Sözcü Gazetesi: Yasal Uymayan Fazla Çalışma Sürelerine Uymak Zorunda Değilsiniz – Prim Affından Yararlanmak İsteyen İşverenlerin Bilmesi Gerekenler -7- (Yeni Prim Affında Peşin Ödeme Yöntem ve Avantajları)

15 Haziran 2008

ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ

Yasal Uymayan Fazla Çalışma Sürelerine Uymak Zorunda Değilsiniz

 

Çalıştığım işyerinde normal çalışma süremiz hafta içi 08.30 – 18.30, cumartesi günleri 08.30 – 13.00 olmak üzere haftada toplam 55 saat çalıştırılıyoruz. Aylardır bu böyle devam ediyor. İşverenimiz fazla mesaiye kalmayanı işten atıyor. Ayın üç haftası her akşam 1,5 saat, 1 haftasındaysa günde 3,5 saat cumartesi günü 5,5 saat fazla mesai yapıyoruz.

Çalışanların ayda yapması gerekli fazla çalışma en fazla ne kadar olmak zorundadır? Fazla çalışma yapmamak işten atılmak için gerekçe olur mu? Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmak zorunlu mudur? Çalışılmasa da çalışılmış gibi sayılır mı? Sami TEKEOĞLU

Sayın Okurum,

Ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla çalışma yapılabilir. Fazla çalışma, Kanunda yazılı koşullar çerçevesinde, haftalık 45 saati aşan çalışmalardır. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır.

 

Sizinki Denkleştirme Metodunu da Aşıyor

Ancak denkleştirme esasının uygulandığı hallerde, işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık iş süresini aşmamak koşulu ile, bazı haftalarda toplam kırkbeş saati aşsa dahi bu çalışmalar fazla çalışma sayılmaz. Ancak bu hem tarafların anlaşmasına bağlıdır, hem de günde 11 saati geçemez. Bazı günler 11 saat olsa bile iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz.

Bir işyerinde karşılıklı rıza ile denkleştirme metodu uygulanıyorsa bile haftalık çalışma süresi 66 saati geçemez. Ki denkleştirme süresini Toplu İş Sözleşmesi olmayan işyerlerinde iki aya kadar uygulansa, yani bir ay haftada 66 saat uygulansa izleyen bir ay boyunca haftalık çalışma süresi 24’er saat uygulanmalıdır. İki aylık dönem, uygulamanın ilk gününden başlayarak, aynı güne rastlayan iki ay sonraki gündür.

 

Fazla Çalışma Yazılı İzninize Bağlı

Fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma yaptırmak için her yıl başında işçinin yazılı onayının alınması gerekiyor. Zorunlu nedenlerle veya olağanüstü durumlarda yapılan fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma için bu onay aranmaz.

 

Genel Tatillerde Çalışma Halinde Çift Gündelik Verilir

Ulusal bayram (28 Ekim öğleden sonra başlayıp 29 Ekim günü tüm gün süren Cumhuriyet Bayramı) ve genel tatil günlerinde (Diğer milli bayram günleri ve arifesiyle beraber dini bayram günleri) çalışmasa dahi o günkü yevmiyeler ödenir, zorunlu nedenle çalışana ise ayrıca bir gündelik daha verilir. Hatta bazı işyerlerinde Toplu İş Sözleşmesi ile ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışanlara bayram gündeliğinden ayrı bir de çift gündelik veriliyor.

İşvereninizin sizi bahsettiğiniz biçimde çalıştırması İş Kanununa aykırıdır. İş Müfettişliğine saptanması halinde İş Kanununun 102/c maddesine göre para cezası uygulanır. İş Kanununa aykırı fazla çalıştırmalara katılmak zorunda değilsiniz. İş Kanunun aykırı sürelerde olup katılmadığınız fazla çalışmalar için İşvereninizin iş sözleşmenizi feshetme hakkı bulunmuyor.

Yaptırılan tüm fazla çalışmaların haftalık ve/veya aylık yazılı dokümanını (Bordro v.s.) elinizde bulundurun.  

 

Okur Sorularına Kısa Cevaplar

Celal ALABAŞ – 10.04.1964 doğumlu, 10.02.1981 yılında sigortalı olarak işe başlamış, askere 01.11.1984 tarihinde gitmiş 7 bin güne sahip bir sigortalı olarak bundan sonra çalışmasanız bile 46 yaşını dolduracağınız 10.04.2010 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Nurettin TOSKA – 10.01.1977 doğumlu, Ağustos 1997 ilk işe başlangıç tarihli, 2 bin 722 gün primi olan vergiden muaf %40 engelli bir SSK’lı çalışan olarak ilk sigortalılık tarihiniz 05.08.1997 tarihinden önceyse 17 yıl sigortalılık süresi ve 3 bin 920 günle, 05.08.1997 tarihinden sonraysa 18 yıl sigortalılık süresi ve 4 bin 80 günle emekli olabilirsiniz.

İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI

Prim Affından Yararlanmak İsteyen İşverenlerin Bilmesi Gerekenler -7-

 

Yeni Prim Affında Peşin Ödeme Yöntem ve Avantajları

 

Bir Ay İçinde Peşin Ödeme Halinde Gecikme Cezası ve Zammının Yüzde 85’i Silinecek

Peşin veya taksitle ödemeye göre gerekli ödemeye esas tutarlar ilgililere elden veya 7201 sayılı Tebligat Kanununa göre tebliğ edilecek.

 

Peşin ödeme yolunu tercih eden borçluların, kapsama giren borç asıllarının tamamını ve başvuruda bulunulan ayın sonuna kadar hesaplanan gecikme cezası ve gecikme zammının % 15’ini başvuruda bulunulan tarihi takip eden bir ay içinde ödemeleri halinde, kalan % 85 oranına karşılık gelen gecikme cezası ve gecikme zammı terkin edilecek. 19 Haziran 2008 tarihinde peşin ödeme için başvuran işverenin söz konusu peşin ödemeyi, 20 Temmuz 2008 Pazar gününe rastladığı için en geç 21 Temmuz 2008 Pazartesi günü yapması gerekecek. Örneğin 1997 Haziran ayına ilişkin 480 YTL’lik borca karşılık doğan 8714 YTL’lik gecikme zam ve ceza borcu için bir ay içinde ödeme halinde gecikme zammı ve cezasının 7407 YTL ‘lik kısmı (%85) silinecek ve kalan 1307 YTL (%15) ile birlikte 480 YTL ana para toplamda 1787 YTL olarak ödenecek.

 

Peşin Ödeme İçin Başvuracaklar Mümkünse Elden Başvuru Yapmalı

Peşin ödeme taleplerine ilişkin başvuruların posta yolu ile yapılmış olması halinde, başvuru formunun ilgili Sosyal Güvenlik İl/Devredilen SSK Sigorta Müdürlüğüne intikali veya peşin ödemeye esas tutarın hesaplanarak ilgililere tebliğ edilmesi gibi işlemler nedeniyle, başvuru tarihinden itibaren bir aylık süre içinde borcun ödenememesi gibi bir durumla karşılaşılmaması için borçluların, peşin ödeme taleplerine ilişkin başvurularını ilgili ünitelere elden yapmaları ve peşin ödemeye esas tutarın ödeme vadesinin son günleri beklenilmeksizin elden tebliğ edilmesi amacıyla ilgili ünitelere başvurmaları, gecikmeden kaynaklanabilecek mağduriyetlerini önleyecek.

 

Peşin İçin Başvuru Yapanlar Dört Ay İçinde Taksitli Ödemeye Dönebilecek

Borçluların, başlangıçta peşin ödeme talebinde bulunmalarına karşın, hesaplanan borçlarını başvuruda bulundukları tarihi takip eden bir ay içinde ödememeleri durumunda, en geç başvuru tarihini takip eden dördüncü ayın sonuna kadar borçlarını taksitle ödeyeceğini taksit süresini de belirterek yazılı olarak beyan etmeleri halinde, ilk yapmış oldukları peşin ödeme başvuruları, başlangıçtan beri taksitle ödeme talebinde bulunulmuş gibi değerlendirilerek talep edilen taksit süresine göre gerekli işlem yapılacak.

Bu bağlamda, ihyasız yeni prim affı başvuruları üzerine Sosyal Güvenlik İl/Devredilen SSK Sigorta Müdürlüklerince, öncelik peşin ödeme taleplerine ilişkin başvurulara verilecek.