Sözcü Gazetesi: Yeni Dönemde Toptan Ödeme ve İhya Uygulaması
8 Ocak 2009
ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ
Yeni Dönemde Toptan Ödeme ve İhya Uygulaması
Sigortalıların emekli olabilmeleri için belli bir süre çalışarak veya isteğe bağlı olarak prim ödemeleri gerekiyor. Gerekli yaş koşulunu sağladığı halde aylığa hak kazanamayan sigortalılara veya bunlardan ölüm aylığına hak kazanamadan ölenlerin hak sahiplerine toptan ödeme hakkı SSK’lı ve Bağ-Kur’lular için de geçerliydi.
Yeni kanunla da 4/a ve 4/c sigortalısı ise kendi adına bildirilen, 4/b sigortalısı ise ödediği malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin (Yüzde 20) her yıla ait tutarı,
- 4/a ve 4/b sigortalıları ile ilk defa 4/c sigortalısı olanlardan herhangi bir nedenle çalıştığı işten ayrılan veya işyerini kapatan ve yaşlılık aylığı bağlanması için gerekli yaş şartını doldurduğu halde malûllük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan sigortalıya,
- 4/a ve 4/b sigortalıları ile ilk defa 4/c sigortalısı olanlardan ölen sigortalılardan dolayı hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanamaması durumunda hak sahiplerine (sigortalının eşine, çocuklarına, ana ve babasına),
primin ait olduğu yıldan itibaren yazılı istek tarihine kadar geçen yıllar için, her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek toptan ödeme şeklinde verilebilecek.
Sigortalının, varsa hizmet borçlanmaları ile isteğe bağlı sigorta primleri de ölüm ve
yaşlılık toptan ödemelerine dahil edilecek.
Sağlık Primleri Toptan Ödeme Dışında
Kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası primleri toptan ödeme yoluyla ödenmeyecek.
Eski Dönemlerin Hesabı Eski Yöntemden
4/a ve 4/b sigortalıları için yapılacak toptan ödemelerin, 01.10.2008 tarihinden önceki hizmet sürelerine ait bölümü, yürürlükten kaldırılan (506, 1479, 2925, 2926 sayılı) kanun hükümlerine göre 01.10.2008 itibarıyla hesaplanacak. 01.10.2008 tarihi ile toptan ödemenin yapılmasına ilişkin yazılı istek tarihine kadar geçen yıllar için ise her yılın güncelleme katsayısı ile çarpılarak bulunan tutar, 01.10.2008 tarihinden sonraki süreler için hesaplanan toptan ödeme tutarına ilave edilerek ödenecek.
Güncelleme Katsayısı 1 Ekim Sonrası İçin
Yani bu durumda yeni yasa ile toptan ödemelerde güncelleme katsayısının uygulanacak oluşu primlerini alacakları sigortalılık süreleri 01.10.2008 öncesi dönemlere ait olanlar için bir getiri sağlamış olmayacak.
İşten Ayrılmak Şart
Toptan ödeme yapılabilmesi için;
- Çalıştığı işten ayrılmak veya işyerini kapatmak,
- Yaşlılık aylığı bağlanması için gerekli yaş şartını doldurduğu halde malûllük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamamış olma koşulları
aranacak. Bu nedenle 4/a sigortalılarının çalıştığı işten ayrıldıktan, 4/b sigortalılarının işyerini kapattıktan, sonra tahsis talep ve beyan taahhüt belgesi ile ilgili üniteye başvurması gerekiyor.
Başvuru Yöntemi
Ölüm toptan ödemesi yapılabilmesi için, hak sahiplerinin tahsis talep ve beyan taahhüt belgesi ile ilgili üniteye başvurmaları gerekiyor. Tahsis talep dilekçesine;
- 18 yaşını doldurmayanlar hariç, ortaöğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmayan erkek çocukların ilgili öğretim kurumundan alacakları öğrenci belgesinin,
- Malûl çocuklar için sağlık kurulu raporunun,
eklenmesi zorunlu bulunuyor.
Toptan ödeme tutarının, sigortalının hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanması sırasında uygulanan oranlara göre dağıtılması gerekiyor. Toptan ödeme yapıldıktan sonra artan tutar olursa sigortalının ölümünden sonra doğan veya soy bağı düzeltilen veya babalığı hükme bağlanan çocuklarına da toptan ödeme yapılacak.
İhya Mümkün
Toptan ödeme yapılarak hizmetleri tasfiye edilmiş bulunanlardan, yeniden sigortalı olarak malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olanlar, yazılı olarak başvurmaları halinde, aldıkları toptan ödemenin ödeme tarihi ile yazılı istek tarihi arasında geçen yıllar için her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan tutarı tebliğ tarihini izleyen ayın sonuna kadar ödemeleri halinde, bu hizmetler ihya edilerek emeklilik hesaplamalarında yeniden dikkate alınabilecek.
