Sözcü-İşveren-Reformda Bağ-Kur’luların Dört Gözle Bekledikleri Hak Buhar Olmuş
11 Aralık 2007
Reformda Bağ-Kur’luların Dört Gözle Bekledikleri Hak Buhar Olmuş
Ben 09.03.1962 doğumluyum. 1985 yılında iş kazası geçirdim. 1988 yılında SSK bana yüzde 20 işgörmezlik raporu ile maaşa bağladı. 1989 yılında bakkal dükkanı açtım. Emekliyim diye Bağ-Kur’a kayıt yaptırmadım. Ben şu anda SSK’dan 115 YTL. maaş alıyorum. SSK’lı olduğum için ben, eşim ve 2 çocuğum hastanelerden yararlanıyoruz. Ben halen esnaflığa devam ediyorum. Yeni çıkacak yasa ile 1986’dan itibaren geriye dönük olarak Bağ-Kur’a borçlanabilir miyim? Borçlanabilirsem, bu borç ne kadar tutar? Ne zaman emekli olabilirim? SSK’dan şuanda aldığım iş görmezlik maaşımı etkiler mi? Ayrıca bana Bağ-Kur’dan bir yıl önce esnaflık yaptığım için 3.200 YTL. Destek primi cezası geldi. Geriye dönük borçlanırsam bu cezayı da ayrıca ödemek zorunda mıyım? Fahrettin KASOĞLU/KIRKLARELİ
Sayın Okurum,
Sorunuzu ilgisi nedeniyle üç ayrı bölümde yanıtlamaya çalışacağım.
1-Almakta Olduğunuz Aylık Değil, Sürekli İşgöremezlik Geliridir
İş kazasından dolayı oluşan %20 işgöremezlik raporu nedeniyle almış olduğunuz paranın adı malûllük veya emekli aylığı değil, sürekli işgöremezlik geliridir. Sürekli işgöremezlik oranı yüzde 50’den az olduğu içi bu geliri yaşamınız boyunca alabilirsiniz ama (Allah gecinden versin) vefatınız halinde bu gelir geride kalan hak sahiplerinize kalmayacağı gibi sağlık güvencesiz de kalırlar.
2-Emekli Olmayandan SGDP Kesilemez
Sürekli işgöremezlik geliri alıyor olmanız Bağ-kur sigortalısı olmanıza engel değildi. Bu nedenle Bağ-kur’a kayıtlı olmamakla isabetli davrandığınızı söyleyemem. Emekli olmadığınız için size “Sosyal Güvenlik Destek Primi” cezası gelmesi doğru ve normal değil. Gerçekten çıkan borç “Sosyal Güvenlik Destek Primi” ile ilgiliyse hemen itiraz edin. Bağ-Kur hata etmiş.
3-Bağ-kur’luların Beklediği Borçlanma Hakkı Gelmiyor
İptal edilen maddeleri nedeniyle ertelenen 5510 sayılı Kanunun iptalden önceki halinde Bağ-kur kapsamında sigortalılık niteliği taşıdığı halde, 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce (yıl sınırı olmaksızın) kayıt ve tescilini yaptırmamış olanların sigortalılık hak ve yükümlülüklerinin, iki yıl içinde kayıt ve tescil yaptırmadıkları takdirde düşeceklerini öngörüyordu. Yani bu hüküm, 04.10.2000 tarihi öncesinde vergi kaydı bulunup da Bağ-kur kaydı bulunmayanlardan bu sürelerini borçlanmak isteyenler için zımnen iki yıllık daha bir hak tanınmış olduğu anlamına geliyordu.
Oysa 5510 sayılı Kanunun iptalden sonraki yeni taslağı 1479 sayılı Kanun kapsamında sigortalılık niteliği taşıdığı ve 1479 sayılı Kanuna göre sigortalı sayılmayı gerektiren vergi mükellefi oldukları halde kayıt ve tescillerini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğünün özellikle 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden itibaren başlatılacağını öngörüyor.
Bu durumda, sizin gibi 2000 yılı öncesinde Bağ-kur sigortalısı olmalarını gerektiren şartlara sahip olup da o dönemde Bağ-kur’a sigortalı olarak kaydolmayanların 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunundan bekledikleri hak gelmiyor.
Bu nedenle de 04.10.2000 tarihi ile 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihi arasında geçecek ve sigortalı sayılmanızı gerektiren vergi mükellefiyet sürelerini belgelemek kaydıyla, 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içinde talepte bulunmanız ve gerekli tutarın tamamını tebliğ tarihinden itibaren 6 ay içinde ödemeniz halinde, 04.10.2000 tarihinden bu yana geçen süreyi kazanabilirsiniz.
5510 sayılı Kanunun “Anayasa Mahkemesi’nin memur odaklı iptal kararıyla yalpalayan Reform bir taraftan kısamadığı kaynakları diğer tarafa çıkartarak tasarruf çarkı döndürme düşüncesinin bir kurbanı da 2000 yılı öncesi vergi kayıtlı fakat Bağ-kur kayıtsız dönemlerini borçlanmak isteyenler oluyor. Çözüm belli, çare demokrasi ölçütleri içerisinde TBMM’de görüşülen 5510 sayılı Kanuna bağımsız çalışanların da seslerini duyurması olmalı.
Okur sorularına cevaplar
EMEKLİLİK İÇİN YAŞI BEKLEYECEKSİNİZ
01/02/1962 doğumluyum.16/09/1985 tarihinde Bağ-kur’a kaydoldum. 1 yıl 5 ay 12 gün Bağ-kur kaydım var. 28/02/1987 tarihinde Emekli Sandığı’na tabi olarak çalışmaktayım. Bağ-kur kaydımdan önce olan 20 aylık askerlik süremi ödedim. Yeni yasa çerçevesinde emekli tarihimi ve yaşımı öğrenmek istiyorum. Adnan ÇANKAL
Sayın Okurum,
Vermiş olduğunuz bilgilere göre 23.05.2002 tarihinde 25 yılı doldurmanıza kalan süreye göre tabi olduğunuz yaş 48’dir. Bu nedenle 01.02.2010 tarihinde Emekli Sandığı şartlarıyla yeni adıyla 4/c sigortalısı olarak emekli olabilirsiniz. Yeni Yasa ne emeklilik için gereken süreyi ne de yaşınızı değiştirmiyor. Çünkü siz yeni Yasadan önceki bir sigortalısınız. 25 yılı dolduracağınız 16.01.2009 tarihinde işinizden ayrılabilirsiniz. Ancak hem emekli aylığı bağlanması hem de emekli ikramiyesi için 48 yaşınızı dolduracağınız 01.02.2010 tarihini beklemek durumundasınız.