Sözcü Gazetesi: Reformla Yurtdışı Borçlanma Hakkı Değişiyor – Beş Yıl ve Daha Fazla Olan Bağ-Kur Borçlarından Kurtulunabilir

23 Mart 2008

ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ

 

Reformla Yurtdışı Borçlanma Hakkı Değişiyor

Ben yurt dışında çalışmaktayım. Temmuz 1976 doğumluyum. Yurt dışına çıkmadan önce 1 yıl Türkiye’de çalıştım ve Kasım 2000 tarihinden itibaren yaklaşık 400 gün SSK primlerim yattı. Ama son 7 yılın primleri yatmadı. Yeni Kanun ile bu süreler için eskiden var olan borçlanma hakkının olmayacağı söyleniyor. Bu doğru mu? Eski uygulamadan (Günlük 3,5 dolardan borçlanma) faydalanmak için başvuru için ne kadar vaktim var? Yurt dışında olduğum için isteğe bağlı Bağ-Kur’a da kaydımı yapmadılar. Eğer yurt dışında çalışanların borçlanma hakkının ortadan kalkacağı doğru ise bundan sonra yeni kanuna göre sigortamı nasıl sürdürmemi tavsiye edersiniz?  Prim sayısı ve emeklilik yaşı ile ilgili durumum nasıl olur? Mert AYKANAT

 

Sayın Okurum,

Yeni Kanunla yurtdışı çalışma sürelerini borçlanma hakkı ortadan kalkmıyor. Bu konuda değişen şey dövize endeksli borçlanma hakkı yerine en az aylık asgari ücretin %32’si oranında aylık bedelle borçlanma hakkı getiriliyor olmasıdır.

Döviz kurlarının bugünkü düzeyine bakıldığında yeni Kanunla bugüne nazaran daha çok yurtdışı borçlanma ödenmek zorunda kalınacak. Üstelik borçlanılan bedelin şimdiki gibi süreye tabi olmadan değil, üç ay içinde ödenmesi gerekecek. Yeni Kanunun en erken yürürlüğe gireceği tarih 01.06.2008 tarihidir. Döviz üzerinden yurtdışı borçlanması işlemini bu tarihe kadar borçlanabilirsiniz.

Yurtdışında bulunuyorken isteğe bağlı Bağ-Kur sigortalısı olamazsınız. Ancak bugüne kadar ola yurtdışı çalışma sürelerinizi borçlanabilirsiniz. Yeni Kanundan sonraki yurtdışı sürelerinizi ise yeni Kanuna göre ödersiniz.

 

 

SSK’ya Geçerek Emekli Olabilirsiniz

01.01.1955 doğumluyum. 1975 – 1977 yıllarında 20 ay olarak yaptığım askerliğimi borçlanmadım. 01.11.1983 tarihinde SSK sigortalısı olarak işe başladım ve 1992 yılına kadar 4 yıl 3 ay çalışarak bin 426 gün sahibi oldum. 1989 yılında muhtar olarak 20.08.1999 tarihine kadar Bağ-Kur sigortalısı oldum. 28.03.1999 tarihinde belediye başkanı olarak 5 yıl Emekli Sandığı iştirakçisi oldum. 2004 yılından beri hiçbir sigortam olmadı. Buna göre hangi tarihte nereden emekli olabilirim? Cemil DÜRÜMLÜ/SAMSUN

 

Sayın Okurum,

Hizmet Birleştirme Kanunu esaslarına ve vermiş olduğunuz bilgilere göre emekli olmanız gereken kurum Emekli Sandığı, fakat siz 25 yılı doldurmadığınız için Emekli Sandığı’ndan emeklilik koşullarına şu an sahip değilsiniz. Şayet daha erken emekli olmak istiyorsanız ilk sigortalılık tarihinize göre 5 bin 150 günle emekli olacağınız SSK’nın emeklilik şartlarına tabi olmalısınız. Bunun için de gereken şey bundan sonra en az bin 260 gün (3,5 yıl) SSK’ya prim ödemenizdir. Askerlik borçlanmasına ihtiyacınız yok. 28.03.1999 – 20.08.1999 tarihleri arasındaki çakışan Emekli Sandığı-Bağ-Kur sürelerinizde Bağ-Kur süreleriniz geçerli olmayacağından o sürelerin primini ödemenize gerek yok.

 

Okur Sorularına Kısa Cevaplar

Oğuz GÜRSOY/İSTANBUL – Özel bir bankada da olsa 01.01.1987 ila 01.09.1987 tarihleri arasında cüzi de olsa (şayet eşiniz de çalışıyor ve kendisinden kesinti yapıldığı için sizden yapılmamış değilse) Konut Edindirme Yardımı Kesintileriniz olabilir. Kesintinizin olup olmadığını önümüzdeki günlerde Resmi Gazetede kamuoyuna duyurulacak olan hak sahibi listesinden öğrenebilirsiniz.

 

Özgür UĞUR/İSTANBUL – 1973 – 1982 yılları arasındaki Almanya’daki sürelerinin 2 bin 464 gününü SSK’ya, 933 gününü de Bağ-Kur’a 2006 yılında borçlanan ve daha sonra prim sayısını 3 bin 624 güne tamamlayan 1950 doğumlu bir kadın sigortalı olarak 15 yıllık sigortalılık sürenizin bitimi olan 2011 yılında emekli olabilirsiniz. Eşinizden dolayı dul aylığını da evlenmediğiniz sürece almaya devam edebilirsiniz.

Salim COŞKUN/ÇANAKKALE – 31.12.1962 doğumlu, 1978 ve 79 yıllarında 9 ay sigortalı olarak çalıştıktan sonra 25.12.1985 tarihinden bu yana Emekli Sandığı iştirakçisi olarak çalışan, 20 ay askerlik borçlanmasını tamamlamış, bir iştirakçi olarak 48 yaşınızı tamamlayacağınız 21.12.2010 tarihinde emekli olabilirsiniz. 

 

İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI

 

Beş Yıl ve Daha Fazla Olan Bağ-Kur Borçlarından Kurtulunabilir

Eşim 01.04.1987 – 15.06.1987 tarihleri arasında normal SSK sigortalısı, 01.06.1993 – 30.10.1999 tarihleri arasında isteğe bağlı SSK sigortalısı olarak kesintisiz prim ödedi. 01.11.1999 tarihinden itibaren 30.07.2002 tarihine kadar da isteğe bağlı Bağ-Kur primi ödendi. 01.08.2002 tarihinden bugüne kadar da yine kesintisiz isteğe bağlı SSK primi ödemekteyiz. Ancak bu arada 01.07.1994 ile 30.07.1998 tarihleri arasında vergi mükellefliği oldu. Öğrenmek istediğim hususlar şunlar;

Vergi mükellefi olduğu dönemde SSK’ya isteğe bağlı olarak ödenen primler boşa mı gitti?  Sosyal güvenlik kurumlarının birleşmesi ile bu hususta herhangi bir düzenleme oldu mu? Bu durumda biz hangi yolu izlemeliyiz? Eşim 1969 doğumuyla emekliliği ne zaman hak ediyor? Hasan DEMİRALP

 

Sayın Okurum,

 

Vermiş olduğunuz bilgilere göre 01.08.1999 tarihinde Bağ-Kur sigortalısı olduğunuza göre 04.10.2000 tarihi öncesi eşinizin Bağ-Kur’a kaydı var demektir. Bu durumda 1994-1998 yılları arası vergi mükellefliği nedeniyle Bağ-Kur eşinize borç çıkartacak ve dahası bu süreyle çakışan 01.07.1994 – 30.07.1998 tarihleri arası isteğe bağlı SSK sigortalılığı süresi de geçersiz sayılacaktır.

 

Bağ-Kur’a borçlu olunan süre en az beş yıl olmalı

Şayet eşinizin vergi kayıtlı bu süresi en az beş yıl olsaydı bu sürede Bağ-Kur sigortalısı olmaktan kurtulabilirdi. Bu durumda 9 yıl 4 ay 12 günlük toplam sigortalılık süresinin Bağ-Kur süresiyle çakışmayan 5 yıl 3 ay 13 günlük kısmı geçerli olur.

 

Borcunuzu beş yıla tamamlayın

Ancak üzülmeyin bunun da çaresi var. Bir vergi kaydı açarak 11 ay daha işyeri çalıştırır ve Bağ-Kur’a hiç ödemede bulunmazsa 01.07.1994 – 30.07.1998 tarihleri arasındaki süreden kaçınma fırsatı yakalamış olur. Böylelikle Bağ-Kur kapsamında geçen süreleriyle çakışan tüm SSK sigortalılığı sürelerine geçerlilik kandırmış olur. Eşiniz 3 bin 600 günü tamamlayarak 58 yaşını dolduracağı 2027 yılında, yahut 5 bin 150 günü tamamladığınızda hemen emekli olabilir.

 

Konunun Reformla İlgisi Yok

Bu konunun sosyal güvenlik kurumlarının birleşmesiyle bir ilgisi yok. 5458 sayılı Kanunun ve 2007/47 sayılı Bağ-Kur genelgesinin verdiği hakkı kullanmış olacaksınız.

 

Tam 01.11.2010 Tarihinde Emeklisiniz

01.11.1985 tarihinden bu yana Bağ-Kur sigortalısıyım ve 03.01.1953 doğumluyum. Ne zaman emekli olabilirim? Muttalip KONUK

 

Sayın Okurum,

Vermiş olduğunuz bilgilere göre 01.11.2010 tarihinde 25 yılı doldurduğunuzda Bağ-Kur’dan emekli olabileceksiniz.