştırdıkları için Sosyal Sigortalar Kurumunca sağlanan tedavi hizmetleri dışında kalan, işçilerin sağlık durumunun ve alınması gereken iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin sağlanması, ilk yardım ve acil tedavi ile koruyucu sağlık hizmetlerini yürütmek üzere işyerindeki işçi sayısına ve işin tehlike derecesine göre bir veya daha fazla işyeri hekimi çalıştırmak ve bir işyeri sağlık birimi oluşturmakla yükümlü işverenlerin çalıştıracakları işyeri hekimi hesabını iyi yapmalı.

13 Nisan 2004 tarih ve 25432 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Risk Grupları Genel Tebliği bu hesapta ana ölçüttür. Bu Tebliğe göre I., II. ve III. Risk Gruplarında yer alan ve 1000 işçi çalıştırılan işyerlerinde tam gün çalışacak bir işyeri hekimi görevlendirilmesi gerekiyor.

IV. ve V. Risk Gruplarında yer alan ve 750 işçi çalıştırılan işyerlerinde de tam gün çalışacak bir işyeri hekimi görevlendirilmesi gerekiyor.

I., II. ve III. Risk Gruplarında yer alan ve 1000 kişiyi aşan hallerle IV. ve V. Risk Gruplarında yer alan ve 750 kişiyi aşan hallerde

I. Risk Grubunda yer alan işyerlerine; ayda en az 1 iş günü,

II. Risk Grubunda yer alan işyerlerine; ayda en az 2 iş günü,

III. Risk Grubunda yer alan işyerlerine; ayda en az 3 iş günü,

IV. Risk Grubunda yer alan işyerlerine; ayda en az 4 iş günü,

V. Risk Grubunda yer alan işyerlerine; ayda en az 5 iş günü,

Koruyucu sağlık hizmeti için işyeri hekimi çalıştırmak zorunluluğu ve işe giriş ve periyodik sağlık kontrolleri için çalışan başına yılda en az 30 dakika süre, yukarıda hesaplanan koruyucu hizmet süresine eklenmek suretiyle yapılan hesaplama yoluyla ilave işyeri hekimi eklenmesi gerekiyor.

Bir işyerinde risk grupları ve işçi sayısına göre görevlendirilmesi gerekli işyeri hekimi sayısının tespitine dair örnek bir hesaplama yapalım:

Örneğin işyerimiz III. risk grubunda yer alan ve 600 işçinin çalıştığı bir işyeri olsun. Bu durumda:

Ayda 3 iş günü x 7,5 saat = 22,5 saat (İşyeri haftada 6 gün çalışan bir işyeridir)

Sağlık kontrolü için yılda 600 : 2 = 300 saat, ayda ise 300 : 12 = 25 saat

Ayda toplam: 22,5 + 25 = 47,5 saat

Ayda 26 iş günü olduğunu kabul edersek;

47,5 : 26 = 1,83 saat yani 1 saat 50 dakika iş sağlığı ve güvenliği ile periyodik sağlık kontrolleri için işyeri hekiminin işyerinde çalışması gereken en az süre oluyor. İşyerinde yapılacak SSK tedavi hizmetleri (poliklinik muayene, reçete v.b.) yapılıyorsa bu hizmetlere ayrılacak süre hesaplanan bu sürenin dışında olmalıdır.

Diğer bir açıdan ifade edersek;

Hekimlerin görevlendirilmeleri kişi başına hizmet saati üzerinden değerlendirilip bu süre iş hekimliği ile ilgili hizmetler için işçi başına ayda 15 dakika olarak hesaplanır. Sürekli olarak 1000 ve daha fazla işçi çalıştıran iş yerleri iş hekimliği görevleri için işyeri sağlık birimi kurmanın yanında tam süre bir hekim görevlendirmek zorundadırlar. 1000 işçiyi aşan hallerde işçi başına ayda 15 dakikalık bir hizmete göre yeterince hekim eklenmesi gerekiyor. Tam süre hekim çalıştıran işyerleri aynı zamanda poliklinik hizmeti sürdürme durumunda ise, bu takdirde bu iş için de Sosyal Sigortalar Kurumu hasta bakım normları esas tutulmak üzere yeterince hekim eklenmesi gerekiyor.