Sözcü Gazetesi:900 Günle Ölüm Aylığı Bağlanması İçin 1 Ekim’den Önce Davranın – Memurun Eş ve Çocukları İçin Ölüm Aylığı Hizmet Sınırı Düştü – Prim Affından Yararlanmak İsteyen İşverenlerin Bilmesi Gerekenler -8- (Yeni Prim Affında Taksitli Ödeme)
16 Haziran 2008
ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ
900 Günle Ölüm Aylığı Bağlanması İçin 1 Ekim’den Önce Davranın
Babam 1985 yılında vefat etti. Şu anda annem dul ve 65 yaşında. 1962-1964 yıllarında 2 yıl askerlik yapmış olan babamın 1977-1978 yıllarına ait 130 gün sigorta kaydı çıktı.
1- Bu şartlarda anneme dul aylığı bağlatabilir miyim?
2- Babam 1965-1975 yıllarında Almanya’da çalışmış.1980 yılında SSK’ya bir dilekçe yazarak borçlanma talep etmiş ve resmi olan evraklara göre 111 ay çalışmışlığı gözükmektedir. Bundan yararlanabilir miyiz? Recep ÖZTÜRK
Sayın Okurum,
Vermiş olduğunuz bilgilere göre 130 gün SSK sigortalılığı olan ve 1985 yılında ölen babanızın iki yıllık askerliğini borçlanarak (iki ay da yurtdışı süresinden borçlanmak suretiyle ekleyerek) annenize dul aylığı bağlanmasını sağlayabilirsiniz. Ancak bunun için acele etmeniz gerekiyor. Zira yeni SSGSS Yasası ile 900 günle bağlanan SSK ölüm aylıklarında askerlik borçlanması aracılığıyla gerekli prim gün sayısının tamamlanması avantajı kaldırılıyor.
Babanızın 111 aylık yurtdışı çalışma sürelerini de tamamını borçlanabilirsiniz. Ama iki aydan fazlası için bu işlem size yarar sağlamaz.
Memurun Eş ve Çocukları İçin Ölüm Aylığı Hizmet Sınırı Düştü
Eşim 5 yıl 6 aylık memur iken 2004 yılında vefat etti. Eşimin çalışma süresinin bana dul aylığı bağlanmaya yetmediğini ileri sürerek bana aylık bağlamadılar. Eşimden dolayı bana aylık bağlanmasının imkânı olup olmadığı konusunda bilgi verir misiniz? Şahinaz BERBER/MALATYA
Sayın Okurum,
Halen on yıldan az hizmet süresine sahip memurların vefatları halinde kalan eş ve çocuklarına dul ve yetim aylığı bağlanmıyor. Beş yıldan fazla on yıldan az hizmet süresi varken ölen memurların malul ve muhtaç eşleriyle okumaları halinde azami 25 yaşa kadar çocuklarına yardım yapılıyor. Fakat SSGSS Kanunuyla verilen yeni bir hakla ölüm aylığı koşulları memurlar lehine iyileştirilmiş olup beş ve bin 800 gün hizmeti olduğu için eşinizden dolayı size dul aylığı, varsa çocuklarınıza aşağıdaki koşullar çerçevesinde yetim aylığı bağlanabilecek.
Dul eşi olarak size % 50 oranında; aylık bağlanacak çocuğunuz yoksa çalışmıyor olmanız koşuluyla % 75 oranında aylık bağlanabilecek. Çocuğunuz olup olmadığını belirtmemişsiniz.
Eğer varsa ve çocuklarınız ülkemiz veya yabancı bir ülke mevzuatına göre çalışmıyorlarsa,
1) 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmayanların veya,
2) Kurum Sağlık Kurulu kararı ile çalışma gücünü en az % 60 oranında yitirip malûl olduğu anlaşılanların veya,
3) Yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan kızlarınızın,
her birine % 25’i,
oranında yetim aylığı bağlanabilecek.
Bunun için yapmanız gereken bahse konu hakkın yürürlüğe gireceği 1 Ekim 2008 tarihinde Emekli Sandığı’na başvurun.
Okur Sorularına Kısa Cevaplar
Suna YILDIRAN/KOCAELİ – 01.10.1969 doğumlu, 01.06.1985 ilk sigortalılık girişiyle 4 bin 965 gün primi olan bir sigortalı olarak 42 yaşınızı dolduracağınız 01.10.2011 tarihinde 5 bin 75 günle emekli olabilirsiniz. Bunun için 110 güne daha ihtiyacınız var.
Kemal ÇOLAK – 2006 yılında bağlanan SSK aylığınızı kestirir ve bir müddet çalışıp tekrar bağlatırsanız herhangi bir kazancınız olmaz. İkinci defa aylık bağlatmadan önce askerlik borçlanması yaptırmanızın aylığınıza katkı yapıp yapmayacağı ortalama kazancınıza göre belirlenebilir.
İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI
Prim Affından Yararlanmak İsteyen İşverenlerin Bilmesi Gerekenler -8-
Yeni Prim Affında Taksitli Ödeme Koşulları
Yeni Yapılandırma kapsamına giren borç asıllarına, başvuruda bulunulan ayın sonuna kadar gecikme cezası ve gecikme zammı hesaplandıktan sonra bulunan gecikme cezası ve gecikme zammının,
– 12 aya kadar olan taksitlendirmelerde % 55’i terkin edilerek, kalan % 45’i ,
– 13 ila 24 ay arası taksitlendirmelerde ise, % 30’u terkin edilerek, kalan % 70’i,
borç aslına ilave edilmek suretiyle taksitlendirmeye esas borç hesaplanacak.
Örneğin, bir işverenin 1995 Aralık ayından kalan 100 YTL’lik, 2000 yılı Ocak ayından 135 YTL, 2001 Mart ayından 160 YTL, 2002 Haziran ayından 200 YTL sigorta primi borç aslına 09 Haziran 2008 tarihi itibariyle uygulanan gecikme zammı ve gecikme faizi toplamı olarak sırasıyla 2430,26 YTL, 1169,12 YTL, 1069,05 YTL, 721,79 YTL olmak üzere toplamda 5390,22 YTL tutan bedelin 12 ay ödemenin seçilmesi halinde yüzde 55’i (2964,62 YTL) silinerek kalan yüzde 45’i (2425,60 YTL) 595 YTL ana parayla birlikte 3020,60 YTL olarak ödenecek. Bu işveren taksitlendirmenin 18 ayda yapılmasını isterse o takdirde gecikme zammı ve cezasının yüzde 30’u (1617,07 YTL) silinecek kalan yüzde 70’ini (3773,15 YTL)’yi ana para olan 595 YTL ile birlikte ödeyecek. Buna karşın aynı kişinin peşin ödemeyi tercih ettiği varsayıldığında 5390,22 YTL’lik gecikme borcunun 4581,69 YTL’lik kısmı ödenmeyecekti. Kalan 1403,53 YTL’lik gecikme borcu ile 595 YTL anaparanın ödenmesi yeterli olacaktı.
Yukarıda açıklandığı şekilde hesaplanan borç, taksitlendirme farkı alınmaksızın, talep edilen taksit süresine bölünerek aylık taksit tutarı bulunması yöntemine dayanıyor.
İlk taksit ödeme yükümlülüğü, başvuruda bulunulan tarihi izleyen ayda başlayacak. Bununla birlikte, başvurunun yapıldığı ayda da taksit ödemesi yapılabilecek.
Aylık taksit tutarlarının, içinde bulunulan ay içinde ödenmesi gerekiyor.
Taksitle ödemeyi tercih edip buna göre ödeme planı başlatan işverenin talep tarihinden itibaren 1 ay geçtikten sonra peşin ödeme yolunu tercih etmesi halinde taksitlendirme süresine bağlı terkin oranı değiştirilmeyecek. Bu nedenle taksitle ödeme başvurusu yapılmışsa, sonrasında peşin ödemeye dönmek avantajlı olmayacak.
Fakat başlangıçtaki taksitle ödeme tercihinde bulunmasına karşın talep tarihinden itibaren 1 ay içinde borç aslının tamamını, gecikme cezası ve gecikme zammının % 15’i ile birlikte ödeyen işverenlerin iradelerini, peşin ödeme yönünde kullandıkları kabul edilerek gecikme cezası ve gecikme zammının % 85’i silinecek.
Taksitle ödeme yolunu tercih etmiş olan borçlular, aylık taksit tutarlarını, ilişkin olduğu ayın sonuna kadar ödememeleri halinde, ödemenin yapıldığı tarihe kadar gecikilen her ay için Hazine Müsteşarlığınca açıklanacak bir önceki aya ait Yeni Türk Lirası cinsinden ıskontolu ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faiz oranına 1 puan eklenmek suretiyle bulunacak faiz oranının bileşik bazda uygulanması sonucunda hesaplanacak faiz miktarı ile birlikte ödemeleri gerekecek. Aylık olarak hesaplanması öngörülen gecikme faizi ödemenin yapıldığı tarihte hesaplanacak.
