Sözcü Gazetesi: SSGSS Sonrası Döner Sermaye Paylarının Prime Esas Kazanca Dâhil Olması Çalışanın İşçi-Memur Olup Olmamasına Göre Değişecek – Yetim Aylığınız Çalışmaya Başlarsanız Kesilir

21 Mart 2008

 

ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ

 

SSGSS Sonrası Döner Sermaye Paylarının Prime Esas Kazanca Dâhil Olması Çalışanın İşçi-Memur Olup Olmamasına Göre Değişecek

Babam 05.08.1961 doğumlu olup 16.06.1984 tarihinden beri Dokuz Eylül Üniversitesi Uygulama Hastanesinde hastabakıcı olarak çalışıyor. Askerlik ödemesini 18 ay olarak ödedi. Babam ne zaman emekli olabilir? Üniversite hastanelerinde maaşından ayrı döner sermayeden aylık 200 YTL tutarında ücret alıyor. Üniversitelerdeki döner sermaye payları performans ücreti şekline düşünülerek yeni çıkacak Yasada alınan bu paylar maaş bordrosuna eklenecekmiş. Maaş bordrosuna eklenince tazminatında ücret değişir mi? Emekli maaşı değişir mi? Burçin ESER

 

 

Sayın Okurum,

Babanızın memur olarak mı yoksa işçi olarak mı çalıştığını belirtmemişsiniz. Babanız eğer memur bir hastabakıcı ise 05.08.2008 tarihinde emekli olabilir. Şayet işçi ise yine aynı tarihte emekli olma hakkına sahip bulunuyor.

 

Yasadan Önce Memur Olanlar Şu an Uygulanan Matraha Tabi Olmaya Devam Edecekler

Yeni Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasasında şu an göre yapmakta olan memurların aylıklarına ek olarak aldıkları döner sermaye katkı payları prime tabi olmayacak. Şu an görev yapan tüm memurlar şu an uygulanan Emekli Sandığı matrahına göre kesenek ödemeye devam edecekler. Yasa yürürlüğe girdikten sonra ilk defa memur olanlar aldıkları döner sermaye katkı payları üzerinden prim ödeyecekler. Dolayısıyla eğer memursa babanızın aldığı döner sermaye üzerinden prim kesilmeyecek ve emekliliğe de bir etkisi olmayacak.

Şayet babanız işçiyse aldığı döner sermaye katkı payları üzerinden de prim kesilecek ve kesileceği için de ortalama aylık kazancı yükseleceğinden emekli aylığı bu durumdan olumlu etkilenecek. Performans ücreti şeklinde de alsa döner sermaye şeklinde de alsa sonuç olarak alınan ücretler prime esas kazanca tabi tutulacak.

 

Prime Esas Kazançtan neler muaf olacak?

Yeni SSGSS Yasasına göre “Ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgarî ücretin % 30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payı tutarları” dışında kalan ve her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemeler ile ayni yardım yerine geçmek üzere yapılan nakdi ödemeler prime esas kazanca tabi tutulacak.

 

 

Okur Sorularına Kısa Cevaplar

Fatma GÜDÜ – Tahsis numaranızı girildiğinde emekli aylığınızın şu an 558 YTL olduğu görülüyor. Şikâyet ettiğiniz konu SSK aylığı hesaplamalarına 2000 yılında getirilen değişiklikle bağlanan aylıkların yalnızca TÜFE rakamları göz önüne alınarak bağlanmasından kaynaklanıyor. SSK’daki taban aylık kuralı gereği gerçek aylığı 250 YTL hesaplanan da, 300 YTL hesaplanan da, 500 YTL hesaplanan da, gerçekten 558 YTL alması gereken de 558 YTL alıyor. Bu durumda sisteme farklı oran ve ölçülerde katkı yapanların aylıkları büyüme hızından yararlanamadığı için mütemadiyen erirken, eriyen bu aylıklar taban aylığın da altına düşünce burada eşitlenmiş oluyorlar. Yani başınızdaki bu sorun köşemizde sıkça vurgulamaya devam ettiğimiz bizce isabetli olmayan bir uygulamadan kaynaklanıyor.

 

Yahya Murat PİROĞLU/İSTANBUL – Askerlik borçlanmasıyla ilk sigortalılık tarihi 01.03.1985 tarihine gerilemiş, 11.06.1964 doğumlu 4 bin 299 SSK prim gününe sahip bir sigortalı olarak 25 yıllık sigortalılık sürenizi 01.03.2010 tarihinde tamamlasanız bile 48 yaşı doldurmak için 11.06.2012 tarihini bekleyeceksiniz. Yeni Yasa yürürlüğe girdikten sonra güncelleme katsayısı büyüme hızının %100’ü yerine %30’u esas alınacağı için yeni yasanın yürürlük tarihinden aylık bağlatacağınız 2012 yılına kadar her yıl için büyüme hızının %70’i kadar bir kaybınız olacak. Yani yeni Yasa kapsamında çalışmaya devam ettiğiniz sürenin çokluğu oranında Yasadan olumsuz etkileneceksiniz. Aylık hesabı için www.alitezel.com daki linkten yararlanabilirsiniz.

 

İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI

 

Yetim Aylığınız Çalışmaya Başlarsanız Kesilir

15.04.1989 tarihinde Bağ-Kur’a kayıt oldum. 15.11.1994 yılında da prim ödemelerimi yapmadım ve iş yerini kapattım. Bu arada 15.01.1992 yılında eşimden ayrıldığımdan babamdan dolayı SSK’dan yetim aylığı bağlattım. Bu ana kadar yetim aylığı almaktaydım. 2 ay önce SSK yetim aylığımı kesti. Nedenini sorduğumda yetim aylığımın Bağ-Kur sigortalısı olduğum görüldüğünden dolayı kesildiği söylendi. Şimdi ben 1989’dan 1994’e kadar Bağ-Kur’lu olduğumu ve prim ödediğimi başkaca hiçbir haktan yararlanmadığımı ispata çalışmaktayım. Bağ-Kur’dan ne emekli oldum ne sağlık karnesinden yararlandım. Sadece 5 sene prim ödemem var. Fakat 1994 yılında iş yerini kapadığıma dair belge olmadığı için maaşın kesildi deniliyor. Yeni yasaya göre SSK’dan aldığım yetim maaşı tekrar tarafıma ödenir mi? Kendimi ne şekilde aklayabilirim? Nuran AYTAÇ

 

Sayın Okurum,

SSK sigortalısının evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan ve Sosyal Sigortaya, Emekli Sandıklarına tabi bir işte çalışmayan, buralardan gelir veya aylık almayan kız çocukların her birine % 25’i oranında yetim aylığı bağlanır. Siz Bağ-Kur sigortalısı olarak çalışan bir bağımsız çalışan olduğunuz için SSK yetim aylığınızı kesmiş. Yapmanız gereken Bağ-Kur’a başvurarak 1994 tarihinde vergi kaydınızı kapattığınızı ve bu tarihten itibaren Bağ-Kur’da muhtemelen gözükmekte olan borçlarınızı da sildirebilirsiniz. Hatta vergi kaydınızı kapatmasaydınız bile beş yılı aşan bu süreyi Bağ-Kur nezdinde reddedebilir, 2007/47 sayılı genelge ve 5458 sayılı Kanun kapsamında 15.11.1994 tarihinden bu yana yetim aylıklarınız için sakınca oluşturan bu Bağ-Kur sürelerden kurtulabilirsiniz. Hala bunu yapma hakkınız mevcut. Yeni yasaya göre de çalışmıyorsanız yetim aylığını almaya devam edebilirsiniz.

 

25.10.2010 Tarihinde Emeklisiniz

25.10.1953 doğumluyum. 17.07.1991-28.02.2007 tarihleri arasında işlettiğim işyerinden dolayı Bağ-Kur sigortalısıydım. Bağ-Kur’a borcum bulunmadığına göre ben ne zaman kısmi Bağ-Kur emeklisi olabilirim? F.AY/TEKİRDAĞ

 

Sayın Okurum,

Vermiş olduğunuz bilgilere göre 57 yaşınızı dolduracağınız 25.10.2010 tarihinde Bağ-Kur’dan yaştan kısmi emekli olabilirsiniz.