Sözcü Gazetesi: Son Gün 29 Nisan mı? 30 Nisan mı? – Hizmet Tespitinden Sonra Aylığın Bağlanacağı Tarih İlk Başvuru Tarihinize Göre Belirlenir – İşverenlerin İşçileri Yeniden İşe Alma Zorunluluğu
30 Nisan 2008
ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ
Son Gün 29 Nisan mı? 30 Nisan mı?
Üniversite öğrencisiyim ve yaklaşık olarak 1 yıl önce isteğe bağlı Bağ-Kur’a kaydımı yaptırarak üç ay kadar ödemiştim. Yeni çıkan Yasadan etkilenir miyim? Daha erken emekli olmak için 29 Nisandan önce SSK’lı olarak çalışmalı mıyım? Bir de son gün kimi yerde 29 Nisan kimi yerde 30 Nisan yazıyor. Doğrusu nedir? Murat ÖZDEMİR
Sayın Okurum,
SSGSS Yasasının getirdiği emeklilik koşullarına tabi olmamak, eski koşullara göre emekli olmak için 30 Nisan’dan önce bir işyerine girip çalışmanız şart değil. Çünkü siz sosyal güvenlik kurumlarından herhangi birine kayıtlı olduğunuzdan eski hükümlere tabi olma hakkına sahip olmuşsunuz. Ayrıca belirmeliyim ki kamuoyunda kimi yerde 29 Nisan kimi yerde 30 Nisan geçer ki her ikisi de doğrudur, ama açıklamaya muhtaçtır. Sigortalılıkta işe başlamak için bir gün önce bildirim şart olduğundan eski emeklilik şartlarına tabi olmak amacıyla son gün olan 30 Nisan 2008 tarihinde işe başlamak için en son 29 Nisan 2008 tarihinde bildirilmiş olmak gerekiyor. Ama bundan inşaat işyerlerini ayırmak lazım, zira inşaat işyerlerinde çalışmaya başlayanlar için sigortalı işe başlama bildirimi işe başlandığı gün de yapılabiliyor.
Gerçi SSGSS Yasasıyla getirilen emeklilik yöntemlerinde 4/a sigortalısı olarak emekli olmak isteyenler şayet 01.01.2036 tarihine kadar 7 bin 200 günü tamamlayabilirlerse şimdi olduğu gibi erkekler 60 yaşında, kadınlar 58 yaşında emekli olabileceklerse de eski yasalara tabi olmak sadece emekliliği kapsamıyor. Yeni dönemdeki ilk 3 bin 600 güne kadar olan sigortalı çalışmaya ilişkin aylık bağlama oranının her yıl için %2 yerine %3 olarak hesaplanacak oluşu ve ilk defa yeni kanuna tabi olarak çalışanların emeklilikleri sonrası SGDP ödeyerek aylıklarını kestirmeksizin çalışamayacak oluşları eski Kanuna tabi olmayı cazip kılıyor.
Hizmet Tespitinden Sonra Aylığın Bağlanacağı Tarih İlk Başvuru Tarihinize Göre Belirlenir
01.12.1960 doğumluyum. 12.07.1977 tarihinde sigortalı işe başladım. 5 bin 460 iş günü itibarıyla Ocak 2005’de emekli olmak için müracaat ettimse de ilk sigortalılık tarihimde çalıştığım firmanın primleri yatırmadığı söylenmesi üzerine bana aylık bağlanmadı. Ben de mahkemeye verdim, üç yıl süren mahkeme sonucu mahkemeyi kazandım. Şimdi bu durumda emekli aylığımın mahkeme başlangıcından mı başlayacak yoksa mahkemenin sona erdiği tarihten mi başlayacak? Feyyaz Fani YAMAN
Sayın Okurum,
İlk sigortalılık tarihinizin 12.07.1977 tarihi olduğu savıyla açmış olduğunuz hizmet tespit davasını kazanmışsanız 12.07.1977 sigortalılık başlangıcı ile 18.09.2003 tarihinde 5 bin günü tamamlayarak 44 yaşı tamamladığınız 01.12.2004 tarihinde doldurarak Ocak 2005 ayından itibaren SSK’dan emekli aylığına hak kazanmış oluyorsunuz. Çünkü 12.07.1977 tarihi başlangıcı nedeniyle gerekli gün sayısı olan 5 bin günü de 44 yaşı da 25 yıllık sigortalılık süresini de tamamlamış oluyorsunuz.
Zaten siz emekli aylığı bağlanması için 2005 Ocak ayında başvurduğunuzu söylüyorsunuz. Eğer o tarihte SSK’ya resmen başvurmuşsanız ve SSK ilk sigortalılık başlangıcınızın 12.07.1977 değil de 14.05.1983 olduğu gerekçesiyle size aylık bağlamamışsa kazanmış olduğunuz dava gereği Şubat 2005 ayından bu yana aylığa müstehak olmuşsunuz demektir. Yok eğer gayrı resmi olarak bir cevap almış ve buna istinaden dava açmışsanız o takdirde aylığınız yeni başvuru tarihinizden başlayacaktır.
Okur Sorularına Kısa Cevaplar
Ferhat GÜCÜYENER – 11.01.1955 doğumlu, 01.11.1979 ilk sigortalılık başlangıçlı 3 bin gün primi olan bir sigortalı olarak 20 aylık askerliğinizi 23.05.2008 tarihine kadar borçlanıp öderseniz 57 yaşınızı dolduracağınız 11.01.2012 tarihinde yaştan emekli olabilirsiniz. 23.05.2008 tarihini geçirirseniz emekliliğiniz 58 yaşınıza ötelenir.
Mediha AKBABA/BALIKESİR – 29.04.1956 doğumluyla, 01.02.1986 – 30.11.1989 tarihleri arasında bin 380 gün devam eden SSK sigortalılığınızda bundan sonra da SSK’ya prim ödeyerek 3 bin 600 günü tamamlarsanız bu sürenin sonunda SSK yaştan emeklisi olursunuz. Zaten o tarihe kadar 58 yaşınızı doldurmuş olacaksınız.
Rumuz: İBRAHİM – Bulgaristan’da 25 yıl çalıştıktan sonra Türkiye’ye yerleşerek T.C. vatandaşı olan dedeniz Türkiye’de 1999 yılında başladığı ve 3 bin 600 gün sürdürdüğü çalışmaları nedeniyle emekli olabilmesi 15 yıllık sigortalılık süresini tamamlamasına bağlı. Yeni SSGSS Kanunu ile getirilen haktan yararlanarak Bulgaristan’daki çalışma sürelerinden 6 yılı borçlanırsa hemen emekli olabilir. Bunun için yeni Kanunun yürürlüğe girmesi gerekiyor.
İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI
İşverenlerin İşçileri Yeniden İşe Alma Zorunluluğu
İşverenlerin yanlarında çalışmaktayken aşağıdaki gibi bazı nedenlerden ayrılan işçileri yöntemince tekrar başvurduklarında işe almak zorunluluğu bulunuyor.
İş Sözleşmesi Sona Ermişlerin Yeniden İşe Alınma Zorunluluğu
İşveren toplu işçi çıkarmanın kesinleşmesinden itibaren altı ay içinde aynı nitelikteki iş için yeniden işçi almak istediği takdirde nitelikleri uygun olanları tercihen işe çağırması gerekiyor.
Malûlen Ayrılanlardan Malûllüğü Giderilenleri Tekrar İşe alma Zorunluluğu
Bir işyerinden malûlen ayrılmak zorunda kalıp da sonradan malûliyeti ortadan kalkan işçiler eski işyerlerinde tekrar işe alınmalarını istedikleri takdirde, işveren bunları eski işleri veya benzeri işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe başka isteklilere tercih ederek, o andaki şartlarla işe almak zorunda bulunuyor.
Askerlik Nedeniyle Ayrılanların İşe Alınma Zorunluluğu
Herhangi bir askeri ve kanuni ödev dolayısıyla işinden ayrılan işçiler bu ödevin sona ermesinden başlayarak iki ay içinde işe girmek istedikleri takdirde işveren bunları eski işleri veya benzeri işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe başka isteklilere tercih ederek, o andaki şartlarla işe almak zorunda bulunuyor.
Sendika Yöneticiliği Nedeniyle İşten Ayrılanların Tekrar İşe Alınma Zorunluluğu
Sendika ve konfederasyonların yönetim kurullarında veya başkanlığında görev aldığı için kendi isteği ile çalıştığı işyerlerinden ayrılan işçiler, bu görevlerinin seçime girmemek, yeniden seçilmemek veya kendi istekleriyle çekilmek suretiyle son bulması ve ayrıldıkları işyerinde yeniden işe alınmalarını istedikleri takdirde, işveren, talep tarihinden itibaren en geç bir ay içinde bu işçileri o andaki şartlarla eski işlerine veya eski işlerine uygun bir diğer işe, diğer isteklilere nazaran öncelik vererek almak zorunda bulunuyor. Bu takdirde, işçinin eski kıdem hakları ve ücreti saklı bulunuyor. Bu hak, sendika veya konfederasyonlardaki yöneticilik görevinin sona ermesinden başlayarak üç ay içinde kullanılabiliniyor.
